Tarihte bugün ya da tarihte 28 Mayıs günü ne oldu?

Tarihte bugün veya tarihte 28 Mayıs günü meydana gelen önemli olaylar arasında Edison'un pili bulması, yenilik hareketi olarak bilinen Nizam-ı Cedid ordusunun kaldırılması, Malta sürgünleri gibi hadiseler bulunuyor. 

Türk Dünyasının İlk Cumhuriyeti Kuruldu (1918)

Azerbaycan Mehmet Emin Resulzade önderliğinde 28 Mayıs 1918 tarihinde bağımsızlığını ilan etti. Böylece Türk Dünyasının ilk cumhuriyeti olma özelliğini kazandı. Ancak bu bağımsızlık kısa sürdü bir süre sonra SSCB’ye katılmak zorunda kaldı.

Nizam-ı Cedit Ordusu Kaldırıldı (1807)

Nizam-ı Cedit ordusu modern usullere göre III.Selim’in kurdurmuş olduğu yeni ordu idi. Kabakçı Mustafa isyanına zamanında müdahale edilmemesi isyancıları giderek güçlendirdi. Sonunda III.Selim isyancıların isteklerine boyun eğerek Nizam-ı Cedit ordusunu 28 Mayıs 1807 tarihinde ilga etmek zorunda kaldı.

Milli Saraylar Ve Resmi Binalar Üzerindeki Osmanlı Alametleri Kaldırıldı (1927)

TBMM’de 28 Mayıs 1927 tarihinde kabul edilen 1057 sayılı kanun ile milli saraylar ve resmi binalar üzerindeki Osmanlıyı işaret eden yazı, tuğra, kitabe ve medhiyeler kaldırılmasına karar verildi.

Tutuklanan İttihatçılar Malta’ya Sürgüne Gönderildi (1919)

İstanbul işgal edildikten sonra İttihat Ve Terakki Partisinin ileri gelenleri tutuklandı. Tutuklananlardan ilk kafile 28 Mayıs 1919 tarihinde İngilizlerin Princess Ena vapuru ile Malta adasına sürgüne gönderildiler. İlk sürgün kafilesi 66 kişiden oluşmaktaydı.

Celal Bayar Cumhurbaşkanlığından İstifa Ettirildi (1960)

27 Mayıs İhtilali sırasında tutuklanan Çankaya Köşkünde Cumhurbaşkanı Celal Bayar 28 Mayıs 1960 tarihinde istifa ettirildi. Yerine Cumhurbaşkanı olarak ihtilalin lideri olduğu söylenen Cemal Gürsel Cumhurbaşkanı olarak seçildi.

Uluslararası Af Örgütü Kuruldu (1961)

İngiliz avukat Peter Benenson ve Eric Baker tarafından Londra’da 28 Mayıs 1961 tarihinde kuruldu. Tamamen tarafsız hareket etmek temel amacı olan Uluslararası Af Örgütü özellikle düşünce suçluları ve siyasi suçluların hakları için mücadele eder.

Türkiye’nin İlk Nükleer Araştırma Ve Eğitim Merkezi Açıldı (1962)

Türkiye Atom Enerjisi Kurumuna bağlı olarak Çekmece Nükleer Araştırma Ve Eğitim Merkezi 28 Mayıs 1962 tarihinde açıldı. Amaç tıp, biyoloji ve kimya alanlarında çalışmalar yapılmasıydı. Burası Türkiye’nin ilk nükleer eğitim ve araştırma merkezi olma özelliği taşıyordu.

Alman Amatör Pilot Mathiast Rust Kızılmeydana İndi (1987)

Alman amatör pilot Mathiast Rust Almanya’dan havalanarak İskandinav ülkeleri üzerinden SSCB hava sahasına girmiş ve Moskova’da Kremlin yakınlarına 28 Mayıs 1987 tarihinde inmiştir. Bütün dünyayı şaşkınlığa uğratan bu olay üzerine SSCB Hava Kuvvetleri Komutanı görevinden alınmıştır.

TARİHTE 28 MAYIS GÜNÜ MEYDANA GELEN DİĞER ÖNEMLİ OLAYLAR

1812 - Osmanlı Devleti ile Rusya arasında Bükreş Antlaşması imzalandı ve 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı sona erdi.

1830 - ABD Başkanı Andrew Jackson, Amerikan Kızılderililerinin yurtlarından çıkarılmasına ve başka yerlere sürülmelerine olanak tanıyan Yerli İskân Yasası'nı imzaladı.

1862 - Sayıştay kuruldu.

1871 - Paris Komünü düştü.

1902 - Bilim adamı Thomas Edison pili buldu.

1913 - Osmanlı'da feminist örgüt sayılabilecek Teali-i Nisvan kuruldu.

1913 - Osmanlı feministleri kadın haklarını savunmak için Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti'ni kurdular.

1918 - Tiflis'te Azerbaycan Milli Şurası tarafından Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti ilan edildi.

1919 - Mustafa Kemal Paşa, Havza'dan, sivil ve asker yüksek memur ve komutanlıklara, işgallere karşı çıkılan mitingler düzenlenmesini bildirdi.

1919 - İstanbul'da tutuklanan İttihat ve Terakki ileri gelenleri, Malta'ya sürgüne gönderildi. Malta sürgünleri olarak adlandırılan bu ilk kafilede 66 kişi yer alıyordu. Sürgünler 20 Kasım 1920'ye kadar sürdü.

1930 - İnşası 2 yıl süren, New York'un önemli sembollerinden olan Chrysler Binası resmen açıldı.

1933 - Nasyonal sosyalistler, Almanya Komünist Partisi'nin bütün mallarına el koydu.

1937 - Birleşik Krallık'ta Neville Chamberlain Başbakan oldu.

1937 - Volkswagen otomobil firması kuruldu.

1940 - Belçika ve Hollanda Nazilere teslim oldu.

1953 - Kore Savaşı'nda 28-29 Mayıs'ta meydana gelen çarpışmalarda, Türk Tugayı 155 şehit verdi.

1952 - Yunanistan'da kadınlara seçme hakkı verildi.

1954 - Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), en çok konuşulan diller arasına Türkçeyi de aldı.

1958 - Akis dergisi Yazı İşleri Müdürü Yusuf Ziya Ademhan 3 yıl, Başyazarı Metin Toker 1 yıl hapis cezasına çarptırıldı; dergi de 3 ay kapatıldı.

1959 - ABD tarafından uzaya gönderilen iki maymun sağ olarak Dünya'ya döndü.

1960 - Millî Birlik Komitesi, Orgeneral Cemal Gürsel'e MBK Başkanlığı'nın yanı sıra, Başbakanlık, Millî Savunma Bakanlığı ve Başkomutanlık görevlerini de verdi. Orgeneral Gürsel, aynı gün asker ve sivil üyelerden oluşan Bakanlar Kurulu'nu açıkladı. Başbakan Adnan Menderes, Kütahya yolunda tutuklandı. Cumhurbaşkanı Celâl Bayar ve yedi bakanın Silahlı Kuvvetler gözetiminde olduğu açıklandı.

1961 - Uluslararası Af Örgütü, Londra'da kuruldu.

1981 - Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Abdullah Baştürk ve Yürütme Kurulu Üyeleri, işçileri suça teşvik ve tahrik ettikleri gerekçesiyle İstanbul Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi'nde yargılanmaya başladılar.

1983 - Orhan Kemal Roman Ödülü'nü "Cevdet Bey ve Oğulları" adlı romanıyla Orhan Pamuk aldı.

1984 - Bayrampaşa Cezaevi'nden 4'ü Devrimci Sol, 1'i Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) yöneticisi 5 kişi firar etti.

1987 - Batı Alman pilot Mathias Rust, küçük uçağıyla Sovyet hava koridorunu delerek Kızıl Meydan'a indi. Hava Kuvvetleri Başkomutanı Koldunov görevden alındı.

1992 - Türkiye ile Nahçıvan'ı birbirine bağlayan Ümit Köprüsü hizmete girdi.

1997 - Sınır ötesi operasyonda ölü ele geçirilen terörist sayısı bin 817'ye ulaştı.

1999 - 57'nci Hükümet kuruldu. MHP, DSP ve Anavatan Partisi'nden oluşan Koalisyon Hükümetinde, Başbakan Bülent Ecevit oldu.

1999 - Leonardo da Vinci'nin şaheseri Son Akşam Yemeği adlı tablo, 22 yıl süren restorasyon çalışmalarının sona ermesiyle İtalya'nın Milano kentinde yeniden sergilenmeye başlandı.

2002 - NATO, Rusya'yı sınırlı ortak ilan etti.

2004 - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, gençlerin İmam Hatip Liseleri'ne yönlenmelerinin özendirilmesi amaçlandığı gerekçesiyle "YÖK Kanunu" olarak bilinen "Yükseköğretim Kanunu ve Yükseköğretim Personel Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun"u kısmen TBMM'ye iade etti.

2013 - 'Gezi' olayları başladı.