ODTÜ'ye yılda 6 milyon lira kazandıran yetki alındı

Ortadoğu Teknik Üniversitesi ( ODTÜ) tarafından 1991 yılından bu yana verilmekte olan “.tr” uzantılı alan adlarının tahsis yetkisi, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na geçti.

ODTÜ'den yapılan açıklamada ise şu ifadelere yer verildi: “tr” ağ bilgi   sistemi  TRABİS’in  devreye  alınması  çalışmalarının tamamlanmasını takiben 2 yıl boyunca ODTÜ işletmen olarak hizmet vermeye devam edecek.

1991 yılında Türkiye’nin ilk internet bağlantısını gerçekleştiren ODTÜ’nün elinde bulunan ve o yıldan bu yana kesintisiz olarak verdiği “.tr” uzantılı alan adlarını artık BTK verecek. “.tr” alan adı yetkisi 17 Eylül 1990 tarihinden bu yana ODTÜ’nün elindeydi.

İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu (ICANN) bünyesinde faaliyet gösteren ve IP adresleri ile alan adları alanında uluslararası otorite olan IANA’nın (The Internet Assignment Numbers Authority) internet sitesinde de yer verilen söz konusu değişiklik 6 Mayıs 2019 tarihinde yürürlüğe konuldu.

Artık “.tr” uzantılı (com.tr, net.tr, gen.tr, org.tr, gov.tr, edu.tr…) alan adı almak için BTK’ya başvurmak gerekecek. Bu alana adlarının tahsisinin yönetiminde de tek yetkili kurum BTK olacak.

YÜZDE 82'Sİ 'COM.TR'

BTK’nın 2018 yılı 4. Çeyrek pazar verileri raporuna göre Türkiye’de 402 bin 211 adet “.tr” uzantılı alan adı bulunuyor. Bu alan adlarının yüzde 82.2’si “com.tr”, %3.9’u “gen. tr”, %3.4’ü “gov.tr”, %2.6’sı ise “org.tr” uzantısına sahip.

“.tr” alan adlarının ücretlerine bakıldığında ise “gen.tr” ve “org.tr”de yıllık 15 TL olan ücret, “net.tr” ve “com.tr”de ise 25 TL olarak uygulanıyor. 

ODTÜ konu ile ilgili şu açıklamayı yaptı: "Üniversitemizin 1990 yılında IANA/ICANN’den alınan uluslararası yetki ile başladığı ve 29 yıldır sürdürdüğü “.TR” ülke kodlu alan adları yönetiminin teknik, idari ve sponsor yetkileri  Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (BTK) devredildi. Devir süreci; 5.11.2008 tarihli, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu ile verilen göreve dayanarak, yeni adıyla, T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın; internet alan adlarının tahsisine ilişkin iş ve işlemlerin yürütülmesi görevini BTK’ye vermesiyle ve 2010 tarihli İnternet Alan Adları Yönetmeliği doğrultusunda başlamıştı. 

ODTÜ ve BTK tarafından üzerinde uzlaşılmış ilkeler doğrultusunda, kurulacak “tr” ağ bilgi sistemi TRABİS’in faaliyete geçmesi için gerekli çalışmalar  2016 yılında başlatılmıştı. Titiz bir şekilde yürütülen teknik ve idari ön çalışmalar üç yıl sürmüş, TRABİS’in faaliyete geçmesi ile BTK’ya devrine ilişkin hususlar konusunda usul ve esasların belirlenmesine yönelik protokol ise 28 Aralık 2018 tarihinde imzalanmıştı. ODTÜ ve BTK’nın IANA/ICANN’e devir onayı için yaptığı ortak başvuru ise 3 Mayıs 2019 tarihinde onaylanarak web sitelerinden açıklandı.

Protokole göre; TRABİS’in devreye alınması çalışmaları gelecek yıl tamamlanacak,  takip eden 2 yıl boyunca da ODTÜ işletmen olarak hizmet vermeye devam edecektir. BTK ile uyumlu bir şekilde bu geçiş sürecinden alan adı sisteminin, ilgili paydaşların ve internet ekosisteminin zarar görmeden ve daha da büyüyerek çıkması için gereken çaba ve özen gösterilecektir. Bu süreçte ve sonrasında, interneti Türkiye’ye getiren Üniversitemiz; internetin gelişmesi ve yaygınlaşması için öncü rolünü devam ettirecektir."

YILLIK 6 MİLYON GELİR ELDE EDİLDİ

Kurumun açıklamasında sisteme yönelik şu bilgiler verildi: "ODTÜ, 1990 yılında IANA/ICANN’den aldığı uluslararası yetkiyle ülkemizin internet bağlantısını sağlamış ve o günden bu yana, öz kaynakları ve yetkin personelince oluşturulan “.tr” alan adları (Nic.tr) sistemini başarıyla yönetmiştir. Bu süre içinde bir milyondan fazla alan adı tahsisi yapılmıştır. Bu alan adlarının 405 bin adedi aktif olarak kullanılmakta olup sistem halen 100 bin aktif kullanıcıya hizmet vermektedir. Bu hizmetten yıllık yaklaşık 6 milyon TL gelir elde edilmiştir. Bu süreçte kağıtsız ofis, tam çevrimiçi yönetim sistemi, Türkçe karakterli alan adı tahsisi, çevrimiçi bayi altyapısı gibi uluslararası normlara uygun hizmetleri devreye alınmıştır.

Internet ekosisteminde ulusal ve uluslararası organizasyonlarda da aktif olarak katılım gösteren Üniversitemiz 1990’lı yılların sonundan itibaren “.tr” alan adı yönetiminin kurumsallaşma konusuna önem vererek bu konuda çalışmalar yapmış, 2000 yılında da T.C. Ulaştırma Bakanlığı bünyesinde “.tr” alan adı tahsis politikalarını belirlemek ve alan adı sahipleri arasındaki uyuşmazlıkları çözmek amacı ile İnternet Geliştirme Kurulu ve ona bağlı çalışan DNS Çalışma Grubu’nu (DÇG) oluşturmuştur."