İlyas Bazna kimdir? Çiçero ne demek? Çiçero kim?

İlyas Bazna kimdir, nerelidir, ne zaman yaşamıştır? 2. Dünya Savaşı'nın en önemli ajanı kabul edilen ve Ankara'da elçiliklerde uşaklık görevinde bulunan, Arnavut asıllı Türk 'çiçero' kimdir? Peki Çiçero ne demek, kelime anlamı nedir? Çiçero İlyas Bazna kimdir?

Google Haberlere Abone ol
İlyas Bazna kimdir? Çiçero ne demek? Çiçero kim?

İlyas Bazna kimdir, ne zaman yaşamıştır? Çiçero ne demek kelime anlamı nedir? Nam-ı Diğer İlyas Bazna kimdir? 2. Dünya Savaşı'nın en önemli ajanı kabul edilen ve Ankara'da elçiliklerde uşaklık görevinde bulunan, Arnavut asıllı Türk 'çiçero' kimdir?

İlyas Bazna kimdir?
Çiçero lakaplı İlyas Bazna

 

Çiçero filmine de adını veren İlyas Bazna, casusluk tarihinin en ünlü isimlerindne birisidir. Nazi Almanyası için çalışmış bir Arnavut'tur. Bazna, İngilizler'in aleyhine çalışarak Nazi Almanyası için istihbarat toplamıştır.

Çiçero kelime anlamı ise Roma dönemine dayanır. Millattan Önce 106-43 yılları arasında yaşamış bir devlet adamıdır Çiçero. Aynı zamanda iyi bir hatip ve yazardır. Tam adı ise Marcus Tullius Çiçero'dur. Latin nesirleri için bir model oluşturdu. Pompey'in Julius Caesar'a karşı destekçisi olan Filipin'de Mark Antony'e (İ.Ö. 43) saldırdı. Bu suç için Mark Antony tarafından öldürdü.

20. yüzyılın başında ise yüzyılın casusu İlyas Bazna tarafından lakap olarak kullanıldı Çiçero ismi.

İlyas Bazna 28 Temmuz 1904 tarihinde Priştine'de dünyaya geldi. II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası hesabına çalışmış ve Cicero (Çiçero) kod adıyla tanınan Arnavut asıllı Türk casustur.

Babasının ölümünden sorumlu tuttuğu İngilizlerden nefret etmesi, maddî kazanç arzusu ve hep bir operacı olmak istemesine rağmen II. Dünya Savaşı esnasında Ankara'da çeşitli Büyükelçiliklerde uşaklık yapıyor olması casusluk yapmaya başlamasına önayak olmuştur. Franz von Papen'in sefareti döneminde Ankara'daki Almanya Büyükelçiliği'ne gizli İngiliz askeri ve diğer istihbaratını satmıştır.

II. Dünya Savaşı yıllarının Ankara'sından önce Yugoslavya Krallığı Büyükelçisinin, daha sonra Almanya Büyükelçiliği Müsteşarı'nın uşaklığını yapmıştır. Almanya Elçilik Müsteşarı, mektuplarını okuduğu için kısa sürede İlyas Bazna'yı kovmuştur.

1942'den itibaren Britanya İmparatorluğu'nun Ankara Büyükelçisi Sir Hughe Knatchbull-Hugessen'in uşaklığını yapmaya başlamış, banyosunda sırtını ovarken ona opera aryaları okuyacak kadar Büyükelçi ile yakınlık kurmuştur. 21 Ekim 1943'ten itibaren fotoğraflarını çektiği gizli belgelerin örneklerini Almanya Büyükelçiliği'ne teslim etmeye başladığı bilinmektedir. Bunun için, Almanya Büyükelçiliği'nde ataşelik yapan Ludwig Moyzisch'e kendisi yaklaşarak 20.000 Sterlin karşılığı elindeki elli altı belgeyi satma önerisinde bulunmuştur. Kısa bir süre ücretli bir Alman ajanı haline gelmiş ve Alman istihbarat servislerince kendisine "Çiçero" kod adı verilmiştir. Müttefiklerce düzenlenen uluslararası toplantılar ve bazı bombardıman planları hakkında önemli bilgiler aktarmış olmakla birlikte, Normandiya Çıkarması'na ilişkin birçok belli belirsiz istihbarat ulaştırmıştır. Bütün bu dönem boyunca Ankara'daki İngiliz istihbarat görevleri ise Bazna'nın İngilizce anlamadığını zannetmekte, kendisini casusluğundan şüphelenilemeyecek kadar "eğitimsiz" ve "aptal" olarak görmekteydi.

Bazna, 1944 yılında Alman Büyükelçiliği'nde görevli bir sekreterin Müttefikler safına iltica etmesi üzerine, ele geçmekten korkarak İngiliz Büyükelçisi'nin yanındaki görevinden ayrılmıştır. Hizmetleri için Nazi Almanyası istihbarat servisi Abwehr tarafından kendisine 300.000 Sterlin ödenmiştir. Ancak İlyas Bazna daha sonra, ödenen paraların, Almanların İngiliz ekonomisini çökertmek için bastıkları sahte Sterlinlerden olduğunu fark etmiştir. Savaşın bitiminden bir süre sonra Federal Almanya Hükümeti'ne karşı tazminat davası açmış, çok uzun süren bir davadan sonra kendisine mütevazı bir ödeme yapılmıştır.

Elyesa Bazna, casusluk yaptığı yıllarda Von Papen'in taktığı kod adının "Çiçero" olduğunu bilmiyordu. Hatta, kendisinin Çiçero olduğunu ancak 1950’de, Sefaret'te belgeleri teslim ettiği Moyzisch'in tüm yargılamaların ardından inzivaya çekildiği Tirol Alpleri'nde yazdığı anılarından ve yine 1950'de, İngilizlerin artık bu casusluk olayını açıklamasıyla öğrenebildi.

I was Cicero (Ben Çiçero'ydum) başlığı altında yayınladığı anılarından ise daha yüksek bir kazanç elde etmiştir. Kitabı 1951 yılında 5 Fingers (Beş Parmak) adı altında, Joseph L. Mankiewicz'in yönetmenliğinde sinemaya uyarlanmış, Bazna rolünü James Mason oynamıştır.

Elyesa Bazna, Münih'te 1970 yılında 66 yaşında, yoksul bir gece bekçisi olarak ölmüştür.

Serdar Akar'ın yönetmenliğinde ve Erdal Beşikçioğlu'nun başrolünde olduğu, Elyesa Bazna'nın hikâyesini anlatan Çiçero isimli sinema filmi 2019 yılının Ocak ayında vizyona girmiştir.

İlyas Bazna Kimdir (Elyasa Bazna) Kimdir?

Namı diğer 'Çiçero' 1904 yılında Priştine'de doğdu.

1970 yılında Almanya'nın Münih kentinde öldü. 

Arnavut asıllı Türk casustur.

Kaynak: Wikipedia.org

Yorumlar