Nato

Nato; 28 ülkenin üye olduğu, Türkçesi; Kuzey Atlantik Antlaşma Örgütü olan, North Athlantic Traty Organization. Kelimelerinin kısaltılmış hali. Zamanla kısaltma olmaktan çıkarak kendine has bir isime bürünmüştür. Birleşmiş Milletler örgütünün bir nevi gayri resmi silahlı gücüdür.

Nato; ilk olarak 1949 yılında, Birleşmiş Milletlere üye olan Amerika Birleşik Devletleri, Fransa, İngiltere, İzlanda, Hollanda, Belçika, Danimarka, Norveç ve Portekiz tarafından kurulmuş olup, 1952 yılında da Türkiye’de üye oldu. Amaç bir şekil askeri güç birliği idi. Başlarda sadece siyasi bir birliktelik olan bu oluşum ilk olarak, Kore Savaşı ile Amerika’nın tavsiyesi üzerine askeri bir yapıya büründü. Şu anda başkenti Brüksel’de olan Nato’nun kurulma amacı; üye ülkelerden birisine bir saldırı olması durumunda birlikte hareket etmektir. Yani üye ülkelerden birine saldırmak hepsine saldırmak anlamına gelmektedir.

Nato’yu Oluşturan Ülkeler;

1-Almanya
2-Amerika
3-Arnavutluk
4-Belçika
5-Bulgaristan
6-Çek Cumhuriyeti
7-Danimarka
8-Estonya
9-Fransa
10-Hırvatistan
11-Hollanda
12-İngiltere
13-İspanya
14-İzlanda
15-İtalya
16-Kanada
17Letonya
18-Litvanya
19-Lüksemburg
20-Macaristan
21-Norveç
22-Polonya
23-Portekiz
24-Romanya
25-Slovakya
26-Slovenya
27-Türkiye
28-Yunanistan

NATO’nun çalışma Şeması; Nato Konseyi, Sekreterya, Askeri Komite,

Nato Konseyi; Bu konseyde üye ülkelerin Dış İşleri Bakanları daimi üye sıfatıyla görev alırlar. Görevleri; askeri, siyasi, konularla ilgili stratejik planlar yapıp, uygulanmasına karar vermek. Başkanlığını da seçimle gelen Nato Genel Sekreteri yürütür.

Sekreterya; genel sekretere bağlı bir birimdir. Nato’nun günlük işlerini yürütürler ve Nato konseyinin almış olduğu kararların tebliğini, organizasyonunu ve uygulamaya koyulması işlerini yürütürler.

Askeri Komite; bu komite Nato’ya bağlı ülkelerin Genel Kurmay Başkanları tarafından oluşur. Direk olarak Nato Konseyine bağlı olarak çalışırlar. Konsey tarafından alınmış olan askeri hareket planlarını yürütmekle görevlidirler. 4 ana komutanlıktan oluşur. Bunlar;

 

• Avrupa Yüksek Komutanlığı,
• Atlantik Yüksek Komutanlığı  
• Manş Yüksek Komutanlığı
• Amerika-Kanada Yüksek Komutanlığı şeklindendir.

 

Kurulduğu günden bu yana, gücüne güç katan bir yapısı olan NATO özellikle Sovyetler Biriliğinde sosyalist rejimin çökmesinden sonra daha da güçlenmiştir. Türkiye’nin bu oluşumda etkin bir rolü vardır. Çünkü orta doğuya açılan en elverişli kapıdır. Bu nedenle Nato’nun ülkemizde bir çok askeri birliği ve mühimmatı bulunmaktadır. Bu güç ilk defa Körfez Savaşı sırasında kullanılmıştır. Irak tarafından Kuveyt işgal edilince Nato birlikleri Türkiye üzerinden hava hareketi düzenleyerek olaya müdahale etmiştir. Tarihte ilk olarak Amerika’ya yapılan 11 Eylül saldırıları ile Nato üyesi bir ülkeye saldırı yaşanmıştır. Bunun üzerine konsey toplanarak saldırıyı gerçekleştiren “El Kaide” terör örgütünün barındığı Afganistan’a hareket düzenlemiştir. Hal ülkemizin askerlerinin de aralarında bulunduğu birlikler Afganistan’da görev yapmaktadır. Kuruluş amacı birlik üyesi ülkelerin menfaatini korumak olsa da son yarım asırda dünya düzenini korumak adına birçok görev üstlenmiştir. 

Bunlar;

 

• Bosna Hersek Müdahalesi,
• Kosova Müdahalesi,
• Körfez Savaşı
• Afganistan Savaşı,
• Aden Körfezinde Somali’li Korsanlarla Mücadele,
• Libya Müdahalesi

 

Dünyanın en gelişmiş teknolojilerine sahip ülkeler tarafından, kurulan bu birlik global bir düzen sağlamış, dünya barışına önemli katkılarda bulunmuştur. İstedikten sonra bu güçle yeni bir dünya kurabilir, dünya yeniden şekillenebilirdi. Ama kuruluş amacına uyarak askeri anlamda patronluk yapmadan kendi kaidelerine bağlı kalarak günümüzde de faaliyetlerini sürdürmektedirler.