Akdeniz Foku

Akdeniz foku, Doğu Akdeniz sahillerinde ve Batı Afrika'nın bir sahilinde yaşayan fokgiller familyasından olan, yüzgeçayaklı fok türüdür. Yapılaşma olmayan kıyı mağaralarını ve kovuklarını üreme ve yaşama alanı seçerek, insanlardan uzak kalmayı tercih eden foklar, bu alanların yok olmaya başlamasından etkilenmiştir. Etobur olduğu için, balık, ahtapot gibi deniz canlıları ile beslenir. Akciğerleri olan memeli bir hayvandır. Sığ sularda dalmasıyla bilinir. Diğer yüzgeçayaklılar gibi sosyal değildirler. Genellikle tek dolaşan foklar, nadir dönemlere bir araya gelir. Erkek foklar kendilerine bir bölge belirleyerek burada yaşarlar, dişiler daha fazla gezer, sadece yavrulama döneminde mağaralarda vakit geçirirler. Genç yaştaki foklar ise, uzak bölgelere gidebilir. Dişi foklar çiftleşme dönemlerinde uzun bir yol kat ederek, erkek fokların yanına ulaşabilir. Foklar insan ayağının basmadığı kıyı mağaralarında doğum yaparak, 4 ay boyunca mağaralarda yavrularını emzirirler. 

Fokların yavru doğurup, üreyebilmek için, mağaralara ihtiyaçları vardır. Kısa ve sert kılları ile bilinen fokların, vücutlarının iki tarafında yüzgeçleri, iri başlarındaki kömür gibi gözleri, bıyıkları göze çarpar. Oldukça iri ve tombul görünümleri ile dikkat çekerler. Dişi ve erkeklerin irilikleri aynıdır. Dünyada bilinen 33 tane yüzgeçayaklıların biri olan Akdeniz fokları, nesilleri tükenmekte olan canlılardan biridir. Onlara uygun yaşam alanları yaratmak ve üremelerini sağlamak biz insanların görevidir. Onların sahip oldukları yaşamlarını ellerinden aldığımız gibi vermesini de bilmeliyiz.  

Akdeniz foklarının nesillerinin yok olma sebepleri nelerdir?

• Yaşadıkları alanların insanlar tarafından işgal edilmesi, bina yapımına açılması, turistik tesislerin yapılması fokların bu yöreleri terk etmesine sebep olmuştur.
• Denizlerde yapılan yasadışı avlanmalar, kontrolsüz su ürünleri avcılığı etobur olan fokların açlıkla yüz yüze kalmasına sebep olmuştur. Bu sebeple yaşamlarını devam ettirememektedirler.
• Balıkçıların ağlarına takılan yavru fokların ölmesi sonucunda nesillerinin azalması.
• Fokların yaşam alanlarında düzenlenen turistik dalış etkinlikleri, fokların buralarda yaşamasını imkansız kılmıştır. Ülkemizde Marmaris, Kaş, Bodrum gibi yerlerde fokların yaşadıkları mağaralara yapılan dalış etkinlikleri fokların uzaklaşmalarına sebep olmuştur.
• Kirlenen kıyı bölgelerinden ve denizlerden uzaklaşan foklar, ağır metal birikiminin kurbanı olmuşlardır.

 Akdeniz foklarının ülkemizde yaşam alanları nelerdir?

• Marmara Adaları,Mola Adaları ve Biga Yarımadasının kuzey sahillerinde,
• Ege kıyılarından Behramkale'ye kadar olan kıyılarda, Gelibolu yarımadası ve Yeni Foça ile Datça arasında,
• Akdeniz kıyılarında Datça ve Kemer arasında, Alanya sahillerinden Taşucu'na kadar, Hatay Samandağ'la Suriye sınırına kadar olan sahil bölümünde yaşamaya çalışıyorlar.