"Bankacılar yatırımcıları yatırımdan vazgeçiriyor"

İSTANBUL (AA) - Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Abdurrahman Kaan, "Son dönemde bankacılarımız öyle bir hale geldi ki yatırım yapmak isteyenleri daha cazip tekliflerle yatırımdan vazgeçiriyorlar. Bunu bizzat bir üyem de yaşadı. Yaklaşık 50 milyon liralık bir yatırım için, bir iş yeri satın almasında, bankacı kendisine ‘Gelin siz bu yatırımdan vazgeçin, biz size aylık 50 baz puandan daha fazla verelim’ diye teklifte bulunmuş ve vazgeçirmiş." dedi.

MÜSİAD Genel Başkanı Abdurrahman Kaan, AA Finans Masası'na konuk oldu.

Dolar kurunu şu anda maksimum 4,30 lira gibi düşündüklerini belirten Kaan, bunun üstü kurun köpük olduğunu söyledi.

Kaan, şu anki kur seviyesinin iş dünyası için ihracat açısından çok iyi bir yerde olduğunu ifade etti.

Bazı aktörlerin Türkiye’de devamlı kur ve faiz çıpasını uyguladığını aktaran Kaan, faizlerin mevcut seviyesinin yatırımların sürdürülebilmesi ve borçların döndürülebilmesi için sorun teşkil ettiğini dile getirdi.

Bugün oran itibarıyla dünyanın en büyük ikinci faizinin Türkiye’de olduğunu belirten Kaan, bu faiz oranlarıyla yatırım yapmanın zor olduğunu vurguladı.

Kaan, şunları kaydetti:

"Bir de son dönemde bankacılarımız öyle bir hale geldi ki yatırım yapmak isteyenleri daha cazip tekliflerle yatırımdan vazgeçiriyorlar. Bunu bizzat bir üyem de yaşadı. Yaklaşık 50 milyon liralık bir yatırım için, bir iş yeri satın almasında, bankacı kendisine ‘Gelin siz bu yatırımdan vazgeçin, biz size aylık 50 baz puandan daha fazla verelim’ diye teklifte bulunmuş ve vazgeçirmiş. Ter dökmeden, herhangi bir üretimle, işçiyle uğraşmadan böyle bir gelir kapısını sürekli yaparsanız bu ülke ithalatçı olur. O zaman bu kuru devamlı yüksek tutarız. Bu açığı kapatamayız. Turizm gelirlerimiz şu anda çok iyi olmasına rağmen petroldeki bir miktar fiyat artışı neticesinde açık veriyoruz. Bunu kapatabilmek için de kur artıyor. Yani reel faizin bundan sonraki dönemde düşürülmesi gerekiyor. Her ay belki 1 puan, 1,5 puan düşmesi lazım. Türkiye’de yatırımların önünü açabilmek için bunu yapmak durumundayız. Şu anda bankaların uyguladığı 1 yıllık vadeli oranlara baktığımız zaman 27-28’lere dayanmış durumda. Bazı projelerde bazı bankalarda 30-35’lere geliyor. Böyle bir şey mümkün değil.”

- "Kuru, faizin artırılması için kullanıyorlar"

Kaan, “Kuru, faizin artırılması için kullanıyorlar ama Merkez Bankası artık bunu gördü. Bundan sonra bu işlemin artık olmayacağını ve bunun da yapılmaması gerektiğini düşünüyoruz. Bir ay gidiyor. Bir ay sonra kur tekrar yukarı çıkıyor. Artık yaptıklarının bu olduğu belli. Köpük olduğundan da bahsettik. Normalde şu anda 4,30’un üstü köpük. Onun için bunu daha fazla artması da zor. Ancak siyasi gerilmelerle bunu yapacaklardır. Bunun başka yolu yok. Ama kurun artması Türkiye ekonomisi için bir sıkıntı değil. Tek sıkıntı döviz bazlı borçlanan, döviz bazlı yatırım yapanlar için oluyor. Artık onlar da buna göre hareket etmek durumundalar.” yorumunu yaptı.

Sanayideki büyümeye bakıldığında 20 aydır aktif artıda olunduğuna dikkati çeken Kaan, “Çarklar dönüyor. Son açıklanan mayıs verileri de 6,4 seviyesinde. Gayet yüksek.” dedi.

Yıl sonu itibarıyla Türkiye’nin büyümesinin yüzde 6’lar seviyesinde olacağını öngördüklerini belirten Kaan, şöyle devam etti:

“Çünkü istihdam rakamları gayet iyi gidiyor. Nisan ayında 200 bin kişi daha istihdam edildi ve işsizlik yüzde 9,6 seviyesinde geldi ki ben bunun daha da düşeceğini öngörüyorum. İstihdamın artmasının da büyüme rakamlarına etkisi olacak. İhracatta da yüzde 7,8 artış var. Bunun da büyümeye bir etkisi olacağını düşünerek, büyümede herhangi bri sorun olacağını düşünmüyorum. Cari açık konusu yine aynı şekilde devam edecek. Turizmde yaklaşık 40 milyon turist bekleniyor. Biraz katma değeri yüksek turisti ağırlayacak altyapımız olsa çok daha güzel olacak. Oradan da yaklaşık 35 milyar dolar seviyesinde bir para bekleniyor ama cari açığın yine 50-55 bandında olacağını düşünüyorum.”

- "Kredi konusuna alternatifler üretiyoruz"

MÜSİAD Başkanı Abdurrahman Kaan, yıl sonu itibarıyla kurun 5 lira civarında olacağı öngörüsünde bulunarak, şunları söyledi:

"TCMB de kurda revizeye gitti. Ekim ayına kadar bir sorun görmüyorum ama ekim ayından sonra inşaat, enerji, perakende gibi alanlarda dövizle borçlanmayı şirketler için riskli görüyorum. Bu konuyu mayıs ayında üyelerimize duyurduk. 'Kısa vadeli döviz alımı yapmayın ama kısa vadeli ihtiyaçlarınızı görün' şeklinde bir açıklamamız oldu. MÜSİAD olarak üyelerimize borca dayalı değil, ortaklığa dayalı yapı öngörümüz var. Şu anda da projelerimiz var."

Kaan, Girişim Sermayesi Fonu'yla ilgili yakında projelerini açıklayacaklarını aktararak, "Tarımsal Yatırım Fonu'nda üyelerimiz yatırıma başladı. Kooperatif Finans Sistemi şeklinde bir finans sistemi geliştirdik. Şu anda bununla ilgili Türkiye'de üretimi olmayan ürünlerin üretilmesiyle ilgili ortaklık modeli yeni bir yatırımla başladı. Orta ölçekli sanayi bölgeleri kuruyoruz. Tekirdağ'da başladık. TOKİ'yle bir projemiz var. Balıkesir, Adana... Bunların tamamını krediyle değil ortaklıkla yapıyoruz." diye konuştu.

Japonya ve Güney Kore gibi ülkelerdeki çok ortaklı şirket yapılarını incelediklerine dikkati çeken Kaan, "Onlardan elde ettiğimiz bilgiler var. Bizim geçmişimizde de vardı. Maksimum yüzde 3 ortaklık payı olacak şekilde modeller geliştirerek, faize bulaşmamak önemli. Birinci meselemiz kredi konusudur. Türkiye'nin en büyük meselesi bu. Buna alternatifler üretiyoruz." yorumunu yaptı.

Kaan, Türkiye'nin genç ve dinamik bir ülke olduğuna işaret ederek, "Bir küçük taksi motorunu kamyonetin üstüne koyduğunuzu düşünün. Torkunuz yüksek ama motor gücünüz yeterli değil. Ondan dolayı motor ısınıyor. Bu süreçte daha oturaklı daha düzgün ekonomik büyüme modelleri ve bölgesel teşviklerle beraber sektörel teşvikleri de içine alacak şekilde tek seslilikle bunu yaptığımız takdirde algıyı da yönetir. Çünkü algı yönetimi çok önemli. Hem içeride hem dışarıda düzgün ilişkiler kurduğumuzda bu ısınmayı yani torkla motor gücümüzü bir seviyeye getiririz." diye konuştu.

Tek bir KDV olmasını talep ettiğini vurgulayan Kaan, "Zaten fatura kesmeyen kesmiyor. Bunu biliyoruz. Tek bir rakam olduğunda giriş-çıkışlar aynı olacak. Türkiye'de vadeli işlemler piyasası çok uzadı. Zaten krizin bir sıkıntısı da bu. Vadeler uzadığı için cebinizden sermayeyi piyasaya arz ediyorsunuz. Yerine koymaya gittiğiniz zaman krediye talip oluyorsunuz. En azından KDV alacağı birikmesin istiyoruz. Bu arz edildiğinde piyasada zaten bir rahatlama olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.

Kaan, satışa yönelik üretim modelinin desteklenmesi gerektiğini belirterek, "Bakanlıkların azaltılmasıyla daha hızlı karar alan Türkiye'de istişarenin de bizler, iş dünyası ile yapıldığında Türkiye'nin çok hızlı şekilde büyüyeceğini düşünüyorum. 2023'e yönelik, dünyadaki Trump sonrası ekonomik duruma bakıldığında fırsatları unutmayalım. 6 ay sıkıntı çekeceğiz. Bunu atlattıktan sonra Türkiye'nin önü açık." ifadelerini kullandı.

(bitti)