Avlonyalı Sadrazam Ferit Paşa kimdir, gerçekte var mıydı?

Avlonyalı Ferit Paşa, 1850 yılında Avlonya'da dünyaya geldi. Avlonya bugün Yunanistan toprakları içerisinde kalan bir bölgedir.

İlk ve orta öğretimini doğduğu şehirde tamamladı.

Türkçe, Arapça, Fransızca, İtalyanca, Yunanca dillerini biliyordu.

1903 yılında Sultan Abdülhamid'in baş sadrazamı oldu.

Mehmed Ferid Bey, Tepedelenli Ali ve Sinan Paşalar sülalelerinden Avlonyalı Mustafa Paşa’nın mahdumudur.

1263 sene-i hicriyesinde Yanya’da tevellüd etmişdir.

Doç. Dr. Abdulhamit Kırmızı'nın Avlonyalı Ferit Paşa hayatını anlatan kitabından Ferit Paşa hakkındaki biyografik bilgiler şöyle (Osmanlı Türkçesi ile yazılmış):

Evvela sıbyan mektebinde müfredat-ı ulum-ı diniyyeyi bade’t-tahsil Yanya Mekteb-i Rüşdiyesiyle Rum Mekteb-i İdadisinde ve muahharan muallim-i mahsusdan Celal’e kadar Arabî ve Fransızca ve Türkce ve İtalyanca ve Rumca taallüm ve tederrüs ederek, bu lisanlarla tekellüm ve kitabet eder ve Arnavudca dahi söyler.

1283 senesinde 24 yaşında olduğu halde ve 400 Kuruş maaş ile Resmo Sancağı Meclis-i Cinayet Başkitabeti’ne memur olub, 86 senesinde ve 500 Kuruş maaş ile Kandiye Tahrirat müsevvid-i evvelliğine nakil, ve üç sene sonra bilistifa infisal ederek 89 senesinde 6 ay kadar Bosna Vilayeti Mektubcu Kalemi fahri müsevvidliğinde bulunup, 90 senesinde 1300 Kuruş maaş ile İzvornik Tahrirat Müdürlüğü Muavinliğine ve 92 senesinde Hersek İhtilali’nin tahkiki içün teşekkül eden mahkeme-i fevkalade fahri başkitabetine ve sene-i mezburede
2500 Kuruş maaş ile Gaçka Sancağı Tahrirat Müdürlüğüne tayin olunarak ve o aralık iki ay kadar bi-lâ maaş Mutasarrıf vekaletinde dahi bulunarak muahharan memuriyetinin lağvine mebni munfasıl olmuş ve 94 senesinde 3500 Kuruş maaş ile Trebin Kaymakamlığı’na ve 6 ay sonra 3750 Kuruş maaş ile Hersek ve Bosna Fırkası Tahrirat Başkitabetine memur olarak, bir sene sonra Avusturyalı’nın duhulü cihetiyle açıkda kalmış olduğu halde 95 senesinde 30 Lira maaş ile Bulgaristan Komiserliği Muavinliğine tayin olunup yedi mâh mezkur muavinlikde ve o sırada üç ay kadar Komiser vekaletinde bulunarak ba‘dehu inkızâ-yı memuriyetle infisal etmiş ve 96 senesi şevvalinde On Bin Kuruş maaş ile Diyarbekir Adliye Müfettişliği’ne ve beş mâh sonra maaşı 7500 Kuruşa tenzil olunarak 11 mâh sonra istifâen munfasıl olmuş ve akîben Haleb memurîn-i adliye ve icraiyesinin yekdiğeri aleyhinde dermeyan  eyledikleri şikayâtın tahkîki zımnında ve 12.000 Kuruş harcırah ile Haleb’e 498 Avlonyalı Ferid Paşa sazimet ve ifa-yı vazife ile Dersaadet’e avdet ederek 99 senesi cemâdilevvelîsi evâhirinde 2800 Kuruş maaş ile elyevm bulunduğu Mahkeme-i İstinaf Ticaret Azalığı’na tayin olunmuşdur.

83 senesinde râbia ve 85 senesinde sâlise ve 93 senesinde sâniye ve 95 senesinde sâniye sınıf-ı mütemâyizi rütbeleriyle, 96 senesinde dördüncü rütbeden bir kıta Mecidiye nişanına nail olmuş ve devletlû Derviş Paşa hazretlerinin Avusturya İmparatoru ile mülakat etmek üzere Rakoza’ya azimetinde maiyyetinde bulunup imparator-ı müşarünileyh tarafından kendüsine Fransuva Jozef Nişanının üçüncü rütbesinden bir kıtası ita olunmuşdur. Şimdiye kadar bulunduğu memuriyetlerden nakil ve istifa ve lağv suretleriyle infisal ederek umur-ı memuresinden dolayı taht-ı muhakemeye alınmamış ve müttehem olmamışdır. 

Adliye Nazırı devletlu Cevdet Paşa hazretleri tarafından derc olunan mülahazada mir-i mumaileyh ashab-ı dirayet ve umur-ı adliyede malumat-ı kâfiye ashabındandır denilmişdir.
Fi 2 Receb 99 ve fi 8 Mayıs 98, mukabele şode.

Mumaileyh Ferid Bey 1299 senesi Zilhiccesinin altısına musadif olan 1298 senesi Teşrinievvelinin yedisinde maktuan 20 Lira harcırah ve Tahkik Memuriyeti ile Brusa’ya azimet ve avdet ederek 1301 senesi Muharreminin gurresinde Üçüncü Rütbe Mecidî nişan-ı zîşanı ile taltif ve sene-i merkûme Cemadilûlâsının gurresine musadif olan 1300 senesi Martının 17sinde uhdesine Rütbe-i Ulâ Sınıf-ı Sânîsi ve 5000 Kuruş maaş ile Şura-yı Devlet İstinaf Müddeiiumumiliği tevcih ve 302 senesi Saferinin altısında vâki 1300 senesi Teşrinisanisinin 13ünde memuriyeti yine ol miktar maaş ile Tanzimat Dairesi Azalığı’na tahvil ve 303 senesi Şabanı selhinde rütbesi Ulâ Sınıf-ı Evveline terfi ile 304 senesi Cemadilûlâsının 15’inde
İkinci Rütbe Mecidî nişan-ı zişanı ihsan buyrulmuşdur.

Mehâkim ve memurîn-i adliyeden vukubulmakda olan şikâyâtın cihetiyle şikâyât-ı vâkı‘a esbâbının tayin ve tebyîni ve umûr-ı adliyenin merzî-i âlî dairesinde devam-ı cereyanıyla hukuk-ı ibâdın temini esbâbının istikmâli lâzimeden olarak, bu da kavanîn u nizâmât ve ahvâl ü sıfât-ı memurîn-i adliyenin tedkik ü istiknâhıyla muhtac-ı ta‘dîl ü ıslah olan mevâddın zâhire ihrâcına ve ânın üzerine terettüb edecek tedâbirin mevki-i fiil ü icrâya vaz‘ına mütevakkıf olmakla, bu dairede icrâyı tahkikat içün Mahkeme-i Temyiz Başmüddeiiumumisi atufetli Rıza Beyefendi hazretlerinin riyaseti tahtında olarak 1305 senesi Muharreminin on sekizinde mir-i müşarünileyh uhdesine ilaveten tefvîz olunmuşdur.

Mir-i müşarünileyhe 1306 senesi şehr-i Recebi’nin 15’inde Papa hazretleri canibinden “Pinof” nişanının Gran Ofisiye rütbesinden bir kıtası verilmişdir.

Mir-i müşarünileyhe sene-i merkûme Şaban-ı şerifinin 16’sında ikinci rütbeden nişan-ı âlî-i Osmanî ihsan buyrulmuşdur. Mir-i müşarünileyhe sene-i merkûme Zilkade gurresinde İran Devleti tarafından birinci rütbeden Şîr ü Hurşid nişanı ita kılınmışdır.

Mir-i müşarünileyhe sene-i merkûme Muharreminin evvelinde İspanya Devleti tarafından birinci rütbeden “İzabella Katolik” nişanı ita kılınmışdır. 

Müşarünileyh 1302 senesi Rebiülevvelinin 23’ünde Yunanistan tütünlerinin Mısır!a  Ek 499 idhal olunmasından dolayı Reji İdaresi’nde dermeyan olunan iddiaların tedkiki
ve 1304 senesi şehr-i Receb-i şerifinin yirmisinde Oktruva resminin istihsali ve 1306 senesi Rebiülevvelinin 23’ünde Maarif Nizamnamesi’nin tadili ve sene-i merkûme şehr-i Receb-i şerifinin 26’sında Şehremaneti muvâzene-i mâliyesince bazı tedkikat icrası ve 1307 senesi Şevvali’nin 29’unda maâşâtın ve sene-i mezkure Zilhiccesinin 21’inde Duyûn-ı Umumiye Vâridât-ı Mahsusası Büdcesi’nin tedkiki içün teşkil olunan komisyonlar azalıklarında ve 1308 senesi Rebiülevvelinin dördünde mezkur komisyon riyasetinde ve sene-i mezkur Muharremi’nin 11’inde Sinop hapishanesince bazı yolsuz muamelattan dolayı hapishanelerin ıslah-ı ahvâli içün teşkil olunan komisyon azalığında bulunmuşdur.

Mir-i müşarünileyhe 1309 senesi Cemâdilâhiresinin 28’inde Yunan Devleti tarafından ikinci rütbeden Suver nişanı ita olunmuşdur.

Mir-i müşarünileyhe sene-i merkûme Zilhicesinin dördünde Fransa Devleti tarafından üçüncü rütbeden Lejyon Dnör nişanı ita olunmuşdur.

Mir-i müşarünileyh hazretlerine 1310 senesi şehr-i Ramazan-ı şerifinin 21’inde terfian rütbe-i bâlâ tevcih buyrulmuşdur.

Mîr-i müşarünileyhe umûr-ı memuresince mesai-i reviyyetmendânesi cihetiyle 1312 senesi Rebiülahirinin 25’inde tebdilen birinci rütbeden Mecidî nişan-ı zîşanı
ihsan buyrulmuşdur.

Mîr-i müşarünileyhin maaşı 1314 senesi Şevvalinin dokuzunda 1 Mart 1313 icra kılınan aşr-ı te’cîlâtda 4500 kuruşa tenezzül etmişdir.

Mîr-i müşarünileyhe ehliyet ve reviyyetine mebni 1315 senesi Muharreminin11inde tebdilen birinci rütbeden nişan-ı âlî-i Osmanî ihsan buyrulmuşdur.

Mîr-i müşarünileyhe erbâb-ı dirayet ve reviyyetden olmasına mebni sene-i merkûme Zilkadesinin dördünde 1 Mart 1314 15300 Kuruş maaşla Konya Vilayeti Valiliğine tayin buyrulmuşdur.
Mîr-i müşarünileyhin evsâf-ı matlûbe ile ittisâfı ve umûr-ı mühimme-i vilayeti bervefk-i dilhâh-ı âlî rü’yet ve temşiyete ibraz etmekde olduğu âsâr-ı kâr-ı âgâhîsi cihetle şâyeste-i âtıfet-vâye-i seniyye olduğundan 1316 senesi Rebiülâhirinin 27sinde Altun Liyakat Madalyası ihsan buyrulmuşdur.

Müşarünileyhin maaşı sene-i mezkure Şevvalinin yedisinde 6 Şubat 1314 20.000 kuruşa iblağ buyrulmuşdur.

[347] Müşarünileyhin bidayet-i memuriyetinden beru vilayetin dilhâh-ı âlî-i padişahî vechile terakki-i i‘mâr ve intizamı yolunda ibraz eylediği me’ser-i reviyyetkârîye mükafaten 1317 senesi Rebiülevelinin 29unda uhdesine rütbe-i Vezaret tevcih buyrulmuşdur.

Müşarünileyhe hidemât-ı reviyyetkârâne ve sadakatşiârânesine mebni 1318 senesi Cemadilevvelinin üçünde Murassa‘ Mecîdî Nişan-ı zîşânı ihsan buyrulmuşdur.

Müşarünileyhin hidemât-ı hasene-i sâdıkâne ve reviyyetmendânesi cihetiyle 1319 senesi Saferinin 12sinde Murassa‘ İftihar Nişan-ı âlîsi ihsan buyrulmuşdur.