Anayasa Mahkemesi'nden KHK ile dönenlere tazminat hakkı konusundan önemli karar

Anayasa Mahkemesi, OHAL (Olağanüstü Hal) kapsamında çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnamelerle (KHK) görevinden alınan ve daha sonra tekrar görevine iade edilenlerin tazminat taleplerini engelleyen düzenlemeyi iptal etti. Yüksek Mahkeme’nin bu kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı.

İptal edilen düzenleme, Danıştay 5. Dairesi tarafından Anayasa'ya aykırılık gerekçesiyle mahkemeye taşınmıştı. Söz konusu madde, OHAL KHK'sı ile kamu görevinden alınan ve sonrasında başka bir KHK ile görevine dönen kişilerin tazminat talebinde bulunamayacağını öngörüyordu. Danıştay, bu hükmün Anayasa’ya aykırı olduğunu belirterek iptal talebinde bulundu.

KAMU GÖREVİNE İADE EDİLENLERİN DURUMU

İptal talebinde, kamu görevine iade edilenlerin, hukuka aykırı olarak görevlerinden çıkarıldıkları ifade edilerek, bu kişilerin maddi ve manevi zararlarının giderilmesi gerektiği savunuldu. OHAL döneminde hukuka aykırı bir şekilde tedbir uygulanan kişilerin, yargı yoluna başvurabilmelerinin önlenmesinin Anayasa'ya aykırı olduğuna dikkat çekildi.

Başvuru talebinde yer alan gerekçede, kamu görevine iade edilenlerin, haklarında alınan tedbirlerin maddi ve manevi zararlarını talep etme hakkının ortadan kaldırılmasının Anayasa’nın ilgili maddeleriyle bağdaşmadığı belirtildi.

KARAR OY BİRLİĞİYLE ALINDI

Yüksek Mahkeme, başvuruyu inceledikten sonra, düzenlemeyi Anayasa'ya aykırı bularak oy birliğiyle iptal kararı aldı. Kararın gerekçesinde, OHAL KHK'sı ile görevden alınıp, daha sonra göreve iade edilenlerin tazminat talebinde bulunmalarını engelleyen düzenlemenin hukuka aykırı olduğu ifade edildi.

Kararda, 2022 yılında verilen benzer bir karar hatırlatılarak, o dönemde de kamu görevinden çıkarılanların tazminat talebinin reddedilmesine dair kuralın iptal edildiği vurgulandı. Anayasa Mahkemesi, o dönemde alınan karardan farklı bir değerlendirme yapılmasını gerektiren bir durum bulunmadığını belirtti.

DEVLETİN YÜKÜMLÜLÜĞÜ HATIRLATILDI

İtiraz konusu kurala yönelik açıklamada, devletin vatandaşların maddi ve manevi varlıklarına yönelik müdahalelere karşı etkili bir giderim mekanizması sağlamasının zorunlu olduğu ifade edildi. Mahkeme, göreve iade edilenlerin, hukuka aykırı olarak görevlerinden alınmalarından kaynaklanan zararlarının karşılanmamasının, Anayasa’nın ilgili maddelerine aykırı olduğunu belirtti.

Mahkeme, son kararıyla birlikte, OHAL döneminde görevden alınan ve daha sonra iade edilen kamu görevlilerinin, maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilmelerinin önünü açtı.