AYM, Öcalan sloganlarını ifade özgürlüğü saydı

Anayasa Mahkemesi, "Bijî Serok Apo" ve "PKK halktır halk burada" sloganlarının ifade özgürlüğü kapsamında olduğuna hükmetti. Mahkeme, bu sloganlar nedeniyle verilen hapis cezasını "ifade özgürlüğü ihlali" olarak değerlendirdi.

"PROPAGANDA SUÇU SOMUT TEHLİKE YARATMAZSA CEZALANDIRILAMAZ"

Anayasa Mahkemesi (AYM), 2014 yılında Ardahan’da düzenlenen bir gösteride atılan "Bijî Serok Apo" ve "PKK halktır halk burada" sloganları ile "Çerxa Şoreşe" şarkısının söylenmesi nedeniyle açılan davada, hapis cezasına çarptırılan M.N.T.’nin bireysel başvurusunu inceledi. AYM, bu ifadelerin düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiğine karar verdi.

M.N.T., Ardahan Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 7 Haziran 2014’te, bir gösteri sırasında "Çerxa Şoreşe" şarkısına eşlik ederek, bu sloganları attığı gerekçesiyle hapis ve para cezasına çarptırılmıştı. Karar, Yargıtay tarafından onandıktan sonra başvurucu, 11 Şubat 2022'de AYM’ye bireysel başvuruda bulundu. Başvuruda, ifade özgürlüğü hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle yeniden yargılama talep edildi. AYM, başvuruyu kabul ederek, M.N.T. lehine ihlal kararı verdi.

İFADELERİN CEZALANDIRILMASI İÇİN SOMUT TEHLİKE OLMALI

AYM'nin kararında, propaganda suçunun soyut bir tehlike suçu olarak değerlendirilmesinin ifade özgürlüğü üzerinde baskı yaratabileceği vurgulandı. Mahkeme, bir propaganda faaliyetinin cezalandırılabilmesi için somut şartlarda belirli bir tehlikenin ortaya konması gerektiğine işaret etti. Aksi takdirde, ifade özgürlüğünün korunması gerektiği belirtildi.

ÖCALAN HAKKINDAKİ KARARLAR HATIRLATILDI

Mahkeme kararında, PKK lideri Abdullah Öcalan'ı politik bir lider olarak gören ve toplumsal sorunların çözümünde meşru bir aktör olarak kabul eden söylemlerinin de ifade özgürlüğü kapsamında olduğuna ilişkin önceki kararlar hatırlatıldı. Bu tür ifadelerin "terör eylemlerini teşvik" niteliğinde olmadığına dair AYM'nin daha önceki kararlarına atıfta bulunuldu.

Daha önce "Çerxa Şoreşe" marşına ilişkin olarak Meki Katar hakkında verilen ihlal kararına işaret edilen kararda, bahse konu marş ve sloganların şiddeti teşvik etmediği ve herhangi bir tehlike yaratmadığı belirtildi.

"RAHATSIZ EDİCİ OLSA DA İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KAPSAMINDA"

AYM, kararda, kamuya aktarılan görüşlerin başkaları açısından kışkırtıcı, rahatsız edici veya değersiz olarak görülse bile ifade özgürlüğünün korunması gerektiğini vurguladı. Kişilerin subjektif değerlendirmelerine dayanarak yapılan cezalandırmaların ifade özgürlüğünü ihlal edeceği belirtildi. Mahkeme, bu tür düşünce açıklamalarına müdahale edilmesinin temel hak ihlali oluşturabileceğini ifade etti.

30 BİN LİRA MANEVİ TAZMİNAT KARARI

Mahkeme, M.N.T. hakkında verilen mahkûmiyet kararının zorunlu toplumsal bir ihtiyaca cevap vermediğine ve başvurucunun Anayasa'nın 26'ncı Maddesi'nde güvence altına alınan ifade özgürlüğü hakkının ihlal edildiğine hükmetti. AYM, başvurucuya 30 bin lira manevi tazminat ödenmesine karar verdi. Ayrıca, tespit edilen ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için dosyanın yeniden yargılama yapılmak üzere Ardahan Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderilmesi kararlaştırıldı.

OY ÇOKLUĞUYLA KARAR ALINDI

Karar, oy çokluğuyla alındı. Üyeler Yıldız Seferinoğlu ve Ömer Çınar ise karara katılmadı.

Bu karar, AYM'nin daha önce 2008 yılında Demokratik Toplum Partisi (DTP) üye ve yöneticileri hakkında düzenlenen "Sayın Öcalan" kampanyası kapsamında verilen cezanın da ifade özgürlüğü ihlali olduğuna ilişkin kararlarını hatırlattı.