Amerika'da bankalar neden batıyor? Uzmanlar ABD bankalarının batma nedenini açıklıyor

Amerika'da bankaların neden battığını değerlendiren uzmanlar önemli tespitlerde bulunuyor. Peki, Amerika'da bankalar neden batıyor? Uzmanlar Mahfi Eğilmez, Filiz Eryılmaz ve Şant Manukyan, ABD'deki banka iflaslarının arkasında yatan asıl nedenleri yazdı.

Google Haberlere Abone ol
Amerika'da bankalar neden batıyor?

Amerika Birleşik Devletleri'nde bankalar neden batıyor, dünyaca ünlü büyük bankaların art arda iflas etmeleri küresel ekonomiyi olumsuz etkilerken, ekonomisi kırılgan olan ülkeler bu durumdan en çok endişe edenler oldu. Peki, Amerika'da neler oluyor? Amerika'da bankalar neden batıyor?

AMERİKA'DA BANKALAR NEDEN BATIYOR?

ABD'de bankaların batmasıyla ilgili birçok uzman farklı yorum ve değerlendirmelerde bulundu. İşte uzman görüşü ışığında Amerika'da bankalar neden batıyor: 

Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Doçent Doktor Filiz Eryılmaz şu açıklamaları yaptı: "Öncelikle hiç beklenir bir durum değil. En şaşırtıcı durum bu aslında. Bankalara yönelik bir risk görülmemişti. Perşembe günü hisse satışı yapacağını duyurdu banka. Bunu açıklayınca hisselerinde yüzde 60 düşüş oldu. Müşterilerin banka batacak korkusu ile mevduatlarını çekmek istemesi bir krize neden oldu.

Günah keçisi olarak Fed ilan edilmekte. Fed faizleri artırdığı içi devlet tahvili yatırımı olan bankayı zor duruma düşürdü. Bankada bilanço ile ilgili riskler olduğu öne sürülüyor. Sonuç olarak bankaya el konuldu. Diğer bölgesel bankalarda böyle bir sorun yok denildi. Sistemik bir kriz yok denildi. Fed agresifleştiği için gelişmekte olan ülkelerde böyle krizlerin olabileceği ifade edildi. Fed ciddi bir araştırma yaptı. Başka bu tarz banka var mı diye.

Genel olarak bir sorun yoktu ama ikinci bankaya da kayyım atanması endişeleri artırdı. Bankalara kayyum atanmadan bu mevduat sahiplerini nasıl koruruz diye bir çalışma yarattı. Eğer bu bankalara kayyIm atanmasaydı korkulacak bir şey olmadığını söyleyebilirdim. Ama bu durum piyasalarda sorgulamaları artıracağa benziyor. Başka bankaların da bu duruma düşmeyeceğine dair bir garanti yok.

Amerika'da bankalar neden batıyor?
Amerika'da bankalar neden batıyor?

 

Şu anda bir miktar bekle gör politikası izlenmeli. ABD'nin ek bir fon kurması ve mevduat sahiplerine ödeme yapması önemli. Burada kritik nokta mevduat sahiplerinin panik yapıp bankalardaki paralarını çekmesi ve diğer bankalarda da benzer sorunun yaşanma ihtimali olacak."

ŞANK MANUKYAN'DAN ÖNEMLİ TESPİTLER

Uluslararası Piyasalar Uzmanı Şant Manukyan Sabah.com.tr'ye yaptığı açıklamada dünyanın konuştuğu banka krizlerini değerlendirdi. 

Soru: Bu banka krizlerinin nedeni nedir ve ne kadar büyük?

Silvergate ve Signature Bank'ı boşverin. Çünkü bunlar kripto para sektörüyle ilgili krizler. Silicon Valley Bank (SVB) olmasaydı bu ikisini sadece kripto para özelinde konuşurduk. Bu ikisi bence rastlantı eseri bu döneme denk düştü. Ancak Silicon Valley kritik. Ancak bu da Lehman krizine benzemiyor. Lehman krizinde değeri olmayan bir enstrüman üzerine bir dünya kurulmuştu. Bu krizde bunu tartışmıyoruz. Yani enstrümanların kendisinde bir değer krizini tartışmıyoruz.

Silicon Valley Bankası'nda portföylerin yönetilmesi problemli. İkinci olarak bankanın teknoloji sektörüyle aşırı haşır neşir olması, faiz artışlarından da en kötü etkilenen sektör de bu olduğu için üstüne kredi tarafından da dayak yediği için bu kriz oluştu. Bu devam etseydi evet reel sektörü vuracak çok ciddi sorunlar olabilirdi. Yine Lehman kadar öyle bir noktaya gitmezdi. Ama reel sektörü çok kötü etkileyeceği düşüncesiyle durdurdular. Çözüldü mü sorun? Çözülmedi. Sonuçta günün sonunda küçüklerden mevduat çıkacak.

Bir kısmı daha yüksek getiri vadiyle para piyasası fonlarına gidecek. Bir kısmı güvenli diye JP Morgan'a BofA'ya gidecek. Bir kısmının menkul portföylü Fed ile işlem yapmaya müsait olmadığı için sermaye artırımına gidecek. Ama genel bulaşıcılığın önüne geçtiler tabi.

Soru: Bu banka krizlerinin devam etmesiyle iflas dalgası bekliyor musunuz?

Şu aşamada hayır. Belki bir kaçtane daha ufak bankada olabilir. Ancak böyle Lehman gibi bir kriz beklemiyorum.

Soru: Faiz artırımlarının etkisi var mı?

Banka portföyünüzü iyi dizayn etmezseniz etkiler. Burada da etkiledi. Fed'in faizleri artırması portföylere zarar yazdırdı ve bankacılarında buna uygun yönetim yapmamaları nedeniyle bu kriz oldu diyebiliriz.

Soru: Bu kriz Fed'in gelecek dönemin para politikasını nasıl etkiler?

22 Mart toplantısında Goldman Sachs'ın dediği gibi Fed faiz artırımlarına ara verebilir. Ancak enflasyon problemi devam ediyor. Yani ben bu aşamadan sonra Mart ayı pas geçse bile ben faiz artırımı bekliyorum. 5,25-5,50 gibi bir patikada faiz artırımlarının sona ereceğini düşünüyorum. Yani bir iki faiz artışı sonra Fed artırımları sona erecek.

Soru: Altın başta olmak üzere güvenli limanlara bir talep bekliyor musunuz?

Reel faizlerdeki artışların yavaşlacağı ve biteceği beklentisiyle güvenli limanlarda bir yükseliş oldu. Fed belirttiğim gibi faiz artırımlarını bitirse altın başta güvenli limanlara talep artabilir. Ancak enflasyon çok yüksek kalmaya devam eder Fed beklentilerin üzerinde faiz artırımı yaparsa senaryo değişir ve altın baskı yemeye devam eder.

BANKALARIN BATMASINDA KRİPTO PARA ETKİSİ

Mahfi Eğilmez ise bankaların batmalarının arkasında yatan nedenleri şöyle değerlendirdi: ABD’de son günlerde peş peşe üç banka battı: Silvergate Capital, Signature Bank ve Silicon Valley Bank. Bu batışların altında bazı ortak nedenler var. Bunlardan birisi bu kripto para piyasasında yaşanan düşüşler diğeri de bu bankların portföylerinde taşıdığı yüklü Hazine kâğıtları.

Batış rüzgârı Silvergate Capital adlı bankayla başladı. Silvergate Capital, kaynaklarının çoğunu FTX adlı kripto para borsası ve risk fonu şirketi aracılığyla kripto para piyasasına yatırmıştı. Varlıklarının bir bölümünü de Hazine kâğıtlarına yatırmış olan Silvergate Capital, Fed’in faiz artırımlarından olumsuz etkilenen şirketler arasındaydı. Fed’in faiz artırımları Hazine kâğıtlarının da faizinin artmasına ve dolayısıyla değerlerinin düşmesine yol açmıştı (Hazine kâğıtlarının değeriyle faizi arasında ters yönlü ilişki vardır.) FTX’in 2022 yılı Kasım ayında çöküşüyle ikinci büyük darbeyi yiyen Silvergate Capital, gidişe dayanamayarak battı.

Silvergate Capital’in ardından batan ikinci banka Silicon Valley Bank (SVB) oldu. Kaynaklarını büyük ölçüde Hazine kâğıtlarına yatırmış olan Silicon Valley Bank (SVB) adlı yatırım bankası da 1,8 milyar dolar zararla karşı karşıya olduğunu, geleceğe dönük hedeflerini düşürdüğünü ve 2 milyar dolar sermaye artışı yapacağını da duyurdu. Sermaye artışı yapılacağını açıklamasına karşın bankanın hisse değerlerinde yaşanan düşüşler durdurulamadı ve sonunda banka battı. SVB’nin batışı küresel krizin başladığı yıl olarak kabul edilen 2008 yılından bu yana yaşanan en büyük banka iflaslarından birisi olarak yorumlanıyor. 

Bu iki bankayı izleyerek kaynaklarını büyük ölçüde kripto para piyasasına yatırmış olan ve Silvergate Capital gibi FTX’in batışından son derecede olumsuz olarak etkilenmiş olan Signature Bank da iflasını açıkladı. Amerikan Federal Mevduat Sigortası Fonu (FDIC), mevduat sahiplerinin haklarını korumak üzere bu bankaya kayyum atadı.

Bu üç bankadan Silvergate Capital ve Signature Bank’ın batışının en önemli nedeni yukarıda değindiğimiz gibi kaynaklarını kripto para piyasasına yatırmış olmalarıydı. Bu piyasada yaşanan olumsuzluklar bu iki bankayı batışa sürükledi. Buna karşılık SVB’nin batışı bu ikisinden daha farklı bir nedene dayanıyor. Her ne kadar bu banka da kripto para piyasasına girmiş olsa da kaynaklarını değerlendirme konusunda asıl ağırlığı Hazine kâğıtlarına vermişti. Fed’in peş peşe faiz artırımları yapmasıyla bu bankanın aldığı kâğıtların değeri düştü ve banka batıştan kurtulamadı.    

Yorumlar