AB'de kriz büyüyor, borsalar düştü

İtalya Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı Matteo Salvini, Avrupa Birliği (AB) Komisyonunun İtalya'nın 2019 taslak bütçe planını reddetmesine ilişkin, "Bir hükümete değil, bir halka saldırıyorlar. Bunlar, İtalyanları daha da rahatsız edecek şeyler." dedi. AB'nin gösterge endeksi Stoxx Europe 600 gelişmeler üzerine yüzde 1,49 azalarak günü 354,39 puandan kapattı.

AB Komisyonundan yapılan yazılı açıklamada, İtalya'nın 2019 yılı bütçe taslak planının reddedildiği belirtildi.  Red gerekçesi olarak bütçe planının birliğin mali kurallarına ciddi uyumsuzluk içermesi gösterildi. Reddedilen bütçe planının gerekli düzeltmeler yapılarak 3 hafta içinde AB Komisyonuna yeniden sunulması gerektiği belirtilen açıklamada, İtalya'nın gelecek yıl vereceği bütçe açığını düşürmesi gerektiğine işaret edildi. 

İtalya, nisan ayında açıkladığı istikrar programında 2019 yılı bütçe açığı hedefini yüzde 0,8 olarak belirlemişti. Yeni hükümet ise bu oranı planlananın 3 katı kadar artıracak bir bütçe taslağı hazırlamıştı.

AB üyesi ülkelerin ekonomik ve parasal birliğe katılımı için öngörülmüş zorunlu koşulların belirlendiği Maastricht kriterlerine göre, ülkelerin kamu borcunun Gayri Safi Yurtiçi Hasılası'nın (GSYH) yüzde 60'ını geçmemesi gerekiyor. Bu oranın aşılması durumunda ilgili ülkenin düzeltici önlemler alması ve kamu harcamalarını azaltması gerekiyor.

İTALYA'DAN SERT TEPKİ

İtalya Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı Matteo Salvini, ziyaret için bulunduğu Romanya’nın başkenti Bükreş’te, AB Komisyonunun ülkesinin gelecek yılki bütçe planını reddetmesine ilişkin değerlendirmede bulundu.

Salvini, "Bir hükümete değil, bir halka saldırıyorlar. Bunlar, İtalyanları daha da rahatsız edecek şeyler. Sonra da bazı kişiler Avrupa Birliği’nin popülaritesinin en düşük seviyesinde olmasından şikayet ediyor." ifadelerini kullandı.

Diğer Başbakan Yardımcısı ve Ekonomik Kalkınma, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanı Luigi Di Maio da sosyal medya sitesi Facebook hesabı üzerinden yaptığı paylaşımla İtalya’nın bütçesinin reddedilmesine değindi.  Hükümetin İtalyanların sosyal haklarını koruyan "son siper" olduğunu kaydeden Di Maio, "Eğer pes edecek olursak, tasarruf yanlısı ‘uzmanlar’ hızla geri dönerler. Bu yüzden de pes etmeyeceğiz. Doğru yolda olduğumuzu biliyoruz, dolayısıyla durmayacağız." dedi.

"ROMA’DA YAZILAN İLK İTALYAN BÜTÇESİ"

Bu bütçenin AB’nin hoşuna gitmeyen ilk bütçe olduğunu vurgulayan Di Maio, "Bu, Brüksel’de değil, Roma’da yazılan ilk İtalyan bütçesi. Daha önce verdikleri onca zararla, onların politikalarıyla devam edemeyiz. AB Komisyonuna ne yapmak istediğimizi saygılı bir şekilde anlatmaya devam edeceğiz ama aynı saygı İtalyan halkı ve onu bugün temsil eden hükümete de gösterilmeli." ifadelerine yer verdi.

Öte yandan Temsilciler Meclisi Başkanı Roberto Fico da İtalyan hükümetiyle AB Komisyonu arasında sürekli diyalog olacağını söyledi.

"BÜTÇE" KRİZİ

İtalya'nın gelecek yıl bütçe açığının yaklaşık yüzde 1,6 seviyesinde olması hedefleniyordu ancak hükümet, uzun müzakereler sonucu işsizlere sağlanacak vatandaşlık geliri (muhtaçlık aylığı), emeklilik yaşını tekrar düşürmeye yönelik reform, banka krizlerinden etkilenenlere yönelik yardım, vergi affı ve sabit vergi oranı gibi vaadlerini gerçekleştirmek amacıyla bütçede fazladan yüzde 0,8 oranında açık verilmesini kararlaştırmıştı.

Hükümetin 15 Ekim'de AB Komisyonuna gönderdiği bütçe taslağında, gelecek yıl için GSYH'ye oranla bütçe açığı hedefi yüzde 2,4 olmuştu. İtalya, bütçe açığının 2020 yılında yüzde 2,1'e, 2021'de ise yüzde 1,8'e düşürüleceğini açıklamıştı.

BORSALAR DÜŞTÜ

Avrupa borsaları günü düşüşle kapattı. Avrupa borsaları Suudi Arabistan’a ilişkin gelişmeler ve İtalya’nın bütçesine ilişkin endişelerle günü düşüşle tamamladı.  Gösterge endeksi Stoxx Europe 600 yüzde 1,49 azalarak günü 354,39 puandan kapattı. 

Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,69 azalarak 4.967,69 puana, İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi ise yüzde 0,86 düşerek 18.802,47 puana geriledi. 
Almanya'da DAX 30 endeksi yüzde 2,17 düşüşle 11.274,28 seviyesinden, İngiltere'de FTSE 100 endeksi de yüzde 1,24’lük azalışla 6.955,21 seviyesinden günü kapattı.

Avro/dolar paritesi ise (TSİ) 19:14 itibariyle yüzde 1,17’lik yükselişle 1,1483 seviyelerinde işlem görüyor.

ELEŞTİRİLER GELMİŞTİ

İtalya'nın bu bütçe planına, AB kurumları ve üye ülkelerden eleştiriler gelmişti. AB Komisyonu, geçen günlerde İtalyan hükümetine gönderdiği mektupta, İtalya'nın 2019 bütçe kanununun İstikrar Paktı tarihinde görülmemiş şekilde hedeflerden sapma gösterdiğini ve bunun paktın yükümlülüklerine uyulmamasına yol açtığını vurgulamıştı. İtalya, Yunanistan'dan sonra AB'de milli gelire göre en fazla kamu borcu olan ülke konumunda bulunuyor. İtalya'nın, borcunu AB kuralları gereği azaltması gerekiyor. Yunanistan'ın kamu borcu, GSYH'sinin yüzde 180'ine denk geliyor. Bu oran, İtalya'da yüzde 130 seviyelerinde bulunuyor.