'Srebrenitsa ruhların dolaştığı bir şehir haline geldi'

- Srebrenitsalı karikatürist Meholjic: - "Srebrenitsa farklı etnik kökenden insanların yaşadığı bir yerdi. Şehir kendi zaman diliminde çok güzel gelişiyordu. Herhangi bir sıkıntı yoktu" - "Norveç medyasını takip etmeye ve görüşlerini anlamaya başladığımda, Bosna'daki olaylara bizim açımızdan çok negatif baktıklarını fark ettim. Doğru olmayan bu izlenimi ortadan kaldırmak için bir şeyler yapmak gerektiğini hissettim ve karikatür çizmeye karar verdim" - "Benim milletime yapılan soykırım olarak sadece Srebrenitsa gösteriliyor ama Bosna'nın tamamı bir Srebrenitsa'dır. Hayatımı Bosna'daki soykırımı, yazılarım ve çizgilerimler anlatmaya adadım" - "Yazdığım yazılardan veya çizdiğim karikatürlerden hiçbir zaman para almadım. Tek hedefim Bosna'da yaşananları unutturmamak oldu"

Google Haberlere Abone ol
'Srebrenitsa ruhların dolaştığı bir şehir haline geldi'

İSTANBUL (AA) - MUSA ALCAN - Srebrenitsalı karikatür sanatçısı Sukrija Meholjic, Srebrenitsa'da eskiden kalan ne varsa savaşta yıkıldığını, şehrin sembolü haline gelmiş eserlerin yerle bir edildiğini kaydederek, "Srebrenitsa'nın orijinal yapısı tamamen değişti. Srebrenitsa için karikatür dışında bir şey yapma imkanım olsa şehrin bütün kültür mirasını ve dokusunu geri getirirdim. Dayton Antlaşması'ndan sonra Srebrenitsa ruhların dolaştığı bir şehir haline geldi." dedi.

Bosna'da yaşanan savaşa Bosna Hersek'in doğusundaki Srebrenitsa'da şahitlik eden ve daha sonra Norveç'te yaşamaya başlayan Meholjic, "Srebrenitsa Soykırımı" konulu karikatür sergisi için İstanbul'a geldi.

Bayrampaşa Belediyesi Etkinlik Alanı'nda dün kapılarını açan serginin resmi açılışı, Srebrenitsa'nın 11 Temmuz 1995'te Sırp birlikler tarafından işgal edilmesinin ardından yapılan soykırımın 22. yıl dönümü nedeniyle bugün yapılacak.

Asıl mesleği mimarlık ve şehir planlamacılığı olan Meholjic, AA muhabirine yaptığı açıklamada, savaşın ilk günlerinde durumun ciddiyetini tam olarak idrak edemediklerini söyledi.

Olayların büyüklüğünü Srebrenitsa ve Doğu Bosna'da yaşananlardan sonra anlayabildiklerini aktaran Meholjic, "Srebrenitsa farklı etnik kökenden insanların yaşadığı bir yerdi. Şehir kendi zaman diliminde çok güzel gelişiyordu. Herhangi bir sıkıntı yoktu." ifadesini kullandı.

Meholjic, bütün Bosna'da Müslümanların akıl almaz zulümler gördüğünü belirterek, Srebrenitsa'daki son günlerinde yaşadığı bir olayı şu sözlerle anlattı:

"Herkes çok zor durumdaydı ve bir an önce oradan uzaklaşmamız gerekiyordu. Bizim bir Sırp komşumuz vardı. Bu kötü tabloyu görüp bize yardımcı olmak adına, 'Ben kendi çocuğumu çatışma bölgesinin dışına çıkardım. İsterseniz sizin çocuklarınızı da verin buradan uzaklaştırayım' diye bir teklifte bulundu. Komşunun yaptığı teklif bizim için şaşırtıcı oldu. Çok duygulandım hatta ağladığımı bilirim. Biz çocuklarımızı o noktaya götürmeye karar verdik. Beraber yola çıktık, oraya gittik. Gördük ki Yugoslav Halk Ordusu o bölgeyi tamamen kuşatma altına almış ve saldırı hazırlıklarına girmiş. İşte o zaman aslında neler planlandığını daha iyi anladık."

- "Bosna'nın tamamı bir Srebrenitsa'dır"

Bosna'dan ayrıldıktan sonra kısa bir süre Hırvatistan'da kaldığına işaret eden 74 yaşındaki sanatçı, mülteci olarak Norveç'e geçtikten sonra, yaşananların nedenini anlayabilmek adına aklında ve gönlündeki binlerce soruyla kuşatıldığını dile getirdi.

Yaşadıklarından dolayı çok büyük bir stres altında olduğuna dikkati çeken Meholjic, "Norveç medyasını takip etmeye ve görüşlerini anlamaya başladığımda, Bosna'daki olaylara bizim açımızdan çok negatif baktıklarını fark ettim. Müslümanların soykırıma uğradığı yönünde değil de ufak bir iç savaş varmış gibi yayınlar yapıyorlardı. Bu durum beni çok üzdü. Doğru olmayan bu izlenimi ortadan kaldırmak için bir şeyler yapmak gerektiğini hissettim ve karikatür çizmeye karar verdim." diye konuştu.

Meholjic, dünya basınının, Sırpların işgalini iç çatışma olarak gördüğüne vurgu yaparak, şöyle devam etti:

"Norveç'e gittiğimde dil bilmiyordum. Önce karikatürlerim sayesinde kendimi tanıttım. Sonra oranın dilini öğrendim. O günlerden bu güne kadar, Norveç'te köşe yazısı yazmadığım gazete kalmadı. Bütün makalelerim ve karikatürlerim soykırım hakkında. Benim milletime yapılan soykırım olarak sadece Srebrenitsa gösteriliyor ama Bosna'nın tamamı bir Srebrenitsa'dır. Norveç'te, geçmiş yıllar içerisinde bunu dile getirdim ve dile getirmeye devam ediyorum. Hayatımı Bosna'daki soykırımı, yazılarım ve çizgilerimle anlatmaya adadım."

- Kitapların geliri Srebrenitsa'daki şehit çocuklarına

Savaştan önce Srebrenitsa'nın baş mimarı olduğunun altını çizen Meholjic, "İşgalciler Srebrenitsa'yı aldıktan sonra, şehirde eskiden kalan ne varsa yıktılar. Şehrin sembolü haline gelmiş, özellikle Osmanlı'dan kalan eserleri yerle bir ettiler. Srebrenitsa'nın orijinal yapısı tamamen değişti. Srebrenitsa için karikatür dışında bir şey yapma imkanım olsa şehrin bütün kültür mirasını ve dokusunu geri getirirdim. Annemin evi 5 odalı, her odasında hamamların olduğu, Osmanlı döneminden kalma bir evdi. Yüz yıldan fazladır ayaktaydı ama maalesef artık o da yok. O evi de şehre geri kazandırmak isterdim. Dayton Antlaşması'ndan sonra Srebrenitsa ruhların dolaştığı bir şehir haline geldi." ifadelerini kullandı.

Meholjic, savaşta kardeşini, amca çocuklarını ve yakın akrabalarını kaybettiğini aktararak, "Norveç'e yerleştikten sonra mimarlık yapmaya başladım ve 2010'a kadar öyle çalıştım. O yıl emekliye ayrıldım. Yazdığım yazılardan veya çizdiğim karikatürlerden hiçbir zaman para almadım. Tek hedefim Bosna'da yaşananları unutturmamak oldu. Karikatürlerimi 2 kitapta birleştirdim ve yayımladım. Onların gelirini de Srebrenitsa'daki şehit çocuklarının eğitimleri için bağışladım." değerlendirmesinde bulundu.

Boşnakların aslında tarih boyu bir kaç defa soykırıma uğradığının altını çizen Sukrija Meholjic, sözlerini şöyle tamamladı:

"Hiçbir zaman intikam peşinde olmadık. O yüzden bütün imkanları seferber ederek, soykırımı gündemde tutmaya çalışıyoruz. Bunun sadece Boşnaklara değil bütün dünyaya faydası olacak ve bu tip kötülüklerin bir daha yaşanmasının önünde bir engel teşkil edecek. Her zaman dünya barışı için çalışacağız."

Bosna'daki soykırımı unutturmamak adına oluşturulan ve bu güne kadar birçok etkinlik yapan "Boşnak Soykırımı Platformu"nun öncülüğünde ve Bayrampaşa Belediyesi'nin katkılarıyla hazırlanan sergi, yarın akşama kadar açık kalacak.

Yorumlar