Dünyanın temkinli yaklaştığı Suriye ateşkes anlaşması yürürlükte

Suriye'de beş yıl önce başlayan iç savaşta defalarca ilan edilen ateşkes dün gece yarısından itibaren bir kez daha yürürlüğe girdi.

Uluslararası Suriye Destek Grubu eş başkanları ABD ve Rusya, hafta başında, çatışmaların durdurulmasının 27 Şubat 00.00'dan itibaren başlaması konusunda anlaştıklarını duyurmuştu.

Anlaşmaya uyacak muhalif gruplar ve rejim güçleri dün saat 12.00'ye kadar Uluslararası Suriye Destek Grubu'nun eşbaşkanları ABD ve Rusya'ya kararlarını bildirmişlerdi.

Suriye muhalefetinin geniş tabanlı oluşumu Müzakere Yüksek Komitesi (MYK), Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) dahil 97 silahlı muhalif grubun, kısmi ateşkes anlaşmasına iki hafta süreyle uyacağını bildirmişti.

KARAR BMGK'DA OY BİRLİĞİYLE KABUL EDİLDİ

Bu çerçevede son olarak, BMGK da dün geç saatlerde aldığı kararla, Suriye'de çatışmaların durmasını içeren karar tasarısını oybirliği ile kabul etmişti. Ateşkes, Şam saatiyle 00.00'da başladı.

BMGK'dan yapılan açıklamada, isim vermeden Suriye’deki tüm taraflar ateşkese uygun davranmaya davet edildi. Herkesi, Rusya ve ABD’nin anlaştığı ateşkesin tüm şartlarını yerine getirmeye çağıran BMGK, aynı zamanda Suriye yönetimi ve muhaliflere, BM liderliğindeki barış görüşmelerine devam etmeleri çağrısında bulundu.

Kararda, Uluslararası Suriye Destek Grubu'nun çatışmaların durması konusunda anlaşmaya vardıkları vurgulanarak, Suriye'de insani yardım konvoylarının en kısa yoldan bir an önce ihtiyaç içindeki halka ulaştırılmasının temin edilmesi talep edildi.

Karar metninde, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'dan, bu kararın uygulamasına ilişkin 15 gün içinde Konsey'e rapor sunması istendi.

 

RUSYA, PYD VE ŞAM YÖNETİMİNE BAĞLI

Bütün tarafların şüpheyle yaklaştığı son ateşkesin devreye girmesi Rusya ve PYD gibi güçlerin saldırılarını durdurmayacak. IŞİD'e yönelik saldırılar düzenlediklerini belirten taraflar şu ana kadar IŞİD dışında bütün gruplara saldırdığı için ateşkese şüpheyle bakılıyor.

ABD ve Rusya'nın çabalarıyla üzerinde mutabakata varılan çatışmasızlık süreci bugün gece yarısından itibaren başlıyor. Ateşkesin, IŞİD, El Nusra ve diğer 'radikal' grupları kapsamadığı belirtiliyor. Bu da YPG ve Rusya'nın saldırılarını sürdüreceklerini gösteriyor.

Çatışmasızlık için şu ana kadar Moskova, Ankara, Riyad ve Şam'dan olumlu açıklamalar geldi. Bütün taraflar ateşkese uyulması gerektiğini belirtiyor; ancak herkes birbirine şüpheyle bakıyor.

Rusya, PYD ve Şam yönetiminin IŞİD gerekçesiyle devam ettirecekleri saldırılarının muhalifleri hedef almasından endişe ediyor. Bu nedenle muhalifler, ABD ve Rusya'dan çatışmasızlık için güvence talep ediyor. Yüksek Müzakere Komitesi, anlaşma için 'ön onayı' verdiklerini duyurdular. Komite Çarşamba günü açıklamasında, iki haftalık ateşkese uyacaklarını duyurdu.

KİM MUHALİF KİM RADİKAL

Rusya, Şam ve PYD'nin saldırılarının bahanesi olan bazı 'radikal' gruplar nedeniyle muhaliflere de saldırılar düzenleniyor. Hangi grubun 'terörist' hangisinin 'muhalif' olduğunu belirleyen net çizgiler olmadığı için ateşkesin sürdürebilir olmasına da şüpheyle yaklaşılıyor.

ABD: B PLANIMIZ VAR

Ateşkesin sorunsuz bir şekilde yürürlüğe girmesi çağrısında bulunan ABD, bunun son şans olduğunu belirterek aksi halde Suriye için bölünmeyi de öngören B planınmın devreye sokulacağını açıkladı. Rusya ise B planına gerek kalmayacağı yönünde açıklamalar yaparak ABD'ye güvence verdi.

ABD, İngiltere, Fransa ve Türkiye yönetimleri sürecin Rusya'nın niyetine bağlı olduğunu son bir hafta içinde sık sık yineledi.

Son olarak ABD Başkanı Barack Obama, dünkü açıklamasında, "Çatışmaların durdurulması anlaşması öncelikle Esed rejimi ile Rusya'nın tavrına bağlı" diyerek, "Rusya'nın askeri müdahalesi Esed rejimini güçlendirdi ve insani yıkımı daha da kötü hale getirdi" vurgusunu yaptı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da "Bu bizim beklediğimiz bir süreç. Ama bunun uygulaması daha önemli. Daha önce alınan kararlara rejim ve Rusya uymadı" ifadelerini kullanmıştı.

YARIM MİLYONA YAKIN İNSAN ÖLDÜ

Suriye Politika Araştırma Merkezi adlı grup, Suriye iç savaşında şimdiye kadar 470 bin kişinin öldüğünü, 1.9 milyon kişinin yaralandığını bildirmişti. Bu rakamın ülke nüfusunun yüzde 11.5’e denk geldiği ifade edilmişti.

6 milyondan fazla Suriyeli, ülke içinde yer değiştirirken, 4 milyondan fazla kişi yabancı ülkelere kaçtı. Suriye İnsan Hakları İzleme Örgütü ise iç savaştaki can kaybını 370 bin olarak vermişti.

RUSYA ATEŞKESE SAATLER KALA MUHALİFLERE SALDIRDI

Ateşkesin başlamasına saatler kala Rus savaş uçakları Halep'in kuzeyinde muhaliflerin denetimindeki Hayyan ve Hreytan beldesi, Anadan ilçesi, Kafr Hamra bölgesi ile Deyret İzza köyüne misket bombasıyla saldırdı.

Yerel kaynaklar, Rus jetlerinin, başkent Şam'ın Arbin beldesi ile Humus'un Telbise ilçesinde sivil yerleşim yerlerini de yoğun bir şekilde bombaladığını dile getirdi.

YENİ MÜZAKERE TARİHİ 7 MART

Bu arada, BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, Suriye'de çatışmaların durdurulması ve tüm noktalara yardım ulaştırılması kararına uyulması durumunda, Suriye müzakerelerine 7 Mart'ta devam edileceğini açıkladı.