Yargıtay üyeliğinde geçen görev süresi şartı 2 katına çıkarılıyor
AK Parti, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun (HSYK) yapısını değiştiren yasa teklifini Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı'na sundu.
AK Parti, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun (HSYK) yapısını
değiştiren yasa teklifini Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)
Başkanlığı'na sundu. Teklifin alt komisyonda görüşülmesinin
ardından Meclis Genel Kurulu'na gelmesi bekleniyor.
Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 52
maddeden oluşuyor. Genel gerekçe bölümünde ise 12 Eylül 2010
referandum sonrası yapılan değişikliğin ardından "Geçen üç yıllık
süre içindeki uygulama dikkate alınarak kurulun daha etkin ve
verimli çalışması amacıyla kurul üyeliğine seçim usulü, dairelerin
oluşumu, çalışma usulü ve görevleri ile kararlarına itiraz; genel
kurulun ve kurul başkanının görevleri, daire başkanı, genel
sekreter, genel sekreter yardımcıları, teftiş kurulu başkan ve
yardımcıları, kurul müfettişleri, kurul tetkik hakimleri ve idari
personelin atama ve görevlendirilmeleri konularında değişiklikler
yapılması zarureti doğmuş ve bir genel sekreter yardımcısı kadrosu
ihdas edilmiştir." deniyor.
Taslakta, Anayasa Mahkemesi üye adaylığı şartları ile seçim usulüne
ilişkin değişiklikler içeriyor. 2797 sayılı Yargıtay Kanununun
"Başkanlar, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet
Başsavcıvekilinin nitelikleri" başlıklı 30'uncu maddesi
değiştirilerek Yargıtay Birinci Başkanı ve Yargıtay Cumhuriyet
Başsavcısı seçilebilmek için Yargıtay üyeliğinde geçen en az 4 yıl
görev yapmış olmak şartı 8 yıla; Birinci Başkanvekili, daire
başkanı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili seçilebilmek için
öngörülen 3 yıllık görev süresi şartı ise 6 yıla çıkarılıyor.
Hakim ve savcıların dış temsilciliklerde, uluslararası mahkeme veya
kuruluşlarda muvafakatleri alınarak görevlendirilmeleri Adalet
Bakanlığı tarafından yapılacak. 113'üncü maddede değişiklik
yapılarak komisyonların oluşumundaki yetki Adalet Bakanlığı'na
bırakılıyor. Teklifte yeniden yapılandırılan Türkiye Adalet
Akademisi Genel Sekreterliği'ne yer verilmediğinden tanımlar
maddesinde yer alan genel sekreterlik tanımı yürürlükten
kaldırılıyor. Maddeyle akademinin organlarından olan başkanlık
yapısı değiştiriliyor ve iki olan başkan yardımcısı sayısı üçe
çıkarılıyor. Genel Sekreterlik birimi kaldırılıyor. Başkan
yardımcılarının sorumlu olacağı birimlerin başkan tarafından
belirleneceği hükme bağlanıyor.
Başkanın bakanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu'nca atanması,
başkan yardımcılarının ise bakan tarafından görevlendirilmesi veya
atanması, başkanın en fazla iki dönem görev yapması hüküm altına
alınıyor. Başkanın özürlü veya izinli olması ya da geçici olarak
görevinden ayrılması durumunda başkana ait görev ve yetkilerin
başkan tarafından görevlendirilen başkan yardımcısının yerine
getirilmesi öngörülüyor.
Akademi Genel Kurulu'nun yapısı yeniden düzenleniyor. Akademinin
görev alanı ile irtibatlı olduğu kurum ve kuruluşlar birlikte
değerlendiriliyor ve tüm yargı paydaşlarını kapsayacak ve başta
eğitim olmak üzere akademinin görev alanının temas ettiği tüm
sahalarda daha etkin ve verimli bir planlamaya imkan verecek
şekilde düzenleme yapılıyor.
Anayasanın 159'uncu maddesinin 12. fıkrasında "Adalet Bakanlığı'nın
merkez, bağlı ve ilgili kuruluşlarında geçici veya sürekli olarak
çalıştırılacak hakim ve savcılar ile adalet müfettişlerini, hakim
ve savcı mesleğinden olan iç denetçileri, muvafakatlerini alarak
atama yetkisi Adalet Bakanına aittir" hükmü yer alıyor. Bu sebeple
maddenin ikinci fıkrası da bakanlığın ilgili kuruluşu olan
akademide görevlendirilecek hakim ve savcıların anılan anayasa
hükmü uyarınca Adalet Bakanı tarafından görevlendirilmelerini temin
etmek amacıyla değiştiriliyor.
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu'nun "Kurulun Görevleri"
başlıklı 4. maddesinin birinci fıkrasının 'ç' bendi ile düzenlenen
"Yargı yetkisinin kullanımına ilişkin hususlar hariç olmak üzere
hakimlerin idari görevleri ile delilleri değerlendirme ve suçu
niteleme yetkisi hariç olmak üzere savcıların adli görevlerine
ilişkin konularda genelge düzenlemek" hükmü yürürlükten
kaldırılıyor.
Taslakta, "Anayasanın 159. maddesinin 8. fıkrasında yer alan
düzenlemeye göre Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, adli ve idari
yargı hakim ve savcılarını mesleğe kabul etme, atama ve nakletme,
geçici yetki verme, yükselme ve birinci sınıfa ayırma, kadro
dağıtma, meslekte kalmaları uygun görülmeyenler hakkında karar
verme, disiplin cezası verme, görevden uzaklaştırma işlemlerini
yapmak üzere kuruldu. Ancak 6087 sayılı kanunun 4. maddesinin
birinci fıkrasının 'ç' bendinde kurula verilen görevler, anayasada
çerçevesi çizilen görev tanımının dışındadır. Kaldı ki Anayasanın
140. maddesinin 6. fıkrasında hakimler ve savcıların idari
görevleri yönünden Adalet Bakanlığı'na bağlı olduğu açıkça
belirtilmiştir. Hakimlerin idari görevleri yönünden Hakimler ve
Savcılar Yüksek Kurulunun genelge düzenlemesine ilişkin yetki
Anayasanın 140. maddesindeki hükümle de uyumlu değildir."
değerlendirmesinde bulunuluyor.
Teftiş Kurulu Başkanı'nın işlemleri yargı denetimi altında. Genel
kurul kararı şeklinde çıkarıldığı için yargı denetimine kapalı olan
yönetmelik ve genelgelerin yargı denetimine açılması sağlanacak.
CİHAN
Yorumlar