Dokunulmazlıklarda bundan sonra ne olacak?

Hakkında dosya bulunan milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasının yolunu açan Anayasa değişikliği, siyasette yeni bir süreci başlatacak.

TBMM Genel Kurulunda, dokunulmazlıklarla ilgili Anayasa değişikliği teklifinin ikinci turu, "referandum" sınırını aşarak kabul edildi.

Cumhurbaşkanı, Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları, bir daha görüşülmek üzere TBMM'ye geri gönderebiliyor. Doğrudan veya Cumhurbaşkanı'nın iadesi üzerine, Meclis üye tamsayısının üçte iki çoğunluğuyla (367) kabul edilen Anayasa değişikliğine ilişkin kanun, Cumhurbaşkanı tarafından halkoyuna sunulabiliyor.

Halkoylamasına sunulmayan Anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya ilgili maddeler Resmi Gazete'de yayımlandığında süreç de başlamış olacak.

DOSYALAR 15 GÜNDE GÖNDERİLECEK

Anayasa değişikliği teklifinin TBMM'de kabul edildiği tarihte; soruşturmaya veya soruşturma ya da kovuşturma izni vermeye yetkili mercilerden, Cumhuriyet başsavcılıklarından ve mahkemelerden Adalet Bakanlığına, Başbakanlığa, TBMM Başkanlığına veya Anayasa ve Adalet Komisyonu üyelerinden kurulu Karma Komisyon Başkanlığına intikal etmiş, yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosyaları bulunan milletvekilleri hakkında, bu dosyalar bakımından, Anayasanın "yasama dokunulmazlığı"nı düzenleyen 83. maddesinin, "Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili Meclisin kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz" hükmü uygulanmayacak.

Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 15 gün içinde Anayasa ve Adalet Karma Komisyon Başkanlığında, TBMM Başkanlığında, Başbakanlıkta ve Adalet Bakanlığında bulunan yasama dokunulmazlığının kaldırılması istemi hakkındaki dosyalar, ilgili mercilere iade edilecek.

SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?

Milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılması, üyeliğinin düşmesi anlamına gelmiyor. Dokunulmazlıkların kaldırılması, hakkında suç isnadıyla dosya düzenlenen milletvekili için yargı yolunu açıyor.

Milletvekilliğinin kesin hüküm giyme veya kısıtlanma halinde düşmesi, bu husustaki kesin mahkeme kararının Genel Kurula bildirilmesiyle olacak. Kararın Genel Kurulda okunduğu anda milletvekilliği düşecek.

Kanun, vakit kaybetmeksizin onay için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a gönderilecek. Cumhurbaşkanı'nın kanunu 15 gün inceleme süresi bulunuyor.

KİMLERİ KAPSIYOR?

Anayasa değişikliği, hakkında dosya bulunan milletvekillerini ilgilendiriyor. TBMM'de 682, Adalet Bakanlığında ise 105 olmak üzere toplam 787 dosya bulunuyor.

TBMM Anayasa ve Adalet Karma Komisyonunda halen 138 milletvekili hakkında 667 dokunulmazlık dosyası bulunuyor. Dosyası bulunan 138 milletvekilinin 27'si AK Parti, 51'i CHP, 50'si HDP, 9'u MHP milletvekili ve Ankara Bağımsız Milletvekili Aylin Nazlıaka.
Hakkında dosya bulunan milletvekillerinin dosya sayısı ve ve partileri şöyle:

Kaç milletvekilinin kaç dosyası var? 

Milletvekili dosya sayısı Partisi
1 Abdullah Zeydan 6 HDP
2 Adem GEVERİ 3 HDP
3 Ahmet YILDIRIM 3 HDP
4 Ali ATALAN 1 HDP
5 Alican ÖNLÜ 7 HDP
6 Altan Tan 15 HDP
7 Aycan İRMEZ 7 HDP
8 Ayhan BİLGEN 2 HDP
9 Ayşe ACAR BAŞARAN 14 HDP
10 Bedia ÖZGÖKÇE ERTAN 2 HDP
11 Behçet Yıldırım 4 HDP
12 Berdan ÖZTÜRK 4 HDP
13 Besime KONCA 4 HDP
14 Burcu Çelik Özkan 3 HDP
15 Çağlar Demirel 8 HDP
16 Dengir Mir Mehmet FIRAT 3 HDP
17 Diyaret TAŞDEMİR 5 HDP
18 Erol Dora 2 HDP
19 Ertuğrul Kürkcü 11 HDP
20 Faysal Sarıyıldız 12 HDP
21 Feleknas Uca 5 HDP
22 Ferhat ENCU 10 HDP
23 Figen Yüksekdağ Şenoğlu 21 HDP
24 Gülser Yıldırım 11 HDP
25 Hişyar ÖZSOY 2 HDP
26 Hüda KAYA 4 HDP
27 İbrahim Ayhan 6 HDP
28 İdris Baluken 17 HDP
29 İmam TAŞÇIER 27 HDP
30 Kadri YILDIRIM 4 HDP
31 Leyla BİRLİK 8 HDP
32 Leyla Zana 8 HDP
33 Lezgin Botan 5 HDP
34 Mehmet Ali ASLAN 6 HDP
35 Mehmet Emin ADIYAMAN 3 HDP
36 Meral DANIŞ BEŞTAŞ 4 HDP
37 Mithat SANCAR 2 HDP
38 Mizgin IRGAT 3 HDP
39 Nadir YILDIRIM 2 HDP
40 Nihat AKDOĞAN 9 HDP
41 Nursel Aydoğan 40 HDP
42 Osman BAYDEMİR 5 HDP
43 Pervin Buldan 49 HDP
44 Saadet Becerekli 3 HDP
45 Selahattin Demirtaş 77 HDP
46 Selma Irmak 16 HDP
47 Sırrı Süreyya Önder 10 HDP
48 Sibel YİĞİTALP 3 HDP
49 Tuğba Hezer Öztürk 8 HDP
50 Ziya PİR 3 HDP
51 Ahmet Haluk Koç 11 CHP
52 Ahmet Tuncay Özkan 2 CHP
53 Ali Haydar Hakverdi 1 CHP
54 Ali ÖZCAN 1 CHP
55 Atila SERTEL 1 CHP
56 Aykut Erdoğdu 6 CHP
57 Aytuğ Atıcı 5 CHP
58 Barış Yarkadaş 5 CHP
59 Bülent Tezcan 3 CHP
60 Cemal Okan Yüksel 2 CHP
61 Ceyhun İRGİL 1 CHP
62 Çetin Arık 2 CHP
63 Deniz Baykal 3 CHP
64 Durmuş Fikri SAĞLAR 8 CHP
65 Elif Doğan Türkmen 1 CHP
66 Emre Köprülü 2 CHP
67 Engin Özkoç 5 CHP
68 Eren Erdem 4 CHP
69 Faik Öztrak 1 CHP
70 Gürsel Tekin 6 CHP
71 Haluk Pekşen 2 CHP
72 Hayati Tekin 3 CHP
73 İlhan Cihaner 2 CHP
74 Kemal Kılıçdaroğlu 42 CHP
75 Levent Gök 1 CHP
76 Mahmut Tanal 5 CHP
77 Mehmet Akif Hamzaçebi 1 CHP
78 Mehmet GÖKER 1 CHP
79 Melike BASMACI 1 CHP
80 Metin Lütfi BAYDAR 2 CHP
81 Mevlüt Dudu 1 CHP
82 Muhammet Rıza Yalçınkaya 2 CHP
83 Muharrem İNCE 12 CHP
84 Musa ÇAM 3 CHP
85 Mustafa AKAYDIN 9 CHP
86 Mustafa Ali BALBAY 2 CHP
87 Mustafa Hüsnü BOZKURT 1 CHP
88 Mustafa Sezgin TANRIKULU 3 CHP
89 Namık HAVUTÇA 1 CHP
90 Necati YILMAZ 1 CHP
91 Niyazi Nefi KARA 2 CHP
92 Orhan SARIBAL 1 CHP
93 Özgür Özel 2 CHP
94 Özkan YALIM 1 CHP
95 Serdal KUYUCUOĞLU 1 CHP
96 Tanju ÖZCAN 4 CHP
97 Uğur BAYRAKTUTAN 1 CHP
98 Utku ÇAKIRÖZER 12 CHP
99 Ünal DEMİRTAŞ 1 CHP
100 Veli AĞBABA 5 CHP
101 Yaşar TÜZÜN 1 CHP
102 Ahmet Hamdi ÇAMLI 1 AK PARTİ
103 Ali AYDINLIOĞLU 1 AK PARTİ
104 Ayhan Sefer ÜSTÜN 1 AK PARTİ
105 Bülent TURAN 1 AK PARTİ
106 Erol KAYA 1 AK PARTİ
107 Feyzullah KIYIKLIK 2 AK PARTİ
108 Hacı Bayram TÜRKOĞLU 1 AK PARTİ
109 Hilmi BİLGİN 1 AK PARTİ
110 Hüseyin BÜRGE 1 AK PARTİ
111 İsmail AYDIN 1 AK PARTİ
112 İsmet YILMAZ 1 AK PARTİ
113 Mehmet Ali ŞAHİN 1 AK PARTİ
114 Mehmet METİNER 5 AK PARTİ
115 Metin KÜLÜNK 2 AK PARTİ
116 Mustafa ŞAHİN 1 AK PARTİ
117 Naci AĞBAL 1 AK PARTİ
118 Necdet ÜNÜVAR 4 AK PARTİ
119 Nihat ÖZTÜRK 1 AK PARTİ
120 Nihat ZEYBEKCİ 1 AK PARTİ
121 Suat ÖNAL 1 AK PARTİ
122 Şamil TAYYAR 10 AK PARTİ
123 Tülay KAYNARCA 1 AK PARTİ
124 Vedat DEMİRÖZ 1 AK PARTİ
125 Veysel EROĞLU 1 AK PARTİ
126 Yılmaz TUNÇ 1 AK PARTİ
127 Zeyid ASLAN 1 AK PARTİ
128 Ziya ALTUNYALDIZ 2 AK PARTİ
129 Ahmet Kenan TANRIKULU 1 MHP
130 Devlet BAHÇELİ 10 MHP
131 Edip Semih YALÇIN 1 MHP
132 Erkan AKÇAY 1 MHP
133 İsmail OK 1 MHP
134 Mehmet PARSAK 2 MHP
135 Oktay VURAL 1 MHP
136 Seyfettin YILMAZ 2 MHP
137 Yusuf HALAÇOĞLU 2 MHP
138 Aylin NAZLIAKA 5 BAĞIMSIZ