Bakan Avcı’dan 'üstün zekalı' tanımına eleştiri: Hiyerarşi içeriyor
Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, üstün zeka ve yeteneğe sahip olan çocukları için 'üstün zekalı' kavramının kullanılmasına karşı olduğunu söyledi.
Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, üstün zeka ve yeteneğe sahip olan
çocukları için 'üstün zekalı' kavramının kullanılmasına karşı
olduğunu söyledi. Bakan Avcı, “Milli Eğitim Bakanı olarak
milyonlarca çocuğun eğitiminden öğretiminden sorumlu bakan olarak
bu kavram üstün zeka veya üstün yetenek kavramı içerdiği veya ima
ettiği hiyerarşi nedeniyle bana çok sıcak gelmiyor.” dedi.
Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, TBMM’de
gerçekleştirilen Zeka ve Yetenek Kongresi’nin açılışına katıldı.
Burada kısa bir konuşma yapan Bakan Avcı, daha önceden hazırlanmış
konuşmasını okuduktan sonra 'irticalen de konuşmak istediğini'
belirterek üstün zeka ve yeteneğe sahip çocukları için 'üstün
zekalı' ifadesinin kullanılmasının yanlış olduğuna değindi.
Türkiye Zeka Vakfı Başkanı Emrehan Halıcı
ile terminoloji konusunda farklı düşündüklerini ifade eden Bakan
Nabi Avcı, “Ben muhtemelen 2 nedenle, belki başka nedenleri de
vardır, üstün zeka üstün yetenek kavramını kullanmamaya
çalışıyorum. Birincisi; belki kendimi o kategoride görmediğim için
kıskançlıktan böyle yapıyorum. Ama ikincisi ve bence daha önemlisi;
Milli Eğitim Bakanı olarak milyonlarca çocuğun eğitiminden
öğretiminden sorumlu bakan olarak bu kavram üstün zeka veya üstün
yetenek kavramı içerdiği veya ima ettiği hiyerarşi nedeniyle bana
çok sıcak gelmiyor.” şeklinde konuştu.
Her çocuğun kendisine özgü özel yetenekleri
olduğunun altını çizen Bakan Avcı, “Herhangi bir zeka türünün veya
herhangi bir zihinsel başarının diğerlerinden öne çıkartılmasını
veya diğerleriyle hiyerarşik bir ilişkiye sokulmasını doğru
bulmuyorum. Ayrıca uygulamada da bu tanımlamaların özellikle bu
tanımlamalara muhatap olan çocuklarımızı ve ailelerini ciddi manada
zorladığını da görüyorum.” diye konuştu.
Avcı, bu düşüncesinin gerekçelerini ise
şöyle izah etti: “Çünkü bu çocuklarımız özel yetenekli çocuklarımız
böyle bir hiyerarşi ima eden tanımlama ile anılmaya başlayınca
kendilerini bütün diğer alanlarda akranlarından ayırmak veya ayrı
tutulmak zorunda hissediyorlar. Bir defa onların sosyalleşmesi
konusunda bu ciddi bir engel teşkil ediyor bana göre. Bir de
aileler de doğrusu sanki diğer çocuklardan her bakımdan farklı bir
çocukla meşgul olmaları gerekiyormuş gibi çocuklarının en sıradan
en olağan haklarını bile bu tanım gereğince kısıtlamaya
kalkabiliyorlar. Bu veya buna benzer gerekçelerle bir de tabi benim
kendi alanımdaki çalışmalarda çok önemsediğim bir düşünür de Yoham
Huizinga’dır. Onun Homo Ludens, Oynayan İnsan eseri benim için
önemli olmuştur çalışmalarımda. Orada da söylendiği gibi bunların
hepsi büyük bir oyunun güzel parçaları, dolayısıyla çocuklarımızın
özel yetenekleri, her çocuğumuzun kendine özgü yetenekleri arasında
sıralama ima eden bir tanım kullanmasak daha iyi olur gibi geliyor
bana.”
Bunun her alandaki çocukların özel
yeteneklerini görmezden gelinmesi veya onları hak etmedikleri bir
düzleştirmeye maruz bırakılmaları anlamına da gelmemesi gerektiğini
vurgulayan Nabi Avcı, “Bu dengeyi nasıl sağlayabiliriz? Belki bu
kongrede konuşulacak konulardan biri de o olabilir. Özel
çocuklarımızın haklarını koruyan hem de onların akranlarıyla uyumlu
hayatın diğer alanlarında uyumlu işbirliği yapmalarını
kolaylaştıran bir dengeyi tutturmamız gerektiğini düşünüyorum.”
ifadelerini kullandı.
TBMM’de gerçekleştirilen Kongre’de Türk
Zeka Vakfı Başkanı Emrehan Halıcı da bir konuşma yaptı.
Kongre, gün boyu devam edecek ve bugün sona
erecek. Programda Norveç Oslo Üniversitesi’nden Prof. Dr. Kamil
Özerk de bir konuşma yapacak.
Kongre’de 'Zeki ve Yetenekli Olma: Beklenti
ve Eleştiriler' ve 'Zeka ve Yetenek Alanında Kamu Politika ve
Uygulamaları' başlıklarında 2 farklı oturum gerçekleştirilecek.
Prof. Dr. Ferhunde Öktem ve Prof. Dr. Ziya
Selçuk başkanlığında gerçekleştirilecek oturumlarda ise Milli
Eğitim Bakanlığı, Özel Öğretim, Rehberlik ve Danışma Hizmetleri
Genel Müdürü Prof. Dr. Mustafa Baloğlu, TÜBİTAK Bilim ve Toplum
Daire Başkanlığı, Eğitim Araştırmaları Müdürlüğü Dr. Selçuk
Özdemir, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Çocuk Hizmetleri
Genel Müdür Yardımcısı Osman Çakır, Çocuk Vakfı Başkanı Mustafa
Ruhi Şirin ile Türkiye Zeka Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr.
Ayşegül Ataman konuşmacı olarak katılacak. CİHAN
Yorumlar