45 sivil toplum örgütünden yerel seçim açıklaması

30 Mart’ta gerçekleşecek olan yerel seçimler hakkında 45 sivil toplum örgütü ortak bir basın açıklaması yaptı. Açıklamada siyasi partiler ve siyasi parti liderlerine, medya organlarına, Yüksek Seçim Kurulu’na, hükümete, yargı makamlarına ve seçmenlere ayrı ayrı çağrılar yapıldı.

    Açıklamanın başında dünyanın bir çok ülkesinde seçimlerin, devletlerarası örgütler, uluslararası sivil toplum örgütleri ve seçimlerin yapıldığı ülkedeki sivil toplum örgütleri tarafından izlendiği ve raporlandığı hatırlatıldı. Türkiye’de de farklı tematik alanlarda çalışan sivil toplum örgütleri tarafından 2011 yılında Bağımsız Seçim İzleme Platformu oluşturulduğu ve hiçbir siyasi parti ile doğrudan veya dolaylı herhangi bir ilişkisi olmayan bu platformun Türkiye’de her kesimden seçmenlerin çeşitli insan hakları sözleşmelerinde güvence altına alınan seçme ve seçilme hakkına erişimini uluslararası standartlar çerçevesinde izlediği vurgulandı. Platform adına YSK’ya hem 2011 seçimleri öncesinde hem de 30 Mart seçimleri için bağımsız gözlemcilik yapma izni başvurusunda bulunulduğu ancak başvuruların reddedildiği kaydedildi. Platformun ayrıca 2011 yılı Milletvekili Genel Seçimlerini yedi bölgeden on farklı ilde izleyip raporladığı aktarıldı.

    Açıklamada, “2011 gözlem çalışmamız mevcut seçim mevzuatı ve uygulamaların çeşitli toplumsal kesimlerin seçme ve seçilme hakkını kullanmasını engellediğini ortaya koymaktadır. Seçmen kütüklerinin oluşturulma yöntemi, siyasal partilerin aday belirleme yöntemleri, oy verme yerlerinin fiziksel koşulları, kullanılan seçim materyalleri, seçim barajı, YSK kararlarının yargı denetimine açık olmaması, seçimlerin bağımsız gözlem faaliyetlerine açık olmaması demokratik toplumun gerekleri ile örtüşmemekte, seçme ve seçilme hakkının eşit fırsatlarla kullanımını engellemektedir.” denildi.

    Seçim mevzuatı ve uygulamalardan kaynaklanan hiçbir konuda gerekli iyileştirici düzenlemenin bu güne kadar yapılmadığı ve 30 Mart seçimlerine sadece 15 gün kaldığı belirtilen açıklamada “Türkiye uzun zamandır ilk kez bu kadar gergin bir seçim atmosferi yaşamaktadır. Hemen her gün siyasi partilerin seçim propaganda faaliyetlerine yönelik saldırılar yaşanmaktadır. Seçim mitingleri nefret söyleminin, toplumun çeşitli kesimlerinin ötekileştirildiği ve toplumsal kamplaşmanın yeniden üretildiği bir mecra haline gelmiştir.” ifadeleri kullanıldı.

    Platform, açıklamasında 30 Mart yerel seçimlerinde demokratik gözetim hakkını kullanarak kırılgan grupların seçme ve seçilme hakkına erişim koşullarını belirlemek üzere seçim gözlemi yapacağını deklere ederek, seçimler öncesinde bazı gruplara çağrıda bulundu.

    Buna göre siyasi partiler ve siyasi parti liderleri “Tüm siyasi partilere yönelik saldırıları kınamaya, toplumsal gerilimi düşürecek açıklamalar yapmaya” çağırıldı. Aynı şekilde medya organları ise “Seçim ortamında toplumsal gerilimi azaltacak bir yayın politikası izlemeye, yayınlarında ayrımcı, ötekileştirici ifadelere ve nefret söylemine yer vermemeye” davet edildi.

    Platformun Yüksek Seçim Kurulu’na tavsiyeleri ise şu şekilde sıralandı: Evlerinden çıkamayan engelli ve yaşlı seçmenler için gezici sandık kurulu oluşturma, görme engellilerin oylarını kendi başlarına kullanabilmeleri için her sandık için Braille (kabartma) alfabe ile basılmış şablon oy pusulası hazırlama, belediyelere ait engelli hizmet araçlarının seçim günü il seçim kurulları emrine alınması ve il seçim kurulları tarafından engelli ve yaşlı seçmenlerin oy verme yerlerine taşınması için kullanılmasını sağlama, Türkçe bilmeyen, okuma yazma bilmeyen ve görme engelli seçmenlerin oylarını kendi tercih edecekleri yakınları ile kullanmasını sağlama, seçmen eğitim materyallerinin Türkçe bilmeyen, okuma yazma bilmeyen, işitme engelli veya görme engelli seçmenlerin bilgilendirilmesini sağlayacak şekilde hazırlamaya ve bu konuda ilgili sivil toplum örgütlerinden görüş alma, seçim sürecinde sivil toplum örgütlerine bağımsız gözlem yetkisi verme, seçmen tercihinin açıkça ortaya çıkacağı kadar az sayıda seçmenin bulunduğu yerlere sandık kurarak oy verme gizliliğini ihlal etmeme ve bu durumdaki sandıkları en yakın oy verme yerindeki sandıklarla birleştirme, iradesi dışında seçmen kütüklerinden düşürülen seçmenlerin kayıtlı oldukları eski sandıklarda oy kullanması için bir defalığına hak tanıma, sandık kurulu başkan ve üyelerine ayrımcılık konusunda eğitim verme, trans bireylerin oy verirken yaşadıkları kimlik rengi ile ilgili sorun konusunda sandık kurullarını bilgilendirme, kadın konuk evleri, huzurevleri, yaşlı ve engelli bakım evlerinde bulunan seçmenlerin oy kullanmaların sağlanması için gerekli önlemleri alma.”

    Platformun hükümete yönelik çağrısında ise “Seçimlere katılacak olup olmamasına bakılmaksızın her siyasi partinin propaganda ve örgütlenme özgürlüğünü sağlama asli görevini hatırlama, bütün siyasi partilerin ve adayların seçim merkezlerine, toplantılarına vb. çalışmalarına karşı son dönemde sıkça yaşanan her türlü şiddet olayının önlenmesi için gerekli etkili önlemleri almaya ve sorumluları yargı önüne çıkarma” çağrıları yer aldı.

    Yargı makamlarını “Tüm siyasi partilerin merkezleri, seçim büroları ve seçim faaliyetlerine yönelik saldırıları etkin olarak soruşturmaya ve seçim sürecinde siyasi partiler, adaylar veya basın yayın organları tarafından yapılan ayrımcı ve nefret söylem ve eylemlerini etkin olarak soruşturmaya” çağıran platform, seçmenleri ise “30 Mart yerel seçimlerinde yaşadıkları hak ihlali bilgilerini” kendileriyle paylaşmaya çağırdı.

    Platform’un son çağrısı ise TBMM’ye oldu ve “Genel Olarak Seçim ve Siyasi Partiler Mevzuatının Demokratikleştirilmesi için” başlığı ile şu maddeler sıralandı: “YSK kararlarının yargı denetimine açılması için gerekli yasal düzenlemeleri yapmaya, Siyasi Partiler Kanunu’nu, dileyen herkesin siyasete katılımını olanaklı kılan, parti içi demokrasiye olanak sağlayan ve siyasi partilerin şeffaflaşmasını öngören bir anlayışla değiştirmeye, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un (STHVSKHK) 7. maddesini değiştirerek hükümlülere oy kullanma hakkı tanınması için yasal düzenleme yapmaya, 298 sayılı STHVSKHK'nın 33. maddesini değiştirerek, seçmen kütüklerinin hazırlanmasında evsizler (sokakta yaşamak zorunda bırakılanlar), kadın konuk evleri, yaşlı ve engelli bakım evlerinde kalanların kütüklere kaydı için düzenleme yapmaya, zihinsel engelli bireylerin vasisinin bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, ayırt etme yetilerinin bilimsel olarak tespit edilmesi ve seçmen kütüklerine kayıtlarının buna göre yapılması için yasal düzenleme yapmaya, 298 sayılı STHVSKHK'nın 52. maddesinde seçime katılan siyasi parti ve adaylar arasında eşitsizlik yaratan hükümleri yeniden düzenlemeye, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 26. maddesinde değişiklik yaparak oy pusulalarının siyasi partiler ile bağımsız adaylar arasında eşitliği sağlayacak şekilde yeniden düzenlemesini sağlamaya, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 33. maddesini değiştirerek yüzde 10 seçim barajını düşürmeye, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun siyasi partilere devlet yardımını düzenleyen maddesini, siyasal partilerin aldıkları oy oranına göre devlet yardımından faydalanmasını sağlayacak şekilde değiştirmeye, dezavantajlı grupların seçme ve seçilme hakkını etkin olarak kullanmalarını teşvik edici politika ve yasal düzenlemeler yapmaya, oy kullanma süresini en az 3 gün olacak şekilde yasal düzenleme yapmaya, seçimlerin bağımsız gözleme açılması için yasal düzenleme yapmaya..”

Açıklamada İmzacı Sivil Toplum Örgütleri de şu şekilde aktarıldı:

Kadın Adayları Destekleme Derneği Adana Şubesi Adana
Adana Kadın Dayanışma Merkezi ve Sığınmaevi Derneği Adana
Akdeniz'e Göç Edenler Bilim-Kültür Sosyal Yardımlaşma ve
Dayanışma Derneği Mersin
Buca Engelliler Derneği İzmir
Dom Kadın Derneği Hatay
Çekmece Kadın Yardımlaşma Derneği Hatay
Çiğli Evka Kadın Kültür Evi Derneği İzmir
Engelli Hakları ve Engelsiz Gelecek Derneği Mersin
Eşit Haklar İçin İzleme Derneği İstanbul
Göç edeneler Sosyal Yardımlaşma ve Kültür Derneği İstanbul
Gökkuşağı Aile Grubu Ankara
Hatay Sakatlar Derneği Hatay
İnsan Hakları Derneği Genel Merkezi Ankara
İnsan Hakları Derneği Adıyaman Şubesi Adıyaman
İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şubesi Diyarbakır
İnsan Hakları Derneği Hatay Şubesi Hatay
İnsan Hakları Derneği Mersin Şubesi Mersin
İnsan Hakları Derneği Şanlıurfa Şubesi Şanlıurfa
İnsan Hakları Derneği Van Şubesi Van
İnsani Değerleri Yüceltme Derneği Adana
İştar Kadın Merkezi Mersin
Engel-Siz Yaşam Derneği İzmir
Kadın-Erkek Birlikte Sosyal Eşitlik Derneği Trabzon
Kaos GL Derneği Ankara
Karadeniz Kadın Dayanışma Derneği Trabzon
Kürt Dili Araştırma ve Geliştirme Derneği Van Şubesi Van
Mersin 7 Renk LGBT Derneği Mersin
Ordu Kadını Güçlendirme Derneği Ordu
Özürlüler Vakfı İstanbul
Psikolojik Danışmanlar Derneği Diyarbakır
Queer Adana Adana
Sarmaşık Yoksullukla Mücadele Derneği Diyarbakır
Spina Bfida Derneği İzmir Şubesi İzmir
Spina Bifida Derneği Manisa Temsilciliği Manisa
Sosyal Politikalar Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim
Çalışmaları Derneği İstanbul
Toplumsal Haklar ve Araştırmalar Derneği İstanbul
Trans Danışma Derneği Ankara
Tutuklu ve Hükümlü Yakınları Yardımlaşma ve
Dayanışma Derneği Van
Tüm Engelliler Federasyonu İzmir
Türkiye Sakatlar Derneği Genel Merkezi İstanbul
Türkiye Sakatlar Derneği Mersin Şubesi Mersin
Van Engelsiz Yaşam Derneği Van
Van Göç Sorunlarını Bilimsel Araştırma ve Kültür Derneği Van
Kürt Dili Araştırma ve Geliştirme Derneği Van Şubesi Van
Yomra Kadınlar Toplumsal Dayanışma ve
Girişimciliği Destek Derneği Trabzon
CİHAN