Avukatlık için sınav talebi

Türkiye Barolar Birliği’nin verilerine göre 2016’da avukat sayısı 100 bin 461’di. 2015’te bu sayı 93 bin 573’tü. Yani avukat sayısı bir yılda yaklaşık yüzde 10’luk artış gösterdi. Avukatlar, sayıdaki artışın savunmanın kronikleşen sorunlarına, iş bulabilmek, sosyal haklardan faydalanabilmek gibi yeni sorunların eklenmesi anlamına geldiğini söyledi. Ankara Barosu Başkan Yardımcısı Erinç Sağkan, "Sürekli ve yeterli altyapı olmadan açılan hukuk fakültelerinde mezun sayısı artarken hukuk eğitiminin kalitesi ve niteliği düşüyor. Avukatlık sınavının ivedi olarak getirilmesi gerekli" dedi.

Hürriyet'in haberine göre Ankara Barosu Başkan Yardımcısı Erinç Sağkan, genç avukatların önemli bir kesiminin, ucu açık mesai saatleriyle, sigorta primleri asgari ücret üzerinden yatırılarak, düşük ücretlerle, görev tanımı olmaksızın çalıştığını belirterek, ‘işçi avukatların’ sorunlarını çok çarpıcı örneklerle şöyle dile getiriyor: 

“Patronlarından gördükleri muamele, klasikleşmiş meslek ilkelerini hiçe sayıyor. Örneğin, pek çok ofiste işçi avukatlardan avukatlık mesleğiyle bağdaşmayan birtakım işler yapmaları isteniyor. Ve bunların arasında patronunun şahsi faturalarını ödemek, şahsi sunumlarını hazırlamak, şahsi yazışmalarını yapmak, müvekkillere çay getirip götürmek, muhasebe kayıtlarını tutmak, ofis temizliğini yapmak, bulaşıkları yıkamak, ofisteki teknik problemlere çözüm bulmak var... Bu saydıklarımız ‘yok artık’ dedirtebilir; ancak ‘işçi avukatlık’ olgusu tam da bu gerçeklerden doğuyor. Ve mantar gibi türeyen hukuk fakülteleri, mesleğin piyasalaşması, ticarileşmesi; mesleği bağımsız ifa etmeyi zorlaştırıyor. 

‘Avukatın mesaisi’ olmaz gerekçesi ile gece yarılarına kadar çalışırken, fazla mesai ücreti alamadıkları gibi işlerine son verilirken de hakları ödenmiyor; ‘mobbing’ silahıyla yetersiz oldukları hissettirilip istifaya zorlanıyorlar. İşçi avukatlar bugün İş Kanuna göre çalışıp, Avukatlık Kanuna göre yargılanıyorlar. 

"Görmezden gelinmemeli"

İşçi avukatlık olgusu görmezden gelindikçe işçi avukatlar haklarını güvence altına alacak bir düzenlemeden de yoksun kalmaya mahkûmlar. 2013’te İşçi Avukatlar Platformu’nca hazırlanıp TBB Genel Kurulu’nda kabul ettirilen ‘Bir Avukat Yanında, Avukatlık Ortaklığında veya Avukatlık Bürosunda Ücret Karşılığı Birlikte Çalışan Avukatlara İlişkin Yönetmelik’, işçi avukatların en azından özlük haklarını güvence altına alan bir düzenlemeydi. Adalet Bakanlığı’nca yönetmeliğin iptali için dava açıldı. Temyiz aşamasında Danıştay yürütmeyi durdurdu. Dolayısıyla işçi avukatlar an itibarıyla yeniden güvencesiz.”

"Avukatlık sınavı getirilmeli"

Sağkan, Ankara Barosu’na kayıtlı 2 bin 850 stajyer avukat olduğunu belirterek, şöyle diyor: “Sürekli ve yeterli altyapı olmadan açılan hukuk fakültelerinde mezun sayısı artarken hukuk eğitiminin kalitesi ve niteliği düşüyor. Avukatlık sınavının ivedi olarak getirilmesi gerekli. Stajyer avukatların staj süresince SGK kayıtlarının yapılması staj dönemlerinde verdikleri emeği karşılıksız bırakmayacak hem çalışma gün sayısı hem de sağlık sigortası anlamında destekleyici bir sonuç doğuracaktır. Stajyer avukatların meslek hakları açısından avukat haklarını kullandıklarının yargının diğer unsurları açısından da net bir şekilde anlaşılması için kanunda bu durumun daha net tanımlanmasına ihtiyaç vardır. ‘Ankara Barosu Eğitim Merkezi’ özgür düşünce ve gelişim ortamını stajyerlere sağlayan bir kampus gibi çalışıyor.” 

Stajyerler analttı: Ne öğrenciyiz ne avukat

İzmir Barosu’na kayıtlı stajyer avukatlarla 5 Nisan Avukatlar Günü’nde bir araya gelip sorunlarını konuştuk. Genç avukatlar şunları anlatıyor:

"Gelirden çok gider"

Umut Ertan ‘İzmir Barosu Stajyer Temsilcisi): İstanbul Kültür Üniversitesi mezunuyum. İzmir Adliyesi’nde adliye stajı dönemindeyim. Birinin yanında çalışırken bize yeteri kadar sorumluluk aşılamıyorlar. Bilmiyorum belki bize güvenmediklerinden ya da kendi işlerini bir başkasına emanet etmeme duygusundan kaynaklanıyor. Aslında avukat üstatlarımız bize meslektaşı gibi davransa gelişimimize daha çok şey katacaklar. Örneğin en çok karşılaştığımız yer postane kuyruğu. Müvekkille konuşmak, bir davayı başından itibaren takip etme gibi sorumluluklar verilirse bizler de ileride avukatlık mesleğini icra ederken yaşayabileceğimiz tecrübeleri bilerek yolumuza devam edebiliriz. En büyük sorunlarımızdan birisi ise ücret almamamız. Yol yemek veriliyor. Ailesiyle yaşamayıp burada yaşayan arkadaşlarımız da var. Onların kira sorunları oluyor. Telefon konuşması gibi masraflarımız var ve gelirimizden çok giderimiz var. Aslında baktığınızda stajyerlik hukuk fakültesinin beşinci senesini yaşıyormuşuz gibi gerçekleşiyor. Aileden yine destek ya da harçlık gibi yardımlar alarak geçiyor. Çok hukuk fakültesi var ve çok stajyer var. Bizler bir şekilde bu bir yılı geçirmeye çalışıyoruz. Ne öğrenciyiz ne avukat. 

"Maddi güvncemiz yok"

Kadir Çağdaş Karadeniz (İzmir Barosu Stajyer Temsilcisi): Kıbrıs Doğu Akdeniz Üniversitesi’nde okudum. Burada annemle yaşıyorum. Aile desteği ile staj süresini tamamlamak zorunda kalıyoruz. Hiçbir maddi güvencemiz yok maalesef. Sürekli bir başkalarından beklenti içerisindeyiz. Öğrenci gibi yaşıyoruz aslında. Hâkim-savcı stajyeri arkadaşlarımızı görüyoruz araba ev almaya başlayanlar oluyor. Stajyer avukatın stajını nasıl yapması gerektiği tam olarak belli değil. Şu mahkemede başlıyorsun denildi. Hâkimin yanına gittim. Hayırlı olsun deyip kağıdı imzalayıp kağıdı verdi bana. Ama ne yapacağımı hiçbir şekilde söylemedi. Kendi kendimizi geliştirmeye çalışıyoruz burada. Hukuk eğitiminde belli bir standart oluşmamış, farklılıkları görebiliyoruz şimdi… Bu kişisel olarak kendini geliştirmeye de bağlı.

"İş bulma sıkıntısı var"

Zümbül Nur Ezikoğlu (İzmir Barosu Stajyer Avukatlar Divan üyesi): İş bulma noktasında sıkıntımız var. Avukat yanında staj yaptığımızda bir bürodan ayrılıp başka bir büroda iş bulabilecek miyiz? Bunun bir standardı yok. Her avukatın bir stajyeri olacak diye bir kural yok. Her avukat stajyer almıyor. Avukat stajında kimimiz bize bir şeyler katmaya çalışan avukatlar yanında staj yapıyor ama kimimiz bu şansı bulamıyor. Belki bu açıda bir standart da sağlanabilir. Avukat üstatlarımız bu konuda duyarlı olursa bizim için daha iyi olur. Mesleğe atıldıktan sonra daha yoğun olacağımız için bu dönemde kendimize bir şey katmaya çalışıyoruz.”

"Stajda ücret almaları yasak"

İzmir Barosu Başkanı Aydın Özcan, “Türkiye’nin 86 hukuk fakültesinden stajyerlerimiz geliyor. Staj Eğitim Merkezimizde belli bir eğitimden geçiriyoruz. Avukatlık Kanunu’na göre başka işte çalışmaları ve staj yaparken ücret almaları yasak. Avukatın yanında bile çalışamıyorlar. 12 ay kesintisiz olması gerekiyor. İlk 6 ay adliyede son 6 ay avukat yanında staj yapıyorlar. Bazı avukat arkadaşlar yol parası, yemek parası veriyor. Ancak maaş alırlarsa stajları iptal oluyor. Stajyer avukat olmak zor biz de geçtik.. O yüzden de onlar için çalışmalar yapıyoruz” diye konuşuyor. 

"Kalite düşüyor"

İzmir Barosu Başkan Yardımcısı Staj Eğitim Merkezi Başkanı Mustafa Çetin ise şunları anlatıyor:

“Hâkim ve savcılar nasıl staja başlıyorlarsa Adalet Bakanlığı ya da Barolar Birliği’nin ortak bir çalışmayla stajyer avukatların da staj döneminde belli bir ücret alıp ekonomik bağımsızlıklarını elde etmesi gerekiyor. Özellikle aileleri şehir dışında olan stajyer kardeşlerimizin hâlâ öğrenci hayatı sürmek zorunda kaldıklarını, öğrenci evlerinde kalmak zorunda olduklarını biliyoruz. En masrafsız açılabilen fakülte. Hukuk fakülteleri. Görev yaptığım son dört yılda gelen stajyerlerimizden eğitim kalitesinin düştüğünü görebiliyorum.”