İzmir Agorası'nın mozaikleri halı desenlerinde yaşayacak

İzmir'in kalbinde yer alan Agora antik kentinin mozaikleri, el dokuması halılarda yaşayacak. İzmir Ticaret Odası (İZTO)’nın destekleriyle kazı çalışmaları yapılan Agora’nın mozaikleri ilmek ilmek işlendi. İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Mütevelli Heyeti Başkanı ve İZTO Başkanı Ekrem Demirtaş’ın önerisiyle tasarımı yapılan mozaik desenli halılar, şehrin tanıtımında kullanılacak, İzmir’e özgü hediye niteliği taşıyacak. Batı Anadolu dokuma tekniği ve renklerinin kullanıldığı halılar, dünyanın dört bir yanında önemli devlet adamlarının makamlarını süsleyecek.

Çalışma kapsamında ilk halılar tamamlandı ve Demirtaş’ın İEÜ’deki ofisinde yerini aldı. Onun konuyu İEÜ Moda ve Tekstil Tasarımı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Elvan Özkavruk Adanır’a aktarmasıyla İzmir Agorası'nın mozaikleri, özüne sadık kalınarak farklı desenlerle halı motifleri haline getirildi. Halılar, Manisa’nın Demirci ilçesindeki bir dağ köyü olan Serçeler’de, el emeğinin ince ince şekillenmesiyle dokumacılar tarafından hayata geçirildi.

TARİH TASARIMLA BULUŞTU

İZTO Başkanı Demirtaş, halı dokumacılığının ve kullanımının Türk kültüründe her dönem önemi olduğuna dikkat çekerek, yaptırdıkları halının özel bir değere sahip olduğunu söyledi. Geçen yıl Agora’da ortaya çıkarılan mozaiklerden esinlendiklerini vurgulayarak, “Agora’da bulunan mozaiklerin desenlerini inceledik. Desenleri o kadar güzel ki halı gibi. Dedik ki bu desenleri neden halı haline getirmeyelim? Bu desenler, bin 200 yıl öncesindeki insanların çizdiği desenler. Bunları günümüze taşıma fikri aklımıza geldi. Prof. Dr. Elvan Özkavruk, mozaiklerden halı deseni oluşturdu. Hikâyesi olan halılar dokundu. Konuklarımıza, İEÜ Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi akademisyenlerinin katkısıyla üretilen çok anlamlı ve güzel bir hediye olacak. Önce ben kendi odama serdim. Desenlerden uzaklaşmadan, değişik varyasyonlarını da yapacağız.” şeklinde konuştu

'ÜÇ MODEL HAZIRLANDI'

İEÜ Rektörü Prof. Dr. Tunçdan Baltacıoğlu da tarihe farklı yaklaştıklarını belirterek, “Ülkemizin en büyük eksiklerinden bir tanesi, eskiyi yıkıp üzerine yeniyi yapmak. Oysa batı, eskinin yanına yenilerini uyumlu bir şekilde ilave ediyor. Türkiye’deki gibi yıkmak yerine biz İEÜ olarak, eskiyi canlandırmaya gayret ediyoruz.” dedi. Halıların hazırlanış öyküsünü anlatan Prof. Dr. Adanır ise, “Mozaiklerdeki mevcut motifler, kareli kâğıda aktarılmasının ardından araştırma görevlimiz Duygu Kocabaş tarafından bilgisayar ekranına taşındı. Mozaiklerden yola çıkarak üç farklı model hazırladık. Batı Anadolu halılarında yüzyıllardır kullanılan renkleri de dikkate alarak, halı motiflerini şekillendirdik.” diye konuştu. Halılarda kırmızı, koyu mavi, krem ve sarı renklerin kullanıldığını, bu renklerin Türk halılarında belirgin olduğunu belirten Adanır, İzmir’in 600 yıl boyunca halı ihracatında önemli bir merkez olduğunu vurguladı: “Ne kadar seri üretim halinde de olsa el dokumaların değerine paha biçilemez. Bu projedeki el dokuması halılar, Agora’nın mozaikleriyle daha da değer kazanıyor.” CİHAN