Sosyal Fobi

Sosyal fobi; sosyal ortamlarda olumsuz eleştiriye maruz kalmaktan ve alaya alınmaktan korkmaya sebep olan anksiyete bozukluğu olarak tanımlanabilir. İnsanda aşırı bir şekilde izlenme ve değerlendirilme korkusuna sebebiyet verir. Toplumda ortalama her 10 kişiden biri sosyal fobi rahatsızlığına sahiptir. 

 Sosyal fobi her insanla rahat konuşamama, utangaçlık gibi karakteristik özelliklerle karıştırılmamalıdır. Bir anksiyete bozukluğu olarak kabul edilen sosyal fobi; bahsedilen kişiliklerden çok daha üst boyutlarda bir durumdur. Kişide izlenme ve göz önünde olma korkusu yarattığından sosyal fobisi olan kişiler topluluğa açık mekanda bulunmaktan kaçınırlar. İnsan ilişkilerine girmesi gerekecek işlerde bulunmazlar. Bir topluluğa konuşmaları gerekecek durumlar ise sosyal fobisi olan insanlar için tam bir kabustur. Başkalarına emir vermekten korktuğu için terfi almayı reddeden, topluluk içinde konuşma sorununu çözdüğüne inandığı için kendini alkole kaptırıp fobisinin yanında bir de alkolik olan birçok sosyal fobi vakası mevcuttur. SOSYAL FOBİ BELİRTİLERİSosyal fobi; aşırı utangaçlık, yüz kızarması, birdenbire heyecanlanma, ses titremesi, aniden tuvalete gitme isteği gibi şekillerde kendini belli edebilir. Bazı ileri vakalarda korkulan durumun sadece düşünülmesi bile bu belirtilere sebep olabilir. Birkaç ana başlıkta toplarsak sosyal fobi rahatsızlığı olan insanların içinde bulunmaktan kaçınacağı başlıca durumlar şunlardır:

• Seyirciler önünde konuşma yapmak
• Dikkatleri üzerinde toplamak
• Romantik bir ilişki için karşı cinsle konuşmak
• Toplantılarda hazırlıksız bir şekilde konuşabilmek
• Gözlenirken çalışmak
• Yeni tanıştığı biriyle göz teması kurmak
• Halka açık yerlerde yemek yemek
• Yabancılarla konuşmak
• Küçük bir grup faaliyetine katılmak

 Sosyal fobisi olan birisi bu gibi durumların üstesinden gelmekte epey zorlanacaktır. Kasada sıra beklemekten ve en sonunda kasiyerle diyaloğa girmekten çekindiği için alışveriş yapmaktan vazgeçmiş bir sosyal fobi vakası bile mevcuttur. SOSYAL FOBİ TEDAVİSİ OLAN BİR HASTALIK MIDIR?Evet, sosyal fobi çeşitli yöntemlerle tedavi edilebilmektedir. Sosyal fobi kesinlikle bir kişilik özelliği değildir. Tedavi edilmesi gereken tıbbi bir rahatsızlıktır. Ama tabi ki her psikolojik rahatsızlıkta olduğu gibi sosyal fobinin de tedavisinde ilk şart, hastanın iyileşmeye istekli olmasıdır. Bu şart sağlandıktan sonra sosyal fobi ilaç tedavisiyle veya davranış terapisiyle engellenebilmektedir.  Birçok sosyal fobi hastası bunun bir rahatsızlık olduğundan bile haberdar değildir. Haberdar olanlarsa genelde hastanede bulunmaktan; doktoruna durumunu anlatmaktan çekinmektedir. Bu durumda kişinin yakınlarına ve akrabalarına iş düşmektedir. Yakınlarının, rahatsızlığı olan kişiyi sosyal fobinin her hastalık gibi tedavi edilebileceği, bunun ona has ve çaresi bir durum olmadığı, doktora gözükürse her şeyin daha iyi olacağı yönünde telkin etmesi gerekir. Aksi halde sosyal fobi, hastanın ömrü boyunca onu hiç rahat bırakmayacak; hayatın pek çok anında gerekeni yapmasını ve hayattan zevk almasını engelleyecektir.  Eğer kendinizde sosyal fobi olduğunu düşünüyorsanız; kendi kendinize şu soruları sorabilirsiniz:

• İlgi odağı olmaktan korkuyor musunuz?
• Başkalarının önünde gülünç duruma düşmekten korkuyor musunuz?
• Topluluk önünde konuşmak, başkaları sizi izlerken çalışmak, paritlerde buluşmak gibi sosyal konulardan sık sık kaçınır mısınız?

Bunlardan ilk ikisine cevabınız kesinlikle evet ise; bir ihtimal sosyal fobiniz olabilir. Fakat üçüncü soruya kesinlikle evet cevabını veriyorsanız, malesef bir sosyal fobi rahatsızlığınızın olduğu kesindir.