Türkiye’nin ikinci büyük şehitliği Edirne’de yapılacak

Çanakkale’den sonra Türkiye’nin ikinci büyük şehitliği Edirne’de yapılacak. Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan serhat şehirde aynı zamanda çok sayıda savaş da yaşanmış. Bu savaşlar sırasında hayatını kaybeden insanlar ilin farklı bölgelerinde toprağa verildi. Ancak en fazla can kaybı Balkan Savaşları sırasında ve Birinci Dünya Savaşları’nda yaşandı.

    Çanakkale, Makedonya, Galiçya, Romanya cephelerinde yaralanan askerler, bölgenin en büyük askeri hastanesi bulunduğu Edirne’ye getiriliyordu. Müşir Veysel Paşa tarafından 1889 yılında yaptırılan ve 1941 yılına kadar hizmet veren bin yataklı asker hastanesine getirilen yaralılardan bazıları tedavileri sırasında şehit düşüyordu.

Şehit olan askerler hastanenin 2 kilometre kuzeybatısında yer alan mezarlığa defin ediliyordu. Binlerce askerin toprağa verildiği şehitlik 1973 yılında tarlaya çevrilerek sürülmeye başlandı. Zaman içerisinde meraya dönüşen şehitlik mezar taşlarının çok azı günümüze kadar ulaştı.

    Edirne Şehit Aileleri Derneği ecdadın hatırasını yaşatmak ve şehitliği yeniden düzenlemek için bir çalışma başlattı. Edirne Belediyesi’nin desteği ile 14 Haziran 2014 tarihinde başlatılan çalışma kapsamında ilk olarak Milli Savunma Bakanlığı arşivinde şehitlikte yatan askerlerin kimlik bilgileri tespit edildi. 5003 şehidin defnedildiği alanın ihyası için mimar Taner Tuna tarafından bir proje hazırlandı. Hazırlanan proje Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu tarafından kabul edildi. Proje kapsamında alan kurul tarafından Edirne Belediyesi’ne devredildi.

    

    Çanakkale’den sonra Türkiye’nin ikinci büyük şehitliği olma özelliğini taşıyacak olan alandaki çalışmaların 26 Mart 2015 tarihinde tamamlanması hedefleniyor. Edirne Asker Hastanesi şehitlik projesinin tanıtımı Edirne Belediye Meclis Salonu’nda yapıldı. Toplantının açılışında konuşan Başkan Recep Gürkan, şehit bakımından Türkiye’de en çok öne çıkan ilin Çanakkale olduğunu belirterek tarihsel geçmişe bakıldığında bunun Edirne olması gerektiğinin görüleceğini kaydetti. Çalışmalarından dolayı Edirne Şehit Aileleri Derneği yönetimine teşekkür eden Gürkan, "Bir bilim adamı titizliğinde, iğne ile kuyu kazar gibi sürekli bir çalışma yaptılar. Bu proje de onların emeği çok büyük." dedi. Edirne’de Osmanlı döneminden kalan bir asker hastanesinin bulunduğunu hatırlatan Gürkan şunları söyledi: "Bugün ne yazık ki, kent çöplüğünün yanında kala bu hastane hem bizlerin ihmalkârlığı hem de doğanın çeşitli tahribatları yüzünden sadece tek bir duvarı kalmış durumda."

    Hastanede Yemen’den Galiçya’ya, Sina’dan Balkanlar’a kadar bütün savaşlarda yaralanmış ecdadımızın tedavi edildiğini anlatan Gürkan, "Tabii bu savaşlar döneminde burada tedavi amacıyla getirilen birçok yaralı askerimizin vefat ettiği de bir gerçek. Asker hastanesinin yakınında toplamda 64 dönüme yakın bir alanda derneğimizin de çabalarıyla asker hastanesinde tedavisi devam ederken hakkın rahmetine kavuşmuş tüm şehitlerimizin gömülü olduğu bir yer tespit edildi. Biz belediye olarak burasının mülkiyetini aldık. Geçtiğimiz iyi ay içerisinde Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’na buranın tescilini talep ettik. Onlar da zaman geçirmeden tescilini yaptılar." diye konuştu.

    Alan için hazırlanan projeyi çok güzel olarak değerlendiren Gürkan, "Bu alan üzerinde Edirne’ye ve ecdadımıza yakışır bir şekilde, bu vatanın birlik ve beraberliğinin, bütünlüğünü temsil edecek tarzda bir şehitlik yapılacak. Bu toprak parçasını vatan yapmak için gözünü hiç kırpmadan canını feda eden ecdadımıza vefa borcumuzu ödemek, geçmişte büyüklerimiz hangi fedakârlıkları yaptığını gelecek kuşaklara anlatmak ve öğretmek açısından bu şehitliğin vazgeçilmez olduğuna inanıyorum." açıklamasını yaptı.

    Edirne Şehit Aileleri Derneği Başkan Yardımcısı Faruk Çiftçi ise Balkan ve 1. Dünya Savaşı sırasında Galiçya, Romanya, Makedonya ve Çanakkale cephelerinde yaralanan ve Edirne Askeri Hastanesi’nde tedavi görürken şehit olanların bu alanda toprağa verildiğini belirtti. 5003 şehidin kimlik bilgilerini tespit ettiklerini anlatan Çiftçi, “Milli Savunma Bakanlığı arşivlerini incelediğimizde burada yatan 5003 şehidimizin il, ilçe, köy ve bucaklarına kadar kimlik bilgilerini tespit ettik. 5003 kahraman ecdadımızın hatırasına Edirne Belediye Başkanımızın da desteği bir düzenleme ve tertip komitesi kurduk Edirne Şehit Aileleri Derneği bünyesinde. Bu kurmuş olduğumuz komite Edirne Asker Hastanesi şehitliğini yapacak. Allah izin verirse çok kısa bir süre içerisinde yapımına başlayacağız. Her şehidimiz için bir fidan dikmeyi arzuluyoruz. Bu alan defin sayısı olarak Türkiye’nin ikinci büyük şehitliği olacak." ifadelerini kullandı. CİHAN