Türkiye’de ortalama 3 bin çocuk her yıl bu hastalıktan ölüyor

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Hakkı Akman, dünyada bebek ölümlerine neden olan ağır gastroenteritlerin en önde gelen nedeninin rotavirüs hastalığı ve rotavirüs aşılarına ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. Dr. Akman, “Rotavirüs ishali nedeniyle dünyada her yıl 600 binden fazla çocuk kaybedilmektedir, ülkemizde bu sayının 3 bin civarında olduğu tahmin edilmektedir.” dedi.

Rotavirüsünün, özellikle soğuk aylarda ve iki yaş altı çocuklarda gastroenterit vakalarının yüzde 40-60’ından sorumlu olduğunu kaydeden Dr. Hakkı Akman, şöyle dedi: “Virüs, kişiden kişiye fekal-oral yolla geçer. Ne kadar erken yaşta rotavirüs enfeksiyonu geçirilirse, klinik o kadar ağır geçer ve hastaneye yatış ve ölüm riski de o kadar artar. Her ne kadar gastroenteritlerden korunmada temizlik ve hijyen kurallarına uymak çok önemli olsa da rotavirüsler dezenfektanlara ve ısıya karşı dayanıklıdırlar. Rotavirüslerin insan elinde en az 4 saat kadar yaşayabildiği ve bu özelliği nedeni ile salgınlara neden olabildiği bilinmektedir. Ancak yüzde 79’luk etanollü dezenfektanlarla etkisiz hale getirilebilirler.”

ATEŞ VE KARIN AĞRISI İLE SEYREDİYOR

Dr. Hakkı Akman; rotavirüs alındıktan 1-4 gün sonra belirtilerin ortaya çıktığını, hastalığın 3-8 gün süreyle kusma, sulu ishal ve bazı vakalarda ek olarak ateş ve karın ağrısı ile seyrettiğine dikkati çekti. Dr. Akman, “Hasta çocuklar, en az bir hafta süreyle virüsü yayarlar. İlk enfeksiyondan sonra tam olarak bağışıklık kazanılamadığı için rotavirüs enfeksiyonları tekrarlayabilir ama sonraki enfeksiyonlar daha hafif seyreder. Anne sütü almayan bebeklerde rotavirüs enfeksiyonu daha sık görülmektedir.” dedi.

ROTAVİRÜS AŞISI ÇOK ÖNEMLİ

Tüm dünyada çocuk ishallerinin ve ishale bağlı ölümlerin önemli bir sebebi olması nedeni ile Dünya Sağlık Örgütü tarafından rotavirüs aşılarının geliştirilmesine kuvvetle destek verildiğini anımsatan Dr. Akman, şöyle devam etti:

“Halen ülkemizde de olan ve şu an için ulusal aşı takvimimizde yer almaması nedeni ile hekimin önerisi veya aile isteği üzerine uygulanan iki rotavirüs aşısı bulunmaktadır. Her iki aşı da ağızdan uygulanır. Her iki aşı da bebek, altı haftalık olduktan sonra yapılabilir, aşı dozları arasında en az 4 hafta bulunmalı ve aşıların son dozları en geç bebek sekiz aylık iken tamamlanmış olmalıdır. Aşıların ilk dozlarının 15. haftadan önce yapılmış olması gerekmektedir. Genel olarak hangi marka aşı ile başlanmışsa mümkünse aynı marka aşı ile devam edilmesi tavsiye edilmektedir. Bebek rotavirüs enfeksiyonu geçirmiş olsa bile tam bir bağışıklık oluşmadığından rotavirüs aşısı yapılması önerilmektedir. Aşının anne sütü ile beraber kullanılması aşının etkinliğini azaltmaz. Bebek aşıyı tükürür veya kusarsa aşının tekrar yapılmasına gerek yoktur. Bebekte hafif ishal bulunması aşının yapılması için engel oluşturmaz fakat orta ve şiddetli ishallerde aşı ertelenmelidir. Rotavirüs aşıları diğer aşılarla beraber uygulanabilir.”

YÜZDE 100’E YAKIN ÖNLÜYOR

Prematüre bebeklerin en az altı haftalık olduklarında rotavirüs aşıları ile aşılanmasında sakınca bulunmadığını da vurgulayan Dr. Hakkı Akman, “Gebe bir kadınla aynı evde yaşayan bebekler aşılanabilir. Kronik mide-barsak hastalığı olan bebeklerin aşılanması konusu halen tartışmalıdır. Daha önceki yıllarda piyasaya sürülmüş olan rotavirüs aşısı invajinasyon (barsak düğümlenmesi) riski nedeni ile kullanımdan kaldırılmıştı. Fakat şu an kullanılmakta olan rotavirüs aşılarının invajinasyon yapmadıkları gösterilmiştir. Yine de aşılama öncesinde barsak düğümlenmesi öyküsü olan çocuklara rotavirüs aşılarının yapılması önerilmemektedir.” diye konuştu.

“AŞI TAKVİMİNE ALINMALIDIR”

Dr. Hakkı Akman, çocuklarda ciddi bir sağlık problemi olan rotavirüs enfeksiyonlarının önlenmesinde rotavirüs aşılarının çok önemli olduğuna da işaret ederek, şöyle dedi: “Rotavirüs aşılarının şiddetli rotavirüs ishallerini yüzde 98-100 oranında önlediği gösterilmiştir. Rotavirüs aşıları halen uygulanmakta olan ulusal aşı takvimimizde yer almamakla birlikte; Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Derneği, Amerikan Pediatri Akademisi (AAP) ve ABD Bağışıklama Uygulama Danışma Komitesi (ACIP) gibi önemli kuruluşlar rotavirüs aşılarının rutin aşı takvimine alınmasını önermektedirler."
CİHAN