Türkiye, 2023’te ’nüfusu çok yaşlı' ülkeler ligine girecek
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2013 yıl ‘İstatistiklerle Yaşlılar’ araştırmasında, yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2013 yılında yüzde 7,7’ye yükseldi.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2013 yıl ‘İstatistiklerle
Yaşlılar’ araştırmasında, yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı
2013 yılında yüzde 7,7’ye yükseldi. Türkiye’nin 2023 yılında çok
yaşlı nüfuslu ülkeler arasına gireceğine dikkat çekildi.
Yaşlı (65 ve daha yukarı yaş) nüfus oranı
2013 yılında yüzde 7,7 iken nüfus projeksiyonlarına göre 2023
yılında yüzde 10,2, 2050 yılında yüzde 20,8, 2075 yılında ise yüzde
27,7’ye yükseleceği tahmin edildi. En yüksek yaşlı nüfus oranına
2012 yılında sahip olan ilk 3 ülke sırasıyla yüzde 24,4 ile
Japonya, yüzde 21,1 ile Almanya ve yüzde 20,8 ile İtalya’dır.
Türkiye 2012 yılındaki bu sıralamada 91. sırada yer aldı.
Türkiye 2023 yılında ‘çok yaşlı’ nüfus
yapısına sahip ülkeler arasında olacak. Birleşmiş Milletler’in (BM)
tanımına göre bir ülkedeki yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki
oranının yüzde 8 ile yüzde 10 arasında olması o ülke nüfusunun
‘yaşlı’, yüzde 10’un üzerinde olması ise ‘çok yaşlı’ olduğu
anlamına geliyor. Nüfus projeksiyonlarına göre Türkiye’nin yaşlı
nüfus oranının 2023 yılında yüzde 10,2’ye yükseleceği ve ‘çok
yaşlı’ nüfuslu ülkeler arasında yer alacağı tahmin edildi.
YAŞLI NÜFUSUN ARTIŞ HIZI
Türkiye’de yaşlı nüfus, diğer yaş
gruplarındaki nüfusa göre daha yüksek bir hız ile artış gösteriyor.
Türkiye’de toplam nüfusun artış hızı 2013 yılında binde 13,7 iken
yaşlı nüfusun artış hızı bunun yaklaşık 3 katı fazla olup binde
36,2.
YAŞLI BAĞIMLILIK ORANI
Çalışma çağındaki her 100 kişiye düşen
yaşlı sayısı olan yaşlı bağımlılık oranı, Türkiye’de 2013 yılında
100 çalışanın bakması gereken yaşlı sayısı 11 iken bu sayının 2030
yılında 19 olması bekleniyor.
TÜRKİYE’NİN ORTANCA YAŞI YÜKSELDİ
Nüfusun yaşlanması ile ilgili bilgi veren
göstergelerden biri olan ortanca yaş, nüfusun tek yaşa göre
sıralandığında ortada kalan yaş olup, nüfusu iki eşit parçaya
böler. Alttaki genç, üsteki yaşlı nüfus grubunda birbirine eşit
sayıda kişi bulunur. Türkiye’nin 2013 yılındaki ortanca yaşı 30,4
olup, dünya nüfusu için ortanca yaş 29,4. Dünya’da en yüksek
ortanca yaşa sahip ilk 3 ülke 50,5 ile Monako, 45,8 ile Japonya ve
45,7 ile Almanya. Türkiye bu sıralamada 104. sırada yer alıyor.
Ortanca yaş illere göre değişiklik
gösteriyor. En yüksek ortanca yaşa sahip ilk 3 il 2013 yılında,
38,2 ile Sinop, 37,7 ile Balıkesir ve 37,6 ile Edirne oldu. En
düşük ortanca yaşa sahip ilk üç il ise 2013 yılında, 18,7 ile
Şırnak, 19 ile Şanlıurfa ve 19,7 ile Ağrı oldu
EN YÜKSEK YAŞLI NÜFUS SİNOP’TA
Yaşlı nüfusun en yüksek oranda bulunduğu
il, yüzde 16,7 ile Sinop oldu. Sinop’u yüzde 15,7 ile Kastamonu ve
yüzde 14,3 ile Çankırı izledi. Yaşlı nüfusun en düşük oranda
bulunduğu il ise yüzde 2,8 ile Hakkari oldu. Hakkari’yi yüzde 3 ile
Şırnak ve yüzde 3,2 ile Van izledi.
YAŞLI NÜFUSUN CİNSİYET ORANI
Toplam nüfustaki cinsiyet oranı 2013
yılında 100,7 iken yaşlı nüfustaki cinsiyet oranı 76,9. Diğer bir
ifadeyle, 65 ve daha yukarı yaştaki 100 kadın başına 76,9 yaşlı
erkek düştü. Bu oran illere göre incelendiğinde, yaşlı nüfus
cinsiyet oranının en düşük olduğu il 64,3 ile Rize ve en yüksek
olduğu il ise 86,3 ile Antalya oldu.
HİÇ EVLENMEMİŞ YAŞLI NÜFUS ARTTI
Hiç evlenmemiş yaşlı erkek nüfus oranı
yüzde 1,1 iken kadın nüfus oranı yüzde 2,6 oldu. Yaşlı nüfus yasal
medeni duruma göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında önemli
farklılıklar olduğu görüldü. 2013 yılı verilerine göre yaşlı erkek
nüfusun yüzde 1,1’i hiç evlenmemiş, yüzde 82,7’si resmi nikahla
evli, yüzde 2,6’sı boşanmış, yüzde 13,6’sı eşi ölmüş iken yaşlı
kadın nüfusun yüzde 2,6’sı hiç evlenmemiş, yüzde 42,5’i resmi
nikahla evli, yüzde 2,9’u boşanmış, yüzde 52’si ise eşi ölmüş olup
her iki cinsiyette de yıllara göre önemli bir değişim
görülmedi.
HANELERİN YÜZDE 21,7’SİNDE EN AZ BİR YAŞLI
VAR
Nüfus ve Konut Araştırması (NKA)
sonuçlarına göre 2011 yılında, hanesinde en az bir yaşlı hanehalkı
üyesi bulunan hanelerin oranı yüzde 21,7 olup bu hane halklarının
oturdukları konutların yüzde 11,9’unda tuvaletin, yüzde 2,8’inde
borulu su sistemi ve banyonun konutun dışında olduğu gözlendi.
Hanesinde en az bir yaşlı hane halkı üyesi
bulunan hanelerin yüzde 63,6’sı konutlarında soba ile ısınırken
yüzde 19,2’sinin kat kaloriferi, yüzde 8,9’unun kalorifer (merkezi
sistem) ve yüzde 8,2’sinin klima, elektrikli ısıtıcı ya da diğer
sistemler ile ısındığı görüldü.
NKA sonuçlarına göre 2011 yılında, tüm hane
halkı üyelerinin yaşlı olduğu hanelerin yüzde 60’ı tek kişi, yüzde
39,5’i iki kişi, yüzde 0,5’i ise 3 yaşlı kişiden oluştu.
TEK KİŞİLİK HANELERİN YÜZDE 42,2’NDE YAŞLI
NÜFUS VAR
NKA sonuçlarına göre 2011 yılında, toplam
hane halklarının yüzde 11,7’sini tek kişilik haneler oluşturdu. Bu
hanelerin yüzde 42,2’si 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerden
oluşmakta. Tek başına yaşayan yaşlı nüfusun yüzde 77,1’ini kadınlar
oluşturdu.
Tek başına yaşayan yaşlı kişilerin
oturdukları konutların yüzde 14,4’ünde tuvaletin, yüzde 3,7’sinde
borulu suyun ve yüzde 3,5’inde banyonun konutun dışında olduğu
gözlendi. Tek başına yaşayan yaşlı kişilerin oturdukları konutların
yüzde 85,1’inin ev sahibi, yüzde 7,7’sinin kiracı, yüzde 7,1’inin
ev sahibi değil ama kira ödemiyor olduğu görüldü. Bu kişilerin
yüzde 32,2’sinin oturduğu binanın müstakil ev olduğu, yüzde
14,8’inin ise 6 ve daha fazla katı olan apartmanlarda oturduğu
görüldü.
YAŞLI ERKEKLERİN DURUMU DAHA İYİ
Sağlık durumu ‘çok iyi/iyi’ düzeyinde olan
erkek nüfusun oranı 2012 yılında yüzde 36,9 iken kadınlarda bu oran
yüzde 18,7 oldu.
Yaşlı kadın nüfusun obezite oranı yüzde
33,1 iken yaşlı erkeklerde bu oran yüzde 16,2. Türkiye genelinde
2012 yılında, 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun obezite oranı yüzde
17,2 iken yaşlı nüfusta bu oran yüzde 25 oldu.
TÜTÜN KULLANAN YAŞLILARIN ORANI YÜZDE
8,4
Türkiye genelinde 2012 yılında, 15 ve daha
yukarı yaştaki nüfusun yüzde 23,2’si her gün düzenli olarak tütün
mamulü kullanırken bu oran yaşlı nüfusta yüzde 8,4 oldu. Tütün
mamulünü her gün kullanan yaşlı erkek nüfus oranı %16 iken yaşlı
kadın nüfusta bu oran yüzde 2,6 oldu.
Ölüm nedeni verilerine göre, 2010 yılında
Alzheimer hastalığından ölen yaşlı nüfus oranı yüzde 2,7 iken bu
oran 2011 yılında yüzde 2,9, 2012 yılında ise yüzde 3,4’e
yükseldi.
YAŞLI YOKSULLUK ORANI YÜKSELDİ
Yaşlı nüfusta yoksulluk oranı 2011 yılında
yüzde 17 iken 2012 yılında yüzde 18,7’ye yükseldi. Yaşlı nüfusun
yoksulluğu cinsiyet bazında incelendiğinde, kadınların erkeklerden
daha yoksul olduğu görüldü. 2012 yılı verilerine göre yoksul yaşlı
erkek nüfus oranı yüzde 17,7 iken yoksul yaşlı kadın nüfus oranı
yüzde 19,4 oldu. Eşdeğer hane halkı kullanılabilir medyan gelirinin
yüzde 60’ına göre hesaplanan yoksulluk oranı, Türkiye geneli için
yüzde 22,6 olarak gerçekleşti.
İki günde bir et, tavuk ya da balık içeren
yemek masraflarını karşılayamayan nüfus oranı 2012 yılında %56,1
iken bu oran yaşlı nüfusta yüzde 57,3 oldu.
YAŞLI NÜFUSUN GELİR KAYNAĞI
Sosyal transferlerden yararlanan yaşlı
nüfus oranı 2011 yılında yüzde 74,7 iken bu oran 2012 yılında yüzde
76,6 oldu. Bu oran, yaşlı erkeklerde yüzde 71,8, yaşlı kadınlarda
ise yüzde 86,3 olarak gerçekleşti. Emekli ve dul-yetim aylığından
yararlanan yaşlı nüfus oranı ise yüzde 75,5. Emekli ve dul-yetim
aylığından yararlanan yaşlı erkeklerin oranı yüzde 70,7 iken yaşlı
kadınların oranı ise yüzde 85.
YAŞLILARIN YÜZDE 59’U MUTLU
Nüfusun (18 ve daha yukarı yaş) 2013
yılında yüzde 59’u mutlu olduğunu beyan ederken yaşlı nüfusun
mutluluk oranı yüzde 63,4 oldu. Yaşlı erkeklerin yüzde 64,1’i,
yaşlı kadınların ise yüzde 62,8’i mutlu olduğunu beyan etti. Yaşlı
kadın ve erkek nüfusun 2013 yılında en önemli mutluluk kaynağı,
aileleri oldu. İkinci sırada gelen mutluluk kaynağı; kadınlar için
yüzde 22,3, erkekler için ise yüzde 9,4 ile çocukları oldu.
CİHAN
Yorumlar