TİHK Başkanı Tülen: Tutuklu ve hükümlü sağlık hizmetine ulaşmada sıkıntı yaşıyor

Türkiye İnsan Hakları Kurumu (TİHK) Başkanı Hikmet Tülen, tutuklu ve hükümlülerin birinci basamak sağlık hizmetlerine erişimde sıkıntı yaşandığını söyledi.

Başkan Hikmet Tülen, ceza infaz kurumlarında bulunan tutuklu ve hükümlülerin sağlık hizmetleri üzerine erişimi hakkında inceleme raporu üzerine kurum merkezinde basın açıklaması yaptı. Tülen, raporda yer alan tespit ve değerlendirmelerin ceza infaz kurumlarında bulunan tutuklu ve hükümlülerin sağlık hizmetlerine erişimine ilişkin sorunların temel olarak fiziksel eksiklikler, mevzuat ve bürokratik engeller alanlarında görüldüğünü bildirdi.

Kurum bünyesinde ilgili kamu kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla oluşturulan çalışma grubu söz konusu raporu; altı toplantı sonrası hasta tutuklu ve hükümlülerin tedavisinin yapıldığı ‘Metris R Tipi Ceza İnfaz Kurumu’nu ziyaret ederek, şikayetleri yerinde inceledikten sonra hazırlandığını söyleyen Tülen, bu husustaki sorunlu alanların başında tutuklu ve hükümlülerin birinci basamak sağlık hizmetlerine erişiminde sıkıntı yaşandığını söyledi. Hastaneye sevkler konusunda da sorun yaşandığına dikkat çeken Tülen, ‘’Mahpusların ilgili sağlık kuruluşu veya hastanelere sevkinde hasta sevk eden araçlarının yetersizliği ile iç ve dış güvenlik görevinin iki ayrı bakanlık personeli tarafından yerine getirilmesi önemli bir sorundur. Ağır hasta tutuklu ve hükümlülerin sevklerinin gecikmesi durumunda, tedavileri aksamakta ve bu husus yaşamsal tehlikeye neden olan durumlar yaratabilmektedir.’’ dedi.

Ağır hasta tutuklularının durumuna ilişkin ayrı düzenlemeye ihtiyaç duyulduğunu belirten Tülen, ‘’Ceza infaz kurumunda hayatını idame ettirmesi mümkün olmayan ağır hasta mahpuslar için gerek sınırlı uygulanma imkanına sahip olan cumhurbaşkanının af yetkisini kullanması gerekse 5275 sayılı ‘’Ceza ve Diğer Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 16. maddesi kapsamında cezanın infazının ertelenmesine ilişkin süreç çok ağır işlemektedir. ‘Toplum güvenliği bakımından tehlike‘ kıstası hak kayıplarına yol açmaktadır.’’ diye konuştu.

"CEZA İNFAZ KANUNU’NDA DEĞİŞİKLİK YAPILMALI"

Ceza infaz kurumlarında bulunan tutuklu ve hükümlülerin sağlık hizmetlerine erişimindeki sorunlara yönelik mevzuata ilişkin önerilerde bulunan Tülen, ‘’5275 sayılı Ceza Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Kanunu’nun 16. maddesinin 6. fırkasında yer alan ‘’toplum güvenliği bakımından tehlike oluşturmayacağı değerlendirilen’’ şeklindeki ifadenin çıkarılması gerektiğini belirten Tülen, ‘’Maruz kaldığı ağır bir hastalık veya engel nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını tek başına idame ettiremeyen veya hapis cezasının infazının hayati tehlike teşkil etmesi durumlarında hükümlüler için öngörülen, ‘’Hapis cezasının infazının hastalık nedeni ile ertelenmesine’’ dair özel düzenlemenin, aynı durumundaki tutuklular için de uygulanmasını teminen gerekli mevzuat değişikliği yapılmalıdır. Ağır hasta tutuklu ve hükümlülerin cezalarının infazının ertelenmesi ve affına ilişkin süreçlerin kısaltılması hususunda çalışma yapılmalı ve gerekli tedbirler alınmalıdır.’’ dedi.

Hükümlü ve tutukluların sevk-nakil şartlarının düzeltilmesine ilişkin çalışmaların yapılması gerektiğini dile getiren Tülen, hükümlü ve tutukluların sağlık kurumuna sevklerinde gecikmelerin önlenmesi için cezaevi güvenlik sisteminin tek elden yöneltilmesine ilişkin sistemin gecikmeksizin kurulmasını, bu hususta, gerekmesi halinde mevzuat değişikliğine gidilmesi gerektiğini söyledi.

"SÖZLEŞMELİ HEKİM ÇALIŞTIRILMALI"

Tutuklu ve hükümlülere yönelik sağlık hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin ise TİHK Başkanı Hikmet Tülen, şunları söyledi: "Aile hekimlerinin, tutuklu sayısı esas alınmak suretiyle haftada en az 6 ila 12 saat yerinde sağlık hizmeti sunmakla yükümlü tutulmaları yeterli değildir. Bu nedenle sözleşmeli hekim çalıştırılması ya da başka yöntemler kullanılarak mahpusların hekime ulaşması imkanı sağlanmalıdır. R tipi cezaevleri, mimari yapısı ve donanımı itibariyle, hasta ve engelli mahkumların ihtiyaçlarına uygun şekilde inşa edilmelidir. Özel diyet uygulaması veya farklı beslenme ihtiyacı bulunan hasta mahpusların günlük iaşe bedelleri, durumlarına uygun olarak belirlenmelidir. İnfazın ertelenmesi koşullarını taşımayan ama tedavisi cezaevi şartlarında gereği gibi yapılamayacak olan mahpusların tedavisinin, mutlak olarak hastane ortamında yapılmasına özen gösterilmelidir. Mahpusların sağlık hakkına erişimi konusunda Adalet Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı arasında sürekli olarak faaliyette bulunan bir koordinasyon kurulu oluşturmak suretiyle düzenli toplantılar yapılmalı ve bu toplantılara ilgili kamu kurumları ile birlikte sivil toplum örgütlerinin de katılımı sağlanmalıdır.’’

CİHAN