Mağdur olmamak için kimliğinizi kaybettiğiniz gün yenisini çıkarın
Yıllar önce kaybolan nüfus cüzdanı, hiç umulmadığı bir anda kişinin başına umulmadık sıkıntılar açabiliyor.
Yıllar önce kaybolan nüfus cüzdanı, hiç umulmadığı bir anda
kişinin başına umulmadık sıkıntılar açabiliyor. Nüfus ve
Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'ne göre, kaybedilen nüfus
cüzdanları ile ilgili olarak gazeteye ilan vermek ve emniyet
makamlarına bildirimde bulunmak vatandaşın şahsına ait bir işlem.
Nüfus cüzdanın çalınmasından uzun bir süre geçtikten sonra yapılan
ihbar ve zayi ilanları ise kimlik sahibinin dolandırıcılarla
işbirliği yaptığı şeklinde karine teşkil ettiğine dikkat
çekiliyor.
İlgili mevzuatın vatandaşı yalana sürüklediğini öne süren
hukukçular, "Kimlik kaybolduğunda vakit geçirmeden nüfus
müdürlüğüne gidip yenisini çıkarırken emniyete ve vergi dairesine
birer dilekçe verin. Bazı vatandaşlar cezayı ödememek için polise
'kimliğim çalındı' diyebiliyor." uyarısında bulunuyor.
Kaybolan nüfus cüzdanlarını ele geçiren art niyetli kişiler ve
dolandırıcılar, üzerinde tahrifat yapılarak veya kimlik sahibini
kefil göstererek bankalardan kredi çekebiliyor, kurdukları
şirketler üzerinden dolandırıcılık olayına karışabiliyor. Hiçbir
şeyden habersiz kimlik sahibi ise yıllar sonra gelen icra ile
sarsılıyor.
Konuyla ilgili vatandaşların sorularını cevaplandıran Nüfus ve
Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, "Kaybedilen nüfus cüzdanları
ile ilgili olarak gazeteye ilan vermek ve emniyet makamlarına
bildirimde bulunmak, vatandaşın kendi şahsına ait bir işlemdir.
Kaybedilen nüfus cüzdanının yerine yeni nüfus cüzdanı alındığında,
kaybedilen nüfus cüzdanı hukuken geçersiz hale gelmektedir."
açıklamasında bulundu.
NÜFUS CÜZDANINI KAYBEDEN NE KADAR CEZA ÖDÜYOR?
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, nüfus ve uluslararası
aile cüzdanları 210 Sayılı Değerli Kâğıtlar Kanunu kapsamında
olduğundan, değerli kâğıt bedeli olarak Maliye Bakanlığı’nca 2013
yılında nüfus cüzdanı için 6,50 TL, uluslararası aile cüzdanı için
66,00 TL cüzdan bedeli alındığını duyurdu. 2006’da yürürlüğe giren
5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 68’inci maddesiyle kayıp
nüfus cüzdanları için alınan ceza miktarları ise şöyle
açıklandı:
"Nüfus olaylarını bildirmekle görevli olup, bu görevlerini kanunda
belirtilen süreler içinde yerine getirmeyen kamu görevlilerine,
fiil başka bir suç oluştursa bile, nüfus memurunun teklifi üzerine
o yerin ilçe nüfus müdürünün kararı ile 25 TL idarî para cezası
verilir. Nüfus olaylarını bildirme yükümlülüğü olup, bu
yükümlülüğünü kanunda belirtilen süre içinde yerine getirmeyenlere,
nüfus ve aile cüzdanlarını kaybedenlere ve nüfus cüzdanının
geçerlilik süresinin son bulmasından itibaren altmış gün içinde bu
cüzdanlarını değiştirmeyen kişilere veya bu durumdaki çocukların
veli veya vasilerine, yurt içinde ilçe nüfus müdürlüklerince, yurt
dışında ise dış temsilcilik veya dış temsilciliklerde görevli
memurlarca idari para cezası verilir. 1 Ocak 2012 tarihi itibari
ile bildirim yükümlülüğünü süresi içerisinde yerine getirmeyen kamu
görevlileri için 35 TL, nüfus olaylarına yönelik bildirim
yükümlülüğünü süresi içerisinde yerine getirmeyen veya nüfus ve
aile cüzdanlarını kaybeden vatandaşlarımız için 73 TL para cezası
uygulanmaktadır."
Nüfus cüzdanını çaldıran vatandaşların, 73 TL’lik cezayı ödememek
için yeni cüzdan çıkarma konusunda ihmalkar davrandığına dikkat
çeken Bursa Barosu avukatlarından İsmet Özcan, "Zaman geçirme
yerine kaybolduğu gün gidip nüfus müdürlüğünden yeni kimlik
çıkartılabilir. Yenilenen kimlikte zaten ‘kayıp’ olduğundan
verildiği yazmaktadır. İlerleyen yıllarda olumsuz bir durumla
karşılaşmamak için ise vergi dairesine ve emniyet müdürlüklerine
bir dilekçe veyahut gazetelere ‘zayi’ ilanı verilebilir." dedi.
MAĞDUR OLMAMAK İÇİN BU UYARILARA KULAK VERİN
Ankara Barosu avukatlarından Mustafa Akıncı ise kaybolan kimlikte
dolandırıcıların ele geçirdikleri nüfus cüzdanları üzerinde
tahrifat yaparak, fotoğraf değiştirerek, üzerinde soğuk mühür
eklemesi yaparak çeşitli suçlara karışabildiklerini hatırlattı.
Vatandaşların mağdur olmaması için yapması gerekenleri sıralayan
Avukat Akıncı, "Vatandaş, cezayı ödememek için polise müracaat edip
‘Cüzdanım çalındı, içerisinde nüfus cüzdanım da vardı’ diyerek
yalan beyanda bulanabiliyor. Polisler de çelişkili ifade olunca
tutanak tutmayabiliyor. Kanunlarımız vatandaşları yalan söylemeye
yöneltebiliyor. Çünkü nüfus müdürlüğüne gidip ‘kaybettim’ deyince
73 TL, polise müracaat edip ‘çalındı’ deyince sadece 6,50 TL para
ödüyorsun. Yasalarımızın da güncellenmesi gerekiyor. Nüfus
cüzdanını kaybettiğini farkettiğimiz an, 'gazete ilanı vermek,
emniyete ve vergi dairesine nüfus cüzdanı kaybını bildirmek
gerekiyor. Emniyet birimlerince düzenlenmiş nüfus cüzdanının
çalınmış ya da kaybedilmiş olduğuna ilişkin belgenin aslının vergi
dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir. Nüfus cüzdanını kaybeden
veya çaldıran kişilerin emniyetten aldığı tutanak ve bir de dilekçe
eşliğinde bir vergi dairesine başvurması durumunda kayıp olan
nüfusun bilgisi sicil kayıtlarına alınıyor. Kaybedilen nüfus
cüzdanını bulan kötü niyetli 3. kişi herhangi bir dolandırıcılık
yapmak isterse sistem uyarı veriyor. Kaybedilen ya da çaldırılan
nüfus cüzdanları ile ilgili kötü niyetli 3. kişilerin işbu kimlik
ile ilgili yaptıkları işlemlerin saatleri dahi önemli. Bu nedenle
karakolda tutulan tutanaklarda yazılan saat ve dakika, ilanın
verildiği telefon görüşmesi saati, ilanın gönderildiği mailin
gönderilme saati dahi daha sonraki ceza yargılamalarında önemli
olmaktadır. Nüfus cüzdanın çalınmasından uzun bir süre geçtikten
sonra yapılan ihbar ve zayi ilanları, kimlik sahibinin
dolandırıcılarla işbirliği yaptığı şeklinde karine teşkil ediyor."
diye konuştu.
CİHAN
Yorumlar