Kumsallara yakın bölgelerdeki inşaatlar carettaları tehdit ediyor

Dünyada nesli tehlike altında olan caretta caretta deniz kaplumbağaları her yıl yuvalamak için haziran-ağustos ayları arasında karaya çıkıyor. Türkiye'de bulunan 21 kumsal, tür için Akdeniz'deki önemli yuvalama alanları arasında yer alıyor. Deniz kaplumbağalarının en fazla yaşam alanını kumsallara yakın bölgede yapılan inşaatlaşma tehdit ediyor.

Doğal Hayati Koruma Vakfı(DHKV), Türkiye'nin yaz boyunca insanlarla aynı kumsalı paylaşan deniz kaplumbağalarının korunması için turizm ve balıkçılık başta olmak üzere tüm sektörlerin duyarlı olması, merkezi ve yerel yönetimlerin ise gerekli tedbirleri alması gerektiğini hatırlatıyor.

DHKV dünyadaki yedi deniz kaplumbağası türünün tehlikede olduğunu bildirdi. Bu türlerden iribaş deniz kaplumbağası (Caretta caretta) ve yeşil deniz kaplumbağası (Chelonia mydas) yuvalamak için ülkede 21 kumsala çıkıyor. 30 yıl önce deniz kaplumbalağalarının 37 kumsalda yuva yaptığı belirtiliyor. 30 yıl içinde bu sayının 37'den 21'e düştüğü ifade ediliyor. Başta Antalya olmak üzere kıyılardaki yoğun konaklama tesisi yapımı deniz kaplumbağalarının yuvalama alanlarını daralttığı belirtiliyor. Haziran-Ağustos ayları arasında yuvalama kumsallarına yumurtalarını bırakan ergin dişi bireyler, yaz boyunca kıyılara yakın mesafelerde besleniyor. İnsan kaynaklı sorunlar, yuva yapmak için karaya çıkan dişi bireyleri ve yuvadan denize ulaşmaya çalışan yavruları hem denizde hem de karada tehdit ettiği belirtiliyor.

WWF-Türkiye Doğa Koruma Vakfı Direktörü Dr. Sedat Kalem, deniz kaplumbağalarının maruz kaldığı başlıca tehlikeler, kasti öldürme, balıkçı ağlarına tesadüfen yakalanma, tekne çarpması, yaşam alanlarının kaybı, kirlilik gibi insan kaynaklı olduğunu söyledi. Yuvalama ve yavru çıkışı olduğu döneminde bu tehditlere karşı gerekli önlemlerin alınması ve sezon boyunca etkin izleme ve denetimlerin yapılması türün devamlılığı açısından çok önemli olduğunu belirten Kalem, elle beslenmenin tüm kıyılarda engellenmeli, özellikle yuvalama ve yavru çıkışı döneminde kumsala yakın yerlerde balıkçı ağı bırakılmamalı ve her türlü deniz taşıtı kıyı çizgisinden 1 mil uzakta seyredilmesi gerektiğini kaydetti.

Yuvalama kumsallarında faaliyet gösteren herkese önemli görevler ve sorumluluklar düştüğünü hatırlatan Kalem, deniz kaplumbağalarının yuvalamak için kilometrelerce yol kat ederek kumsallara geldiği ve yavruların yumurtadan çıktığı haziran-eylül aylarında her yıl pek çok turistin ve alanda koruma çalışmaları yürüten ekiplerin heyecanla beklediğini ifade etti.

Nesli tehlike altında olan deniz kaplumbağalarının Akdeniz'de yuvalamak için geldiği 21 kumsalın var olduğunu belirten Kalem, WWF-Türkiye olarak bu kumsallardan biri olan Akyatan'da koruma ve izleme çalışması yürüttüklerini söyledi. Deniz kaplumbağaları, uluslararası anlaşmalar ve ulusal mevzuatlarımız kapsamında koruma altına alındığını vurgulayan Kalem, kasten öldürülmeleri, avlanmaları ve yaşam alanlarının tahrip edilmesi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yayınlanan Su Ürünleri Tebliği ile yasaklandığını ifade etti.

Titreyengöl-Sorgun Turizm Yatırımcılar Birliği(TİSOYAB) Başkanı Hüseyin Aydoğan da Akdeniz kıyılarında deniz kaplumbağası üreme alanlarında birininde Manavgat olduğunu söyledi. Akdeniz kıyılarında, iri başlı deniz kaplumbağası ve yeşil deniz kaplumbağası düzenli olarak yuvalandığını belirten Aydoğan, dünyada başlıca yuvalanma yerlerinin ise Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs olduğunu kaydetti. Akdeniz kıyılarında deniz kaplumbağalarının 21 yuvalama kumsalı bulunduğunu belirten Aydoğan, bunların Ekincik, Dalyan, Dalaman, Fethiye, Patara, Kale, Kumluca, Olimpos-Çıralı, Tekirova, Belek, Manavgat(Kızılot), Demirtaş, Gazipaşa, Anamur, Göksu Deltası, Alata, Davultepe, Kazanlı, Akyatan, Yumurtalık, Samandağ olduğunu ifade etti.

Aydoğan, deniz kaplumbağalarının korunmasıyla ilgili şu bilgileri verdi: "Bölgemizde 527 deniz kaplumbağası yumurta bırakma noktası var. İşaretli olan yumurta bırakma yerlerine yerli ve yabancı misafirlerimiz kesinlikle köpekleriyle gitmesin. Köpekler kumsalda yumurta bırakılan yerleri ayaklarıyla kazarak yumurtaları yiyor. Zaten Rusça, Almanca ve İngilizce olarak yabancı turistler için otellerde deniz kaplumbağalarıyla ilgili bilgilendirme yapıyoruz. Caretta carettalar için en tehlikeli durum, yüzme alanlarına yakın bölgelerde sürat motorları olması. İkinci ve en önemli tehlike ise havai fişek atımı. Yavrular yumurtadan çıktıktan sonra havai fişek atımına bağlı yönlerini kaybederek denize ulaşmadan ölüyor. Manavgat'ta deniz kaplumbağası yoksa turizmde yok demektir. Yeryüzünün 10 milyon yıllık en ağır misafirlerini en iyi şekilde korumak boynumuzun borcu." CİHAN