Kolesterolü yüksek olanlar, tuz kullanımını azaltmalı

Uludağ Üniversitesi (UÜ) Veteriner Fakültesi Gıda Hijyeni ve Teknolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Tayar, beslenmenin yüksek kolesterol tedavisinin olmazsa olmaz şartı olduğunu söyledi. Tayar, "Vücut, gereksinimi olan kolesterolü, kendisi üretebilir, bu nedenle, diyetle kolesterol almaya gerek yoktur.Yüksek kolesterolü olan tuzu azaltmalı, kızartma tüketmemeli." uyarısında bulundu.

Kanda aşırı miktarda bulunan kolesterolün, yavaş yavaş (yıllar içinde) damarların duvarında biriktiğine dikkat çeken Prof. Dr. Tayar, bu birikim sonucu damarlarda daralma ve tıkanmanın ortaya çıktığını dile getirdi. Tayar yüksek kolesterolün zararlarını şöyle sıraladı: "Bu durum, bir su borusunda pisliklerin birikmesine benzetilebilir. Kolesterol hangi damarda birikmişse o damarla ilişkili sorunlar ve hastalıklar ortaya çıkar. Kolesterol yüksekliğinde belirti ve bulgular, çoğu zaman ani kolesterol yükselmesine bağlı değildir, uzun süreli kolesterol yüksekliğinin damar duvarında kolesterol birikmesine yol açmasının sonucudur. Yani kolesterolünüz şu andaki değerinin 2-3 katına yükselse ve 3-4 saat yüksek kalsa size bir zararı olmaz. Asıl sorun, sizde daha önce uzun süreli kolesterol yüksekliği olmasıdır. Kalbi besleyen damarlarda kolesterol birikimi, bu damarlarda tıkanma ve daralmanın sonucu, göğüs ağrısı, kalp krizi ve kalp yetmezliği gibi sorunlara neden olur. Bunların sonucu, hasta koroner by-pass ameliyatı veya anjiyoplasti (balonla daralmış koroner arterin genişletilmesi) işlemine ihtiyaç duyabilir. Beyini besleyen boyun damarlarında kolesterol birikimi olması, felçlere, konuşma bozukluklarına, dengesiz yürümeye, bilinç kaybına yol açar."

Böbrek damarlarında kolesterol birikiminin, yüksek tansiyon ve böbrek yetmezliğine yol açabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Mustafa Tayar, ana atardamarda (aort) kolesterol birikiminin de tehlikeli olduğunu hatırlattı. Tayar, "Buradan kopan kolesterol birikintileri, daha küçük damarları tıkayarak çok değişik sorunlara yol açabilirler. Bağırsağı besleyen damarları tıkayarak bağırsak ölümüne, göz damarlarını tıkayarak körlüğe, bacak damarlarını tıkayarak kangrene yol açabilirler. Kolesterol yüksekliğine bağlı sorunlar ortaya çıktığı zaman, hasta geç kalmış olabilir; bu nedenle kolesterol yüksekliğini önlemek, yükselmişse düşürmek çok önemlidir." dedi.

KIZARTMALARDAN KAÇININ, SİGARAYI BIRAKIN

Yüksek kolesterolü bulunanların beslenmesine dikkat etmesi gerektiğini anlatan Prof. Dr. Tayar, doymuş yağlardan ve kolesterolden fakir diyet seçilmesini tavsiye etti. Sıvı yağlarda doymamış yağ oranının daha fazla olduğuna işaret eden Tayar, bu sebeple sıvı yağların tercih edilmesi gerektiğini söyledi. Genel olarak sebze, meyve ve hububatın tercih edilmesini tavsiye eden Tayar şöyle devam etti: "Kızartmalardan kaçınınız. Kırmızı et yerine beyaz eti tercih ediniz. Yüksek tansiyonunuz varsa kullandığınız tuzu azaltınız. Karaciğer, böbrek ve beyin gibi kolesterolü fazla olan etlerden uzak durunuz. Gıdaların yağ ve kalori içeriklerine de dikkat edilmelidir. Yağı azaltılmış peynir, sütü tercih ediniz. Diyet peynir, diyet süt kullansanız bile bunları sınırlı miktarda tüketiniz. Yüksek kolesterol tedavisinde en önemli konu, ilaçsız tedavilerdir, kesinlikle ihmal edilmemelidir. İlaçsız tedavilerin başında, beslenme alışkanlığının değiştirilmesi gelir. Sigara kesinlikle bırakılmalıdır. Sigara da kolesterol yüksekliği gibi bir kardiyovasküler risk faktörüdür. Sigara ayrıca akciğer kanseri, akciğer hastalığı, beyin kanaması ve birçok kansere de zemin hazırlar. Hastada yüksek tansiyon varsa, yüksek tansiyon tedavisinde geçerli olan ilaç dışı tedaviler ihmal edilmemelidir. Yüksek tansiyon ve kolesterol yüksekliğinde uygulanan ilaç dışı tedaviler birbirine benzerlik gösterir. Yüksek tansiyonlu hastalarda, ilaveten beslenme ile alınan tuzun da azaltılması gerekir. Şeker hastalığı kontrol altına alınmalıdır. İnsülin kullanmak gerekiyorsa kaçınılmamalıdır. Şişmanlık kesinlikle kontrol altına alınmalıdır." CİHAN