Kısıtlı personelle 24 saat çalışan otobüsler kazalara davetiye çıkarıyor

Ankara’da geçtiğimiz Haziran ayı içerisinde meydana gelen 5 otobüs kazasında 6 kişi öldü 188 kişi yaralandı. Meydana gelen kazaların gece 03.00 ile sabah 06.30 saatleri arasında gelmesi nedeniyle yapılan incelemelerde kazaların, sürücünün seyir esnasında uyuklayarak direksiyon kontrolünü kaybetmesi sonucu oluştuğu öğrenildi. Karayolu Trafik ve Yol Güvenliği Araştırma Derneği Başkanı İhsan Memiş, ileri ki yaşlardaki birçok otobüs şoförlerinin uyku apnesi konusunda sağlık problemlerinin olduğunu söyledi. Borçla alınan otobüslerin taksitlerinin ödenmesi için kısıtlı personel ile 24 saat çalıştırılmasının kazalara sebebiyet verdiğine değinen Memiş, otobüs terminalleri çıkışı ve yolun ilk 15 kilometrelik bölümü içerisinde yapılan kontrollerden sonra da ikinci şoförün başka bir sefere gitmek için indiğini otobüsün tek şoförle sefere devam ettiğine dikkat çekti.

Geçtiğimiz gün Ankara - İstanbul TEM otobanı Akıncılar gişeleri yakınlarında bir yolcu otobüsü yoldan çıkarak şarampole devrildi. Kazada otobüsün şoförü hayatını kaybetti, en az 40 yolcu yaralandı. Yaşanan bu kaza Haziran ayı içerisinde beşinci otobüs kazası olarak kayıtlara geçti. Meydana gelen bu kazalarda ise 6 kişi ödül, 188 kişi ise yaralandı. Kazalarda otobüsler kullanılamaz hale geldi. Otobüs kazalarının özellikle gece 03.00 ile 06.30 arasında meydana gelmesi kazaların otobüs şoförlerinin yolda uyuması sonucu oluştuğunu ortaya çıkardı.

“OTOBÜSLER YETERSİZ PERSONELLE 24 SAAT ÇALIŞIYOR”

Karayolu Trafik ve Yol Güvenliği Araştırma Derneği Başkanı İhsan Memiş, yaptıkları incelemelerde otobüs kazalarının birçok sebebinin olduğunu söyledi. Sabahın ilk saatlerinin şoförün en yorgun olduğu dönem olduğunu belirten Memiş, şehirlerarası otobüs şoförleri ile yük taşıyan kamyonlarda tek şoförün olmasının kaza riskini arttırdığına dikkat çekti. Memiş, “Tek şoförle yola çıkmaları, personelde tasarruf için firmaların yeterli şoför istihdam etmemeleri ya da mal sahipleri ise, baba oğul çalıştıklarından yine dinlenmeden sefere çıkmalarından kaynaklanmaktadır. Otobüsler genelde kredi ile alınmakta ve her ay büyük senetler ödenmektedir. Bu senetlerin ödenebilmesi için de 24 saat araç gidiş ve dönüş seferi yapmaktadır.” ifadelerini kullandı. Memiş, tek şoförle çıkılan uzun yollarda bir süre sonra şoförün reflekslerinin zayıfladığını ve kontrol kaybının meydana geldiğini ifade etti.

“OTOBÜSLER KONTROLDEN GEÇTİKTEN SONRA 2. ŞOFÖRÜ İNİYOR”

Öte yandan, otobüs şoförlerinin şehirlerarası terminallerdeki kontrolleri aşmak için bazı yanlış yollara başvurduğunu belirten Memiş, “Gerek firma adına çalışan ve ya gerekse kendi mal sahiplerinin kullandığı yolcu otobüsünün şehirlerarası yolcu terminallerinde kontrolden geçmekte ve çıkış yapmaktadır. Ancak çıkıştan 15 kilometre sonra birçoğu inmekte ve tek şoförle yollarına devam etmektedir. Bunlar büyük otobüs firmalarında da görülmektedir. Bu uygulama Türkiye’de çoğu kez olmaktadır. Yol denetimlerinde bu hususun üzerinde durulmakta, yani çift şoförün kimliklerine bakılmamakta ve ya sorulduğunda ise aşağıda uyumakta ve dinlenmektedir. Personelden tasarruf yapmak için seferden dönen şoförler yeniden sefere yazılmaktadır.” diye konuştu.

“UYKU APNESİ OLAN ŞOFÖRLER DENETİMDEN GEÇİRİLMİYOR”

Uzun yol şoförlerinin yaşadıkları stres ve yorgunluk nedeniyle sağlık sorunları yaşadığına da değinen Memiş, uyku apnesi sorunu yaşayan şoförlerin yolda yarı uyur vaziyette otobüs sürdüğünü ve vücudunu bu etkiden aniden çıkaramadığı için kazaların meydana geldiğini ifade etti. Memiş şöyle dedi: “Bunların tedavileri yapılmadığından direksiyon başında yarı uyur yarı uyanık araç kullanmaktadır. Vücut dinlenmiyor, beyin kendisini yenilemiyor ve iş stresi de üzerine bindiklerinde şoförler aşırı yorgun oluyor. Yolda her yeri düz görüyor. Geçtiğimiz senelerde Erzincan’da yaşanan kazada otobüs şoförü tüneli göremeyerek tünelin orta giriş duvarına çarptı. Çünkü beyin tüneli görmüyor. Büyük kazalarda devrilme ve çarpışmalarda uyku apnesi, uykusuz ve yorgun araç kullanmanın getirdiği risk çok yüksektir. Tabii ki kaza olmayana kadar böyle devam etmekte ama olunca ölümler kaçınılmaz olmaktadır.”

“EMNİYETİN UYGULAMASI PSİKOLOJİK CAYDIRICI OLUR”

Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Başkanlığı, Türkiye'de genelinde şehirlerarası yolcu taşımacılığı yapan otobüslerin karıştığı, can ve mal kayıplarının yaşandığı trafik kazalarında son zamanlarda artış gözlendiğine dikkat çekti. Bunun üzerine harekete geçen yetkililer özellikle büyük şehirlerde otobüslere bilet alarak normal yolcu gibi habersiz binip denetim yapacak. Yapılacak çalışmada, şoför veya yedek şoförlerin çalışma ve dinlenme süreleri ile hız limitlerine uyup uymadıklarının tespiti amacıyla takograf kayıtları incelenecek. Bu uygulamanın psikolojik anlamda caydırıcı olacağını ifade eden Memiş, Türkiye’de 30 bin otobüsün olduğu düşünüldüğünde yapılan uygulamanın maliyetli olacağını ve bu konuda fahri trafik müfettişlerinden de yardım alınması gerektiğine işaret etti.

CİHAN