‘Kamu görevlileri İdari yargıda iptal ve yürütmeyi durdurma için dava açabilir’

Mevlana Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zehra Odyakmaz, gerekçe göstermeksizin alel acele görevden alınan kamu görevlilerinin idari yargıda iptal davası açabileceğini söyledi.

Her idari işlemin bir gerekçesinin olması gerektiğini ifade eden Odyakmaz şunları aktardı: “Görevden alma işleminin iptali davası açacaklar. Bir de yürütmeyi durdurma istemi için dava açacaklar. Bizde idari usul kanunu olmadığı için idarenin bir işlem yaparken gerekçe gösterme zorunluluğu henüz yok. Her idari işlemin, bir gerekçesi olması lazım. Ama bunu ilgilisine bildirirken, kendisine bir gerekçe söylemek zorunda değil. Ne zaman ki, ilgili şahıs idari yargıya gider, bu işlem için iptal davası açar, mahkeme istediği zaman idare yaptığı idari işlemin gerekçesini mahkemeye sunar. Eğer bizde, idari usul kanunu olsaydı, idare yaptığı her işlemin gerekçesini işlemin üstünde göstermek zorunda olurdu. Bizde idari yargılama usulü kanunu var. O işlem, mahkemeye gittikten sonra yargıdaki usulü düzenliyor. Benim bahsettiğim, olmayan idari usul kanunu. İdare bir işlemi oluştururken nelere dikkat etmek zorunda onun prosedürünü düzenliyor.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin üye devletlere 77/31 sayılı bir tavsiye kararı var. Bu tavsiye kararının ismi, bireyin idari işlemler karşısında korunması. Bu tavsiye kararında 5 ilke var:
1- Bireyin, idare tarafından dinlenilme hakkı.
2- Bilgi – belge ve dökümanlara ulaşım hakkı.
3- Hukuki yardım ve temsil.
4- İdari işlemlerde gerekçe gösterilmesi.
5- Başvuru yollarının ve sürelerinin işlemde gösterilmesi
Bu 5 ülkeden bizim ülkemizde bir kısmı var, bir kısmı yok. Ama dağınık bir şekilde. İdari usul kanunumuz olsaydı 5’i bir arada olacaktı. Şimdi bilgi belge dokümanlara ulaşım hakkı, ‘Bilgi Edinme Hakkı Kanunu’ olduğu için var. Başvuru yollarının gösterilmesi 10 yıl önce Anayasa’ya 40. maddeye 2. fıkra olarak girdi. Fakat hiç kimsenin haberi yok."
BAŞVURU YOLLARI ANAYASA’YA GİRDİ AMA UYGULANMIYOR
Elinize bir kağıt aldığınız zaman idari işlem mesela görevden alındınız diye bir yazılı belge geliyor. Bunun altında ‘Şu kadar gün içinde şu mahkemeye başvurabilirsiniz’ cümlesinin olması lazım. Başvuru yollarının Anayasa’ya girdiği halde fiiliyatta uygulanmıyor. Dinlenilme hakkı da yok. Savunma hakkı başka şey. Dinlenilme hakkı şöyle; mesela yeni bir bakan geliyor, kendi adamını müsteşar yapmak istiyor, mevcut müsteşarı çağıracak: ‘Ben sizi görevden alacağım, size şöyle bir görev sunuyorum. Ama önce sizi bir dinleyeyim’ diyecek. Bizde henüz bu uygulanmıyor. Şimdi bu gerekçesiz olarak görevden alınan şahıslar yürütme durdurma istemli olarak idari yargıdan idari işlemin iptali davası açabilirler.”

CİHAN