İşgalcilerin zafer hayali mendilde kaldı

Tarihin en mühim savaşları içerisinde gösterilen Çanakkale Savaşı için İngiltere'nin bastırdığı ipek anı mendili, savaşın önemini bir kere daha ortaya koyuyor. Gelibolu çıkarması öncesi bastırılan İngiliz harp gemilerinin Çanakkale'yi geçerek İstanbul'a ulaşması resmedilen mendilin bir köşesinde ise İstanbul'da göndere çekilmesi planlanan sömürge bayrağı yer alıyor.

Türk iş dünyasının tanınan simalarından bulunan fakat tarih araştırmalarına süre ayırabilmek için kendisini emekli eden Oğuz Aydemir'in 40 sene öncelikle bir rastlantı neticesinde başladığı ipek anı mendilleri koleksiyonu, bir aşırı tarihi vakaya ilişkin çarpıcı bilgileri 18'inci yüzyıldan günümüze taşıyor.

Aynı sürede Türkiye Su Altı Araştırmalar Vakfı başkanlığını yürüten Aydemir'in İstanbul'da bir antikacıda gördüğü 1877 Türk-Yunan Harbi için bastırılan ipek mendili almasıyla başlayan koleksiyon hikayesi, bugün 120 mendille Türkiye'nin tek ve dünyanın da mühim ipek mendil koleksiyonu durumuna geldi.

Koleksiyoner Aydemir, Çanakkale Deniz Zaferi'nin 100. sene dönümü etkinlikleri kapsamında Güney Deniz Saha Komutanlığı nedeni ile Ege Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezi'nde açılan Tarihi İpek Mendiller Sergisi'nde AA muhabirine izahatlarda bulundu.

İpek üstüne baskı tekniğinin bulunmasıyla 1800'lü zamanlarda Avrupa'da başlayan ve Osmanlı'da da yaygınlaşan anı mendili bastırma geleneğinin tarihin dönüm noktalarına ilişkin enteresan bilgileri belgelediğine dikkati çeken Aydemir, Osmanlı'nın son zamanında girilen savaşlar, yapılan anlaşmalar, 2. Meşrutiyet, Tanzimat Fermanı bu şeklinde vakalar için bastırılan kısıtlı sayıdaki ipek mendillerin Cumhuriyet zamanında de Adnan Menderes'in başbakanlığı zamanına kadar bastırılmaya devam ettiğini söyledi.

Koleksiyonu içerisinde Osmanlı'nın beraberinde İngiltere, Fransa, Rusya ve Mısır devletlerinin tarihlerine ilişkin az isimlendirilen anı mendillerin bulunduğuna belli eden Aydemir, koleksiyonun en çarpıcı eserinin ise Çanakkale Savaşı'na ilişkin 'To Constantinople' adlı mendil olduğuna vurgu yaptı. 

İngiliz Milletler Topluluğu'nun Gelibolu Çıkarması öncesi bastırdığı mendilde, harp anısı için bastırılan başka örneklerde bulunduğu bu şeklinde savaşın yapıldığı alanın coğrafik çizimlerinin bulunduğunu anlatım eden Aydemir, şöyle konuştu:

"İngilizler, harp hazırlıkları çerçevesinde İstanbul'u alacaklarını düşünerek bu mendili hazırlamışlar. Mendil üstünde Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi içindeki harekat planları, gemilerin konumları işaretlenmiş. Mendilde gemilerin Marmara'ya geçtiği varsayılmış. Hatta o kadar zaferden eminler ve kendilerine güveniyorlar ki mendilin bir kenarına İstanbul'a girdiklerinde göndere çekecekleri bayrağı bile resmetmişler.

İngiliz Milletler Topluluğu bayrağı ve ay yıldızı bir araya getiren bu tasarımın üstünde 'eclipse of star crescent' yani 'hilal ve yıldızın tutulması' yazıyor. Mendilin başka köşelerinde ise başka sömürge ülkeler Yeni Zelanda, Avustralya ve kendi kuvvetlerine ilişkin bayraklar resmedilmiş. Neyse ki Çanakkale geçilmemiş ve bu niyetler mendilde kalmış."

Türk Hava Kuvvetleri'nin ilk sembolü

Koleksiyonda Çanakkale Savaşı'na ilişkin Osmanlı'nın bastırdığı ipek mendillerin de bulunduğunu fakat savaşta can kaybının aşırı olması itibariyle bu mendillerin aşırı azının günümüze ulaştığının hesap edildiğini dile getiren Aydemir, 1914'de bastırılan Hava Şehitleri Hatıra Mendili'nin de Türk Hava Kuvvetleri'nin tarihteki ilk sembollerinden bir tanesi olduğuna dikkati çekti. 

AKM Sergi Salonu'nda 115 ipek mendilin gösterime açıldığı sergi, 21 Mart 2015 tarihine kadar gezilebilecek. Sergideki birtakım yapıtlar 23-29 Mart 2015 tarihleri içerisinde da İnciraltı semtindeki Müze Gemiler Müdürlüğü'nde sergilenecek.

Kaynak: HABER7.COM