İnci kefalinin korunmasına yönelik tedbirler görüşüldü

Bitlis’in Tatvan ilçesinde Bitlis ve Van valilikleri öncülüğünde inci kefali av yasağı koordinasyon toplantısı düzenlendi.

Tatvan’da bir restoranda düzenlenen toplantıya Van ve Bitlis valilikleri başta olmak üzere Van Gölü'ne kıyısı bulunan kaymakamlar, jandarma, polis, gıda tarım ve hayvancılık müdürlüğü, müftülük ve birçok ilgili kurum yetkilisi katıldı. “Sürdürülebilir Van Gölü inci kefalı balıkçılığına geçiş süreci ve kaçak avcılığın önlenmesi” konulu bir sunum yapan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, 2012 yılı verilerine göre Van Gölü'nde avcılığın yüzde 30’u üreme döneminde, geriye kalan yüzde 70’i ise üreme dönemi dışında yapıldığını söyledi.

“Profesyonel balıkçılık, üreme dönemi dışında gölde 8-16 m boyunda tekneler ve göz açıklığı 20 mm’den küçük olmayan sade ve fanyalı uzatma ağlarla yapılmaktadır.” diyen Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sarı, şunları ifade etti: “Kaçak avcılığın önemli bir kısmı, akarsu ağızlarında sürü oluşturan balıkların manyat ağları ile avlanması ile gerçekleşmektedir. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Teşkilatı'nda ve Bakanlığa bağlı su ürünleri ile ilgili teşekküllerde su ürünlerinin, deniz ve içsuların koruma ve kontrolü ile görevlendirilen personel ile emniyet, jandarma, sahil güvenlik, gümrük ve orman muhafaza teşkilatları mensupları, belediye zabıtası amir ve mensupları, kamu tüzel kişilerine bağlı muhafız, bekçi ve korucular ile emniyet ve jandarma teşkilatının bulunmadığı yerlerde köy muhtar ve ihtiyar heyeti üyeleri bu kanunla ve bu kanuna istinaden konulan yasaklardan dolayı, bu kanun kapsamına giren suçlar hakkında zabıt varakası tutmak, suçta kullanılan istihsal vasıtalarını ve elde edilen su ürünlerini zapt etmek ve bunları 34. madde hükmü saklı kalmak şartı ile adlî mercilere teslim etmek; ek madde 3'te yer alan hükümler çerçevesinde idarî para cezalarını kesmekle vazifeli ve yetkilidirler.”

Van Gölü'nde kaçak avlanmanın önüne geçilebilmesi için bazı önerilerde bulunan Prof. Dr. Sarı, bunları şöyle sıraladı: “Erciş ve Muradiye için birer zodiak bot ve ikişer ekip kurularak mansaplarda sürekli motorlu devriye hizmeti verilmeli. Mansaplarda ve dere boylarında jandarma tarafından 3 yıl önce başlatılan yaya devriye hizmeti sürdürülmeli. Balık derelere girdikten sonra özellikle Bendi Mahi, Zilan Çayı ve Deliçay’da dere boylarındaki tedbirler artırılmalı. Tarım il, ilçe müdürlükleri, zabıta ve emniyet birimlerinin katılımı ile ortak denetim ekipleri oluşturulmalı. Bu ekipler kent merkezlerinde ihbar beklemeksizin sürekli denetimler yapmalı. Balığın ticari amaçla kaçak olarak taşınmasını önlemek için 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu’nda gerekli değişikliğin yapılması için TBMM nezdinde yeniden girişimlerde bulunmalı. Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü hem bütçe ayırmalı, hem yasal düzenleme konusunda inisiyatif almalı. 15 Temmuz’a kadar mevcut suyun en az 1/3’ü dere yataklarında kalmalı. Dere yataklarından kum alımı yıl boyunca yasaktır. Ancak bu yasağın inci kefalının üreme dönemi boyunca daha etkin olarak uygulanması gerekmektedir. İnci kefalı göçünün görsel hale gelmesi, alınan önlemlerin etkisini artırmakta, yerel ve ulusal boyutta destek sağlamaktadır. Bu yüzden Deliçay’ın dışında Muradiye, Edremit gibi göçün izlenebildiği noktalarda, göç izleme etkinlikleri düzenlenmelidir. Tüketici desteğini artırmak için afiş, broşür dağıtılması ve benzer etkinlikler her seviyede artırılmalı.”

Van Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünde görevli Su Ürünleri Mühendisi Hayrettin Ünal ise kaçak avlanmayla alakalı uygulamalardan bahsederek, şimdiye kadar uygulamalar kapsamında elde edilen verileri açıkladı.

Toplantıdan sonra konuşan Bitli Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Bülent Korkmaz, gölde 15 Nisan – 15 Temmuz tarihleri arasında üremeden dolayı avlanma yasağı uygulandığını hatırlattı. İnci kefali balığının üreme döneminde bir dizi tehlikeyle karşı karşıya kaldığını dile getiren Bülent Korkmaz, bu tehlikelerden bazılarının doğal, bazılarının ise insan kaynaklı yani kaçak ve yasak avlanma olduğunu belirtii. İnci kefalinin ülke iç su balıkları üretiminin tek başına üçte birini oluşturduğunu kaydeden Korkmaz, “Van Gölü'nde 46 bin ton inci kefali stoğu bulunmakta olup, yılda 14 bin ton inci kefali avlanmaktadır. İlimizde Van Gölü'ndeki inci kefali avcılığı yılda 800 ton civarındadır. Göl çevresinde yaşayan ve çoğunluğu fakir 2 bin aile yani yaklaşık 14 bin insan geçimini inci kefalinden sağlamaktadır.” şeklinde bilgi verdi.

Koordinasyon toplantısı katılımcıların karşılıklı soru sorması ve soruların cevaplandırılmasıyla son buldu. CİHAN