Genç mucitler, projeleriyle yarıştı

Sağlıklı hava, temiz içme suyu, güvenli besin kaynakları gibi birçok alanda proje hazırlayan genç mucitler 22. INEPO Çevre Proje Yarışması'nda buluştu. Birbirinden farklı 142 projenin yer aldığı sergide engellileri, sigara tiryakilerini ve ev hanımlarını da ilgilendiren çevre dostu projeler yarıştı.

Öğrencilerde çevre bilincinin geliştirilmesi amacıyla düzenlenen 22. INEPO Çevre Proje Yarışması’nın Türkiye finali sergisi açıldı. Fatih Koleji Kongre Merkezi’nde yapılan sergiye katılan projeler akademisyenler tarafından biyoloji, fizik, kimya, sağlık ve enerji alanında sınıflandırıldı. Finalde genç mucitlerin 142 projesi sergilendi.

Projeler arasında ev hanımlarının günlük hayatta kullandığı elektrik süpürgesinin geliştirilmiş hali dikkat çekti. Esenler Fatih Koleji öğrencilerinin geliştirdiği ve 'Süpürled' adını verdikleri proje gözle görülmeyen bakterilerin temizlenmesini amaçlamış. Projeyi tasarlayan öğrenciler, insanların kendi geliştirdikleri süpürgeyi kullandıklarında yaptıkları değişiklikle daha kolay temizlik yapacaklarını ve çekilen tozlardaki bakterilerin de ultraviyole ışınlarla etkisiz hale getirileceğini, daha hijyenik bir ortam sağlanacağını söyledi.

'ENGELİ GÖRDÜM'

Yarışmada dikkat çeken bir başka proje Bozüyük Metristepe Ortaokulu öğrencileri Esma Bal ile Ayça Parlayan’ın tasarladığı ‘Engeli Gördüm’ oldu. Genç mucitler, projenin amacının görme ve işitme engellilerin günlük yaşantılarında rahat ve güvenli bir şekilde hareket etmelerini sağlamak olduğunu belirtti. Kendisi de yüksek oranda işitme engelli olan Esma Bal, projelerinin çalışma şeklini şöyle anlattı: “Sokakta yürüdüğümde çevremdeki birçok sesi duyamıyorum. Bu düzenek sayesinde hem titreşim hem de cihazıma gönderilen alarm sesi ile uyarılıyorum. Bu şekilde hayatım daha da kolaylaşıyor.”

Uygulamalı olarak projeyi anlatan Bal, "Görme engelli bir kişinin yürüdüğü sırada önüne çıkan bir engeli gözlüğüne ve dizine takılan sensörler sayesinde 1,5 metre mesafeden algılayarak ikaz alıyor. İşitme engelli bir kişide ise çevreden gelen uyarı sesleri yine sensör tarafından algılanarak kişinin dikkat çekilerek çevresine duyarlı olması sağlanıyor." dedi.

CEP TELEFONU BU ELBİSE DE ÇEKMİYOR

İstanbul Ulus Özel Musevi Lisesi öğrencileri ise 'Önlem' adını verdikleri elektromanyetik radyasyona alternatif çözüm içeren projelerini anlattı. Pamuk, polyester ve iletken metaller kullanılarak elde edilen liflerin örülmesiyle oluşan kumaştan yapılan bir elbisenin elektromanyetik radyasyonu geçirmediği görülen proje cep telefonu ile test edildi. Projeyi hazırlayan öğrencilerden Eslin Benhabip, aktif durumda olan cep telefonunu üzerine giydiği elbisenin cebine yerleştirdi. Telefon arandığında ise elbisenin özelliğinden dolayı aktif durumdaki cep telefonu ‘ulaşılamıyor’ konumunda idi. Aynı telefon elbisenin cebinden çıkarılıp aradığında ise normal şekilde çalıştı.

TİRYAKİLERE ÖZEL FİLTRE: DİATOMİT

Niğde Bor Fen Lisesi öğrencilerinden Anıl Kırtay ile Emine Sümeyye Sarı yaşadıkları bölgede bolca bulunan 'Diaomit' taşının filtre olarak kullanıldığı bir proje gerçekleştirdi. Diatomit kullanarak sigarada bulunan ağır metal toksinlerin azaltılmasını amaçladıklarını aktaran Anıl Kırtay, projeyi babasından esinlenerek hayata geçirdiklerini anlattı. Babasının sigarayı bırakmadığını anlatan Kırtay, projeyi şöyle anlattı: “Babam uyarmamıza rağmen sigara kullanmayı bırakmadı. Diatomit organik bir çökeltidir ve insan sağlığı açısından hiçbir zararı yoktur. En çok kullanım alanı ise filitrasyondur. Bizde sigarada uygulayarak içerisindeki ağır metal oranını azaltmak istedik. Ağızlık kısmına belli bir oranda diatomit koyarak sigarada bulunan kurşun, nikel, kobalt ve bakır maddelerinde belli bir azalmayı sağladık.”

Her kategoriden ilk 3’e giren projeler yarın düzenlenecek törenle ödüllendirilecek. Bunun yanı sıra UNESCO tarafından desteklenen INEPO’da dereceye giren 2 proje 2015 yılında ABD’de düzenlenecek olan bilim ve mühendislik fuarı INTEL ISEF’te Türkiye’yi temsil edecek. CİHAN