Don Olaylarına Karşı Yeni Sistem
İnönü Üniversitesi Doç. Dr. Kemal Duruhan, meyve ağaçlarının don olaylarından etkilenmesini önlemek amacıyla koruma sistemi geliştirdi.
İnönü Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kemal Duruhan, meyve
ağaçlarının don olaylarından etkilenmesini önlemek amacıyla ısı
değişikliklerine göre otomatik harekete geçen koruma sistemi
geliştirdi. Sıcaklığın eksi değerlere düşüşüne duyarlı olarak
harekete geçen sistemde termometre sıcaklığı sıfırın altında
ölçmeye başladığında bahçe çevresinde hava geçirgen tenteler
yükseliyor. Ardından bahçe içinde belirli aralıklarla yerleştirilen
ısı rezistanslarıyla su buharı oluşturarak ağaçların dondan
etkinlenmesini önlüyor.
Kemal Duruhan, son yıllarda küresel ısınmaya bağlı ciddi mevsimsel
değişiklikler yaşandığını belirtti. Buna bağlı olarak meyve
ağaçlarının erken uyanarak çiçek açmaya başladığını anlatan
Duruhan, ardından yaşanan don olaylarının bitkilerde büyük hasar
oluşturduğunu ifade etti. Son yıllarda zirai don olayları nedeniyle
birçok meyve ağacının zarar gördüğünü anımsatan Duruhan, bu yıl
29-30-31 Mart tarihlerinde sıcaklığın sıfırın altına düşmesi
nedeniyle Malatya’da kayısı bahçelerinin yüzde 95’nin zarar
gördüğünü dile getirdi. Aynı şekilde ülkenin erik, elma, vişne gibi
meyve ağaçlarının da etkilendiğini ifade etti.
Don olayına karşı her yıl devletin zarar ödemesi yapmasının mümkün
olmadığını söyleyen Duruhan, erken uyanan ağaçları soğuk havalara
karşı korumak için etkin çözüm yolu bulunması gerektiğini dile
getirdi. Bilim insanı olarak don olaylarına karşı çözüm yolu
düşünürken bir sistem geliştirdiğini anlatan Duruhan, sistemin
çalışma şeklini şöyle aktardı: “Sıcaklık değerleri negatife
düştüğünde otomatik olarak termometreyle eksi değerleri algılayan
sistem, çalışmaya başlıyor. Bahçe çevresine dikilen direklere bağlı
hava geçirgen yüzey motor yardımıyla yukarı yükseliyor. Bunun
ardından bahçe içinde ağaçlar arasına belirli aralıklarla
konumlandırılan ısı rezistansları çalışmaya başlıyor. Rezistanslar
üzerine konulan su buharlaşmaya başlıyor. Buharlaşma başladığında
ortama ısı yayılıyor. Bu sayede sıcaklık pozitif değerlerde
tutularak ağaçlar don olaylarından korunmuş olacaktır. Bölgedeki
sıcaklık değerleri doğal olarak pozitif değerlere yükseldiğinde de
yine sistem kendiliğinden bahçe çevresindeki geçirgen naylon
yüzeyleri indiriyor ve ısıyı kesiyor.”
Geliştirdiği sistemle ilgili hazırladığı animasyonu kişisel
internet sayfası ‘http://www.kemalduruhan.net adresinde paylaşan
Duruhan, sistemin uygulanabilirliği ile maliyetini araştırdıklarını
kaydetti. Duruhan, meyvecilikle uğraşan yetiştiricilerin sera
örtüsü yapmak ya da böyle bir sistem uygulamasının günümüzde artık
kaçınılmaz hale geldiğini sözlerine ekledi.
Yorumlar