Çukurova Üniversitesi’nde ‘pırasa hasat makinesi’ icat edildi

Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emin Güzel ve ekibi, ‘pırasa hasat makinesi’ icat etti.

ÇÜ Tarım Makineleri Bölümü önemli icatları ile bilim dünyasına ve ülke ekonomisine katkı sağlamaya devam ediyor. Yaptıkları farklı tasarımlarla adından söz ettiren Çukurova Üniversiteli bilim insanları, icat ettikleri pırasa hasat makinesi ile çiftçinin hasattaki maliyetlerini önemli ölçüde azalttı.

ÇÜ Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emin Güzel ve ekibi tarafından icat edilen makineyle, kışlık sebzeler grubunda yer alan pırasanın oldukça zor ve zahmetli olan hasadı, artık daha kolay olacak. Ayrıca bu makineyle insan iş gücüne olan gereksinimler de azalacak.

Pırasa üretiminde tamamıyla insan iş gücünün kullanıldığını belirten Prof. Dr. Emin Güzel, Çukurova’da pırasa üretimi yapılan bir işletmede, hasat için harcanan işçilik giderinin, toplam maliyetin yaklaşık yüzde 70’ini oluşturduğunu söyledi.

İşçilik giderinin daha aşağı çekilmesi ve makine ile hasada imkan sağlanması amacıyla bir proje geliştirdiklerini belirten Prof. Dr. Güzel, “Çalışmanın hedefleri öncelikle tamamıyla el emeğine ve insan iş gücüne dayalı olarak üretimi yapılan pırasa bitkisinin hasadında makine kullanımına olanak sağlamak. Aynı zamanda üretimde iş kapasitesini arttırmak ve hasat maliyetlerini azaltmakta projemizin en büyük hedefi. Projemiz kapsamında geliştirdiğimiz makine sayesinde, kış aylarında ağır arazi şartlarında zor olan pırasa hasadı, daha kolay hâle gelecek. Makine kullanımıyla hasat hem işkence olmaktan çıkacak hem de hasat kayıplarında azalma olacak.” diye konuştu.

Prof. Dr. Güzel, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü Sanayi Tezleri Programı kapsamında yürütülen projeyle icat edilen makinenin çalışma prensibiyle ilgili şu bilgileri verdi: “Pırasanın elle hasadında, bitkiye uygulanan ilk işlem, bitkinin gövdesinden tutularak topraktan sökülmesidir. Bu nedenle tasarlanan makinenin yapması gereken ilk işlem, bitkiyi topraktan sökmek olmalıdır. Bitkinin uzun, saçak şeklindeki kökleri toprağa çok iyi tutunmasını sağladığı için, elle söküm sırasında bazı bitkilerin gövdelerinin alt kısımlarından kopuyor ve çok büyük hasat kayıpları meydana geliyor. Kopma sonucu oluşan hasat kayıplarını önlemek ve bitkinin rahat bir şekilde sökülebilmesini sağlayabilmek amacıyla, makinede bir bıçak kullandık. Bu bıçak, toprağın altındaki bitki kök bölgesinin hemen altından ilerleyerek toprağı gevşetiyor ve kökleri kesiyor. Alt kısmı gevşetilen bitkiyi tarladan alabilmek amacıyla da karşılıklı yerleştirilmiş iki çift kayış - kasnak mekanizması var. Kasnaklara hareket vermek için mekanik sistemler denendi ancak uygun bulunmadı ve hidrolik olarak hareketlendirilmelerine karar verildi.”

Makinayı pırasanın fiziksel özelliklerine göre tasarladıklarını aktaran Güzel, “Makineye ait tüm ölçüler, bitkinin fiziksel özelliklerine ve uygulanan ekim şartlarına göre düzenlenmeye çalışıldı. Makine işletme değerleri de yine bitkinin tarladaki durumuna ve makinenin ilerleme hızına göre ayarlandı. Bitki sıraya ekildiği ve bir çapa bitkisi olarak değerlendirildiği için, makine tek sıra bitkiyi sökebilecek şekilde düşünülüp tasarlandı.” ifadelerini kullandı.
CİHAN