Bombardımanda ölenler 20 yıl sonra resmiyette ‘öldü’ diye kaydedilecek

Şırnak’ın Koçağıllı ve Kuşkonar köylerinin 26 Mart 1994 tarihinde savaş uçakları tarafından bombalanması sonucu 38 kişinin öldüğü olayla ilgili savcılık önemli bir karar aldı. Güneydoğu’daki faili meçhul soruşturmaları yürüten Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, bombardımanda hayatını kaybeden ancak resmiyette yaşıyor görünen 25 kişinin gömüldüğü toplu mezarı açmaya karar verdi. Mezardaki kemiklerden alınacak DNA örnekleri yakınlarıyla karşılaştırılacak. DNA incelemesinin ardından aileler de toplu değil, ayrı ayrı mezarlara kavuşabilecek.

Şırnak'ın Kuşkonar ve Koçağaçlı köylerinde 26 Mart 1994 günü meydana gelen bombardımanda 38 kişi hayatını kaybederken, 13 kişi de yaralandı. İki köy oturulamaz hale geldi. Olayla ilgili soruşturmayı yürüten Şırnak Cumhuriyet Savcılığı, bombalamanın PKK tarafından yapıldığını belirterek, dosyayı dönemin Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi Başsavcılığı'na gönderdi. Dosya, yıllarca cumhuriyet savcılığı ile askeri savcılık arasında gidip geldi. Mağdurların avukatı Tahir Elçi, 2006 yılında dosyayı AİHM'ye götürdü. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı da geçtiğimiz yıl dosyayı yeniden incelemeye aldı.

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün belgeleri Elçi tarafından AİHM'ye ulaştırıldı. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin yaşam hakkıyla ilgili 2. maddesinin, insani olmayan aşağılayıcı muameleyle ilgili üçüncü maddenin ve davanın soruşturulması için gerekli zeminin sağlanmasıyla ilgili 38. maddenin ihlal edildiğini vurgulayan AİHM, Türkiye'nin 38 davacıya toplam 2 milyon 305 bin Euro tazminat ödemesini kararlaştırdı. Olayla ilgili soruşturmayı yürüten savcılık da önemli bir karar aldı. Yıllardır terör gerekçesiyle gidilmeyen bölgeye savcılar ilk kez giderek, burada 25 kişinin gömüldüğü toplu mezarı açacak ve kimlik tespiti için kemiklerden numune alacak. Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi, savcılığın aldığı karar doğrultusunda önümüzdeki günlerde Kuşkonar köyündeki mezarın açılacağını söyledi. Elçi, adli tıp uzmanlarıyla birlikte savcıya eşlik edeceklerini dile getirdi. Elçi, "Mezar açıldıktan sonra kimlik tespiti için DNA örnekleri alınacak ve kimlik tespiti yapılacak. Böylelikle 20 yıldır resmi kayıtlarda yaşıyor görünen 25 kişi, artık nüfustan ve resmi kayıtlardan da düşürülecek." dedi.

DOSYA YILLARCA MAHKEMELER ARASINDA GİDİP GELDİ

Şırnak'ın Kuşkonar ve Koçağaçlı köyleri 26 Mart 1994 günü bombardımana uğradı, 38 kişi hayatını kaybetti. Oturulamaz hale gelen her iki köyün geride kalan sakinleri Kumçatı, Cizre, Siirt ve Mersin'e göç ettiler. Resmi makamlar, olayın PKK tarafından gerçekleştirildiğini açıkladı. Olaydan 10 yıl sonra köylüler Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığı'na giderek suç duyurusunda bulundu. Soruşturmayı yürüten Şırnak Cumhuriyet Savcılığı, bombalamanın PKK tarafından yapıldığını iddia ederek, dosyayı dönemin Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi Başsavcılığı'na gönderdi. Dosyanın Diyarbakır'a gelmesi ile köylülerin avukatı olan Tahir Elçi, savcılığa olayı gerçek yönleri ve tanıklarıyla anlatan bir dilekçe sundu. Elçi'nin 4 Ekim 2004 tarihli dilekçesini değerlendiren Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, başlatılan soruşturmayı 19 Ekim 2004 tarihinde görevsizlik kararı vererek dosyayı Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderdi. Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığı da görevsizlik kararı verdi. Dosya 2. Hava Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Savcılığı'na gitti. Askeri savcılığın da görevsizlik kararı vermesiyle tekrar Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilen dosya, ardından askeri mahkemeye gitti. Bunun üzerine Av. Tahir Elçi, Kara Kuvvetleri Komutanlığı 7. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne itirazda bulundu. Verilen cevapta 2. Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın yetki sahası içinde bulunan uçak ve helikopterlerde görev yapan personel tarafından gerçekleştiğine dair delil bulunmadığı ve askeri yargılamanın görev alanı dışında olduğu belirtildi. Bunun üzerine Elçi, dosyayı AİHM'e götürdü.

BOMBARDIMANI F-4 VE F-16 SAVAŞ UÇAKLARI YAPTI

Geçtiğimiz yıl Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, olayla ilgili yeniden soruşturma başlattı. İlgili kurumlara yazı yazıldı. Hava Kuvvetleri Komutanlığı, bombalamanın olduğu gün ve saatte bölgede herhangi bir uçağın uçmadığını bildirdi. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, Sivil Havacılık Dairesi'ne bir yazı yazarak 1994 yılında Malatya Erhaç 7'nci Ana Jet Komutanlığı ile Diyarbakır 2'nci Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na bağlı uçakların iniş kalkış belgelerini istedi. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, savcıya detaylı bilgi ve belgeler gönderdi. Belgede, "1994 yılında Şırnak ili batısı ile Kuzeybatısı 10 NM (18.55 km)'de Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından iki uçuş icra edildiği tespit edilmiştir." denildi. Sivil Havacılık tarafından gönderilen 'Görevler' başlıklı belgede olay günü yapılan uçuşla ilgili şu belirlemede bulunuldu: "Her birinde iki uçak olmak üzere iki uçuşun gerçekleştiği, 10.24 ve 11.20'de saatlerinde başlandığı, bombalamanın saat 11.00 ve 11.20 sularında gerçekleştiği, uçakların bomba yüklü olduğu, uçuşlardan birinin iki F-4 diğer uçuşun ise iki F-16 savaş uçakları tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır."


CİHAN