AİHM, Görümlü davasında Türkiye’yi mahkum etti

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 1993'te Silopi Görümlü'de Tuğgeneral Mete Sayar ve askerlerinin işkence ile öldürdükleri iddia edilen 6 köylüye ilişkin davada Türkiye'yi mahkum etti. Şırnak Baro Başkanı Nuşirevan Elçi, Görümlü davası ile ilgili AİHM'nin, Türkiye’yi mahkum ettiğini söyleyerek, zaten beklenen bir karar olduğunu ifade etti.

Avrupa İnsan Haklar Mahkemesi, 13-14 Haziran 1993'te terör örgütü PKK ile Türk Silahlı Kuvvetleri arasında Şırnak’ın Silopi ilçesine bağlı Görümlü Karakolu çevresinde yaşanan çatışmanın ardından, Görümlü'ye bir kaç kilometre uzaklıktaki Selçik köyünün yakılması ve köylülerin göçe zorlanması iddiası olayına ilişkin başvuruyu karara bağladı.

Bu davanın kökeninde iki başvuru bulunuyor. Toplam 18 kişi Türkiye Cumhuriyeti aleyhine başvuruda bulundu. İlk başvuru 28 Ocak 2006'da Mevlüde Cülaz, Kazım Cülaz, Mahmut Cülaz, Haşim Cülaz, Selahattin Cülaz, Fatma Özdemir, Ayfel Özdemir, İsmail Özdemir, Halil Özdemir, Mahmut Özdemir, Zeynep Demirhan, Yusuf Demirhan, Fatma Akıl, Taybet Akıl, Sariye Akıl, Peyruze Akıl ve Yasin Akıl tarafından, ikinci başvuru 15 Nisan 2010'da Lokman Şimşek tarafından yapıldı. Başvurular Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin insan hakları ve temel özgürlüklerin korunmasını düzenleyen 34'üncü maddesi çerçevesinde yapıldı. Avukat Tahir Elçi tarafından temsil edilen davacılar, Sözleşme'nin 2, 3, 5 ve 13'üncü maddelerinin ihlal edildiğini ileri sürdü.

Mahkeme Türkiye'yi Mevlüde Cülaz, Kazım Cülaz, Mahmut Cülaz ve Haşim Cülaz ile Şemdin Cülaz'ın çocuklarına 60 bin Euro, kardeşi Selhattin Cülaz'a 5 bin Euro ödemeye mahkum etti. Mahkeme ayrıca, Fatma Özdemir, Ayfel Özdemir, İsmail Özdemir, Halil Özdemir ve Mahmut Özdemir ile Halit Özdemir'in eşi ve çocuklarına 65 bin Euro, Zeynep Demirhan ve Yusuf Demirhan ile Mehmet Salih Demirhan'ın eşi ve çocuklarına 65 bin Euro, Fatma Akıl, Taybet Akıl, Sariye Akıl, Peyruze Akıl ve Yasin Akıl ile İbrahim Akıl'ın eşi ve çocuklarına 65 bin euro tazminat verilmesine hükmetti. Mahkeme tüm bu davacılar mahkeme masrafı olarak da 5 bin Euro verilmesine karar verdi. Bu dava Türkiye'de 4 Nisan günü görülmeye başlandı. Şırnak'ın Silopi ilçesine bağlı Görümlü Beldesi’nde 1993'te 6 köylüyü öldürdükleri gerekçesiyle dönemin 23. Jandarma Sınır Tugay Komutanı emekli Tuğgeneral Mete Sayar'ın da arasında bulunduğu 6 kişi yargılanıyor.

Görülen davada Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)6 köylüye ilişkin davada Türkiye'yi mahkum etti. Türkiye toplam 265 bin Euro tazminata mahkum edildi. Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Şırnak Baro Başkanı Nuşirevan Elçi, Görümlü davası ile ilgili AİHM, Türkiye’yi mahkum ettiğini söyleyerek, zaten beklenen bir karar olduğunu ifade etti. Başkan Elçi, “Şimdi bilindiği gibi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Görümlü’de kaybedilen 6 vatandaşın yaşam hakkının ihlalden ve adli yargının yapılmamasından dolayı Türkiye’yi mahkum etti. Zaten beklenen bir karardı. Tabiî ki geç kalınmış bir karar olsa da yerinde ve doğru bir karardır. Bu ve benzeri davaların öncelikle AİHM tarafından karar verilmesi arzumuzdur. Çünkü AİHM’in karar vermesi durumunda iç hukukta devam eden davaların seyirlerini değiştiğine inanıyoruz. Bilindiği gibi bu 6 kişinin öldürülmesi konusunda Mete Sayar başta olmak üzere 6 kişi hakkında dava açıldı ve şuanda dava Ankara’da görülmektedir. Bizim kanaatimize göre bu davalar iç hukukta çok ciddiye alınmamaktadır. Çünkü dava Şırnak’ta yapıldığında hiçbir duruşma yapılmadan söz konusu dava güvenlik sebebiyle Ankara’ya alındı. Bunun herhangi bir hukuki gerekçesi yok. Davanın Şırnak’ta görülmesinde herhangi bir zafiyet söz konusu değildir. Çünkü tüm vatandaşların yargılanması yapılır. Çok daha önemli davalarda burada yapılmış. Bizce bir tek sebebi sanıkların rahatsız olmaması, onlara bir imtiyaz tanıması için böyle bir karar verilmiş. Çünkü bunun herhangi bir hukuk ve toplumsal gerekçesi yok. Bu AİHM kararıyla beraber temennimiz devam eden Görümlü davasında başta Mete Sayar olmak üzere yargılanan davada iç hukukta da çok daha adil bir şekilde yargılanmanın yapılmasıdır. Yargılanan sanıkların herhangi bir delil karartmamaları için, kaçmamaları ihtimalleri için tutuklanarak yargılanmaları sağlıklı olur diye düşünüyorum. Hatta davanın tekrar Şırnak’a gönderilmesi yargının onuru açısından daha sağlıklı olacağına inanıyorum.” diye konuştu.

Başkan Elçi son olarak şöyle konuştu: “Temennimiz sadece Mete Sayar ve Görümlü’deki 6 vatandaşın öldürülmesi ile ilgili değil. Benzer faili meçhul soruşturma davaları ile ilişkin şuana kadar davası devam eden, etkin bir şekilde devam ettirilmeyen soruşturmaların daha etkin bir şekilde devam ettirilmesi ve yargılamaları da sağlıklı, adil ve aklıselim bir şekilde yapılması arzumuzdur.”
CİHAN