3. Dünya Türk Forumu Edirne’de toplandı

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM) tarafından düzenlenen 3. Dünya Türk Forumu Edirne’de toplandı. Türk dünyası ve diasporasının altmışa yakın ülkeden gelen akademisyen, devlet adamı, diplomat, gazeteci, sivil toplum, düşünce ve kanaat önderleri Edirne’nin en önemli tarihi mekânlarından Ekmekçizade Ahmetpaşa Kervansarayı’nda bir araya geldi.

Akşam Trakya Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nin bahçesinde açılış kokteyli ile başlayan programın resmi açılışı bu sabah gerçekleşti.

Açılışa, Irak İllerden Sorumlu Devlet Bakanı ve İletişim Bakanı Dr. Torhan Almufti, Edirne Valisi Hasan Duruer, Türk Konseyi Genel Sekreteri Büyükelçi Halil Akın, TÜRKSOY Genel Sekreteri Prof. Dr. Düsen Kasseinova, Kazakistan’ın Ankara Büyükelçisi Prof. Dr. Canseyit Tüymebayev, Yunus Emre Enstitüsü Başkan Yardımcısı Dr. Ebubekir Ceylan, TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, DEİK Yönetim Kurulu Üyesi Murat Yalçıntaş ve TASAM Başkanı Süleyman Şensoy, başta olmak üzere çok sayıda davetli katıldı.

Programın açılışında konuşan Iraklı Bakan Dr. Torhan Almufti, 1918 yılında Osmanlı’dan sonra ülkesini işgal eden İngilizler tarafından Türkmenlerin Iraklı olarak görülmediğini vurguladı. Türkmenlerin ülkesinde farklı dönemlerde katliama uğradığını dile getiren konuk bakan, 1980’li yıllarda Türkmen liderlerin idam edildiğini kaydetti.

Geçen dönem yapılan anayasada Türkmenlerin adının silindiğini dile getiren Iraklı bakan, “Türk ve Türkmen isimleri yasaklandı. Hükümet, Türkmenlerin evlerine, arazilerine el koydu. 1996 yılında Türkmen demek yasaklandı. O zulmü yapan insanlar yıkıldı. 2003 yılında yeni bir dönem başladı. Yeni bir anayasa hazırlandı. Bu anayasada Türkmenler Irak tarihinde ilk kez kaydoldu. 2003’ten önce ve sonra Türkmenlerin durumu değişti. Bu anda karşınızda bir Türkmen olarak bulunuyorum. Türkmenler devletin üst düzey makamlarında görev almaya başladılar.” dedi.

Valisi Hasan Duruer de Dünya Türk Forumu’nun 3.'sünü Edirne’de gerçekleştirmenin mutluluğunu yaşadıklarını söyledi. Edirne’nin, Türk tarihi açısından büyük önemi olduğunu dile getiren Vali, “Türk tarihi Edirne olmadan yazılamaz. Burada Türk dünyasının meseleleri görüşülüyor. Bu yılki konumuz kültür diplomasisi. Türk-Ermeni ilişkileri, kamu diplomasisi konusunda Türkiye’den ve dünyanın her tarafından çeşitli uzmanlar geldi. Bunların arasında bakanlar, milletvekilleri, büyükelçiler, kültür ve sanat insanı, edebiyatçılar var. Türk dünyasının meselesinin görüşüldüğü bir forumdur. Ben başarılı olduğunu düşünüyorum. 350 civarında yurt içi ve yurt dışından katılımcı var. neredeyse Türk dünyasının tamamı burada.” diye konuştu.

Dünya Türk Forumu’nun 3. kez toplandığını ifade eden TASAM Başkanı Süleyman Şensoy ise forumda kültür diplomasisi ve turizm, Türk ve Ermeni diasporaları kamu diplomasisi, fırsatlar ve riskler temalarının işlendiğini belirtti. 2015 yılı yaklaşırken Ermeni meselesinin 100. yılı olması dolayısıyla bu konuda büyük önem arzettiğini söyleyen Şensoy, “Ermeni diasporalarından az sayıda da olsa foruma katılımcı var. Dolayısıyla Türk dünyası ve diasporaları arasında finansal, sektörel ve stratejik derinleşmeye katkı yapmaya çalışacağız. Çünkü din, dil, tarih ve coğrafyayı elbette çok önemsiyoruz. Ama bunlar tek başına yeterli değil. Türk dünyası ve diasporaları arasındaki güçlü ilişkilerin temeli finansal stratejik ve sektörel derinleşmede yatıyor. Dünya Türk Forumu bütün organlarıyla birlikte bu derinleşmenin güçlenmesi için çalışmaya devam edecek.” açıklamasını yaptı.

Şensoy, “Ermeni diasporasından çok fazla katılım olacaktı ancak Azerbaycanlı dostların katılacağını gerekçe göstererek gelmediler. Tabii bu kendi takdirleridir. Ama bizim buradaki yaklaşımımız sivil taraflar arasında bu konular konuşulabilir. Sonuçta bizim resmi bir görevimiz yok. Bu forumun da resmi bir görevi yok. Ama buna dahi ikna edilemedi Ermeni diasporaları. Çok az sayıda katılım var. Mevcut teyitler de foruma birkaç gün kala iptal edildi.” şeklinde konuştu.

Toplantıda Türk Konseyi Genel Sekreteri Büyükelçi Halil Akın, TÜRKSOY Genel Sekreteri Prof. Dr. Düsen Kasseinova, Kazakistan’ın Ankara Büyükelçisi Prof. Dr. Canseyit Tüymebayev, Yunus Emre Enstitüsü Başkan Yardımcısı Dr. Ebubekir Ceylan, TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, DEİK Yönetim Kurulu Üyesi Murat Yalçıntaş da birer konuşma yaptı.

CİHAN