Vakıflardan topluma ilginç hizmetler

EDİRNE (AA) - SALİH BARAN - Vakıflar Genel Müdürlüğünün "Tarihteki ilginç vakıflar" araştırmasına göre, medeniyetinde vakıf kültürünü öne çıkaran Anadolu topraklarında tarihte hiçbir karşılık beklemeden toplum yararına çalışan ancak hizmet alanlarıyla da dikkat çeken yüzlerce vakıf yer alıyor.

Bu vakıflardan kimi yaralı leylekleri tedavi ediyor, kimi kirli duvarları temizliyor. Hüseyin Nasrullah oğlu Mehmed Ağa tarafından 1594 yılında Ödemişte kurulan vakıfta ise zengin fakir herkese meyve dağıtılıyordu. İstanbul'da kurulan "Borçlu Dostu Vakfı" ise borçlarından dolayı hapse düşen çiftçilerin borçlarını ödeyerek hapisten kurtarıyordu.

Kaldırım tamir eden, amalara yardım eden, pabuç parası veren, gölleri temizleyen, öğrencileri pikniğe götüren vakıf gibi yüzlerce vakıf Osmanlı medeniyetinin insana verdiği değeri de açıkça ortaya koyuyor.

Edirne Vakıflar Bölge Müdürü Osman Güneren, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Osmanlı döneminde hastalara, muhtaçlara, evlenenlere, mahkumlara yardım için, ibadet yerleri, çevre güzelliği, hac yollarının güvenliği, hayvan hakları, hasta haklarını korumak için binlerce vakfın kurulduğunu söyledi.

Her bir vakfın bugün olduğu gibi merhamet ve gönüllüğü esas alarak hizmette birbiriyle yarıştığı, sosyal hayattaki güçlükleri asgariye indirmeye çalıştığını anlatan Güneren, kurulan vakıflarda nezaketin, inceliğin, yardımseverliğin vücut bulduğunu belirtti.

-“Doktorun güzel huylu olmasını isteyen vakıf”

Vakıfların, tarih boyunca hangi amaçlarla kurulmuş olurlarsa kamu görevi icra ettiğini ve aynı zamanda zenginin servetinin yoksul kesime akışını da sağlayarak sosyal dengenin kurulmasında önemli görevler ifa ettiklerini anlatan Güneren, "Vakfın özünde yardımlaşma, dayanışma, karşılıksız iyilik yapma ve Allah'ın rızasını kazanmak vardır. Bu durum vakfın belirli toplulukları kapsamasından çok, bütün insanları, hatta hayvanları ve doğayı da içine alacak şekilde genişleyerek yükselmesine vesile olmuştur" dedi.

Güneren, Selçuklu ve Osmanlı döneminde binlerce vakıf kurulduğunu anımsatarak, bu vakıflardan bazılarının ise ilginç görev alanlarıyla dikkati çektiğini söyledi.

İlginç vakıfların aslında medeniyetin ne kadar güzel düşüncelere sahip olunduğunun da kanıtı şeklinde tarihi kayıtlara yansıdığını ifade eden Güneren, şöyle konuştu:

“Doktorun güzel huylu olmasını isteyen, hastalara evde bakım yapan, bulaşıcı hastalıkları tedavi ettiren, yoksul çocukları sünnet ettiren, amalara hizmet sunan, hasta haklarını savunan vakıflar var bizim medeniyetimizde, toplum sağlığını, kişisel hakları düşünen çok değerli oluşumlar bunlar. Bunların dışında, şehit ve sahabe türbelerini tamir ettiren, mevlevihaneye zeytinlik bağışlayan, camilerde saatleri tamir ettiren, insanları hacca gönderen, yol kenarlarına namazgah yaptıran, sakalı şerifi ziyaret ettiren, teravihlerde kaçkar balından şerbet dağıtan vakıflar var, bunların ne yaptığını anlatmaya gerek yok, bu merhametin isme de yansıması aslında. İsmi neyse görevini de o şekilde yerine getiren yüce gönüllü insanların bir nevi kendini topluma vakfetmesi.”

Güneren, tarihte hayvanlarına ekmek yardımı yapan, hayvanlara mera açan, halkın ve yolcuların hayvanlarına su veren, leylekleri koruyan vakıflar gibi kendilerine hayvan haklarını görev edinmiş vakıfların yanı sıra öğretmenlerin öğrencilerine kötü örnek olmaması için ilkokul hocalarına tütünü yasaklayan, güzel yazı yazdıran, duvar yazılarını silen, camilerdeki saatleri tamir eden, kışın abdest alanlara sıcak su sağlayan, yaz günlerinde soğuk su dağıtan, köleleri evlendiren, Hristiyan esirleri kurtaran, helva dağıtan, yoksul mahkumlara harçlık veren, iflas eden tüccara yardım eden vakıfların da kurulduğunu kaydetti.