"Uzlaşma Kurumunun Etkinliğinin Artırılması Eğitim Semineri"

ANTALYA (AA) - Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürü Aytekin Sakarya, ceza mahkemelerinin iş yükünü azaltması, adaleti daha hızlı gerçekleştirmesi ve ceza adalet sisteminin masraflarını azaltması beklenen "uzlaşma" sistemine ilişkin, "Yapılan saha çalışmalarında, bazı illerimizde sıfır düzeyinde uzlaşma olduğu, bazı illerimizde de son derece az uzlaşmaların yapıldığı görülmüştür. Kolluk tarafından serinleme süresi beklemeden ve uzlaşma hakkında yeterli açıklama yapılmadan uzlaşma teklifinin yapılmış olması, başarı ve başarısızlığa etki eden en önemli nedenlerdendir." değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye Adalet Akademisi Meslek İçi ve Hizmet İçi Eğitim Daire Başkanlığı ile Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünce, Antalya'da cumhuriyet savcılarına yönelik, "Uzlaşma Kurumunun Etkinliğinin Artırılması" konulu eğitim semineri düzenlendi.

Kundu Turizm Bölgesi'ndeki bir otelde gerçekleştirilen seminerde konuşan Ceza İşleri Genel Müdürü Sakarya, uzlaşmanın, mağdurun suçtan gördüğü zararı kısa bir sürede gidererek mağdurlar bakımından önemli bir işlev görebilecek duruma sahip olduğunu anlattı.

Ceza adaletinin hedefleri arasında, bir suçun işlenmesinden sonra fail ve mağdur arasında meydana gelen çekişmeyi çözmek ve böylece hem adaleti sağlamak hem de mağduru tatmin etmenin bulunduğunu dile getiren Sakarya, zararın giderilmesinin fail ile mağdur arasında barışı sağlayacağını kaydetti.

Sakarya, uzlaşma ile failin, işlediği suçun sonuçlarını gidererek toplumla yeniden bütünleşme olanağı elde edeceğini belirterek, "Failin ceza sorumluluğu tespit edilip zararın giderilmesi için gereken de yapılmış olacağından hem adalet yerine getirilmiş olacak hem de fiilen ihlal edilmiş bu kuralların geçerliliği vurgulanacak ve dolayısıyla kamusal barışın yeniden kurulmasına hizmet edecektir." dedi.

Uzlaşmanın, ceza mahkemelerinin iş yükünü azaltacağını vurgulayan Sakarya, taraflar bakımından da adaletin daha hızlı gerçekleştirilmesinin sağlanacağına dikkati çekti. Sakarya, uzlaşmanın, ceza adalet sisteminin masraflarını da azaltacağını ifade etti.

Ceza hukuku alanında uyuşmazlık müessesesinin 2005 yılında yürürlüğe girdiğini anımsatan Sakarya, 2006 yılında yapılan değişiklik ile uzlaşma müessesesinin daha kolay kullanılır hale getirilmesinin sağlandığını söyledi. Sakarya, Türkiye hukukuna yeni giren bu kurumun uygulanmasını sağlamak amacıyla bakanlığın, BM Kalkınma Programı Türkiye Temsilciliği ile yürütülen "Ceza Adalet Sisteminde Uzlaşma Uygulamalarının Geliştirilmesi Projesi" kapsamında, 2008 yılında çok sayıda toplantı düzenlediğini anlattı.

- "Bazı illerimizde sıfır düzeyinde uzlaşma oldu"

Söz konusu toplantılar kapsamında İzmir, Ankara, Samsun, Adana, Erzurum, Diyarbakır ve Van'da yaklaşık 2 bin savcıya eğitim verildiğini dile getiren Sakarya, "Yapılan bu çalışmaların sonuçlarının değerlendirilmesi için genel müdürlüğümüzce uzlaşmaya tabi suçların toplam dosya sayısı ve uygulama durumlarının tespiti için yapılan saha çalışmalarında bazı illerimizde sıfır düzeyinde uzlaşma olduğu, bazı illerimizde de son derece az uzlaşmaların yapıldığı görülmüştür." diye konuştu.

Sakarya, şöyle devam etti:

"Dosyaların uzlaştırmaya tevdi edilmeden teklif aşamasında başarısızlıkla sonuçlandığı, uzlaştırmalara tevdi edilen dosyalarda ise özellikle Adana, Antalya, Samsun, İzmir ve Aksaray'da yüzde 60 ile 70 arasında başarı sağlandığı görülmüştür. Kolluk tarafından serinleme süresi beklemeden ve uzlaşma hakkında yeterli açıklama yapılmadan uzlaşma teklifinin yapılmış olması, bu başarı ve başarısızlığa etki eden en önemli nedenlerdendir."

Uygulamalarda pilot bölgelerden İzmir'de "serinleme süresi" olarak adlandırılan süre sonrası yapılan davete, tarafların yüzde 90 oranında katıldığını belirten Sakarya, "Uzlaşma teklifinden önce taraflara uzlaşma usulleri hakkında video ve benzeri yöntemlerle bir tanıtım yapılması ve başarı ile sonuçlanan uzlaşma sonuçları hakkında bilgiler verilmesi, uzlaşma görüşmeleri için kaliteli ve güvenli bir ortam sağlanması, görüşmelere ilgili tarafların aile, akraba, komşuları, sosyal çalışmacı ve psikologların katılması, uzlaşmanın olumlu sonuçlanmasını sağlayacak yöntemlerdendir." dedi.

- "Kanun taslağı hazırlandı"

Uzlaştırma kapsamına giren suç sayılarının artırılması, uzlaştırmacıların eğitimi, göreve kabul standartlarının geliştirilmesi amacıyla genel müdürlüklerinin katkıda bulunduğu Hatay ve Düzce'de yapılan değerlendirme toplantıları sonucunda bir kanun taslağı hazırlandığını bildiren Sakarya, şunları kaydetti:

"İnşallah önümüzdeki günlerde bu yasalaşacaktır. Bu kanun taslağında, tüm cumhuriyet başsavcılıkları bünyesinde uzlaştırma bürolarının kurulması, şüpheli hakkında kamu davası açılması, yeterli şüphe bulunması halinde dosyanın uzlaştırma bürolarına gönderilmesi, bu büro tarafından görevlendirilen uzlaştırmacının taraflara uzlaşma teklifi yapması, etkin pişmanlık hükümlerinde yer verilen suçların uzlaşma kapsamına alınması, uzlaşma kapsamındaki suç sayılarının artırılması, uzlaştırmacının nitelikli olarak eğitim alıp başarılı olmaları halinde görev alanlarının desteklenmesi yer alıyor."