Somali parlamentosunda kadın milletvekili sayısı tartışması

- Gelecek ay yapılacak parlamento seçimlerinde kadın milletvekili oranının yüzde 14'ten yüzde 30'a yükseltilmesi ülkede tartışmalara neden oldu - Cumhurbaşkanı Mahmud ve hükümet, kadın milletvekili temsil oranının yükseltilmesini desteklerken, Alimler Birliği ve etkin kabile şeyhleri buna itiraz etti

Google Haberlere Abone ol
Somali parlamentosunda kadın milletvekili sayısı tartışması

MOGADİŞU (AA) - NOUR GELLE GEDİ - Somali hükümetinin, gelecek ay yapılacak parlamento seçimlerinde kadın milletvekili oranını yüzde 14'ten yüzde 30'a yükseltme kararı ülkede tartışma yarattı.

Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, hükümet ve Birleşmiş Milletler (BM), 23 Ekim-10 Kasım tarihlerinde yapılacak parlamento seçimlerinde kadın milletvekili temsil oranının yüzde 14'ten yüzde 30'a yükseltilmesini desteklerken, Alimler Birliği ve etkin kabile şeyhleri gibi bazı kesimlerin itirazı ülkede tartışmalara neden oldu.

Hasan Şeyh Mahmud, birçok kez kararın arkasında olduğunu belirtirken, hükümetin de şu an yürürlükte olan 2012'deki geçici anayasaya göre atılan bu adımda kararlı olduğunu vurguladı.

BM Somali Özel Temsilcisi Michael Keating de hükümetin parlamentoda kadın temsil oranını yükseltme yönündeki kararını memnuniyetle karşıladı.

Keating, hükümetin bu adımından övgüyle bahsederken, şu an kabilelerin etkin olduğu seçim sistemini eleştirerek, "Gelecek seçimler, 2020'de halk seçimlerinin önünü açacak." ifadelerini kullandı.

Bu arada seçimin yaklaşması nedeniyle yerel idareler, illerdeki aday listelerini seçim kuruluna iletirken, parlamentodaki kadın milletvekillerinin temsil oranını denetlemekten sorumlu "Dolaylı Seçim Kurulu", listelerde kadın adaylara tahsis edilen oranın düşük olmasından dolayı bu listeleri kabul etmedi.

Kurul, yerel idarelerden, listelerin kadın aday sayısının yüzde 30'u bulacak şekilde yeniden düzenlenmesini talep etti.

- Alimler Birliği ve kabilelerden tepki

Somali Alimler Birliği'nden yapılan yazılı açıklamada, kadın temsil oranının yükseltilmesine karşı çıkılarak, kadının siyasi hayata büyük oranda dahil edilmesinin Somali toplumunun gelenek ve göreneklerine aykırı olduğu, bu durumun ülkenin kültürünü olumsuz etkileyeceği belirtildi.

Açıklamada, "Kadınlara tahsis edilen, ülkenin kendi örf ve değerleriyle uyuşmayan ve dış kesimler tarafından dayatılan bu pay, kültürün değişmesine neden olacak." ifadelerine yer verildi.

Ülke siyasetinde etkin olan bazı kabileler de yüzde 30 oranına tepki gösterdi.

Somali'nin güney kesiminde etkin bir kabilenin şeyhi Muhammed Mumin Nur, AA muhabirine yaptığı açıklamada Somali toplumunda kadının görevinin çocuk yetiştirmek ve ev işleriyle ilgilenmek olduğunu belirterek, "Her toplumun kendine özel örf ve adetleri var. Halkın bu gelenek ve görenekleri muhafaza etmesi gerek." dedi.

Nur, "Kadının siyasi hayata katılımını isteyenler, onu onurlandırmak yerine saygınlığını ihlal ediyor. Kadınlar, siyasi arenada erkeklerle rekabet etmek yerine evlerinin işlerini görmeli." diye konuştu.

Başka bir kabilenin lideri Mahmud Ahmed Ali de kadının siyasi hayata atılımının aileyi parçalayacağını savunarak, "Yuvanın tesisinde rolü büyük olan kadının siyasi mücadeleye sokulması ve bu alandaki paylarının arttırılması gelecek nesilleri olumsuz etkileyecektir. Bu oran, kadınların siyasete daha çok katılmalarını ve önem vermelerine neden olacak bu da birçok ailenin yapısının bozulmasına yol açacak." ifadelerini kullandı.

Ali, dış güçlerin, Somali toplumunun sosyal yapısıyla uyuşmayan durumlar dayatmaya çalıştığını belirtti.

- Kadınlar tepkiden rahatsız

Somalili kadın siyasetçiler ise Alimler Birliği ve kabile şeyhlerinin muhalefetinden rahatsız olduklarını dile getirdi.

Milletvekili Aişe Mahmud, durumdan rahatsızlığını belirterek, "Somali kadını geçtiğimiz yıllarda çeşitli sektörlerde büyük başarılar kaydetti. Toplum, kadının siyasi hayattaki rolünü gün geçtikçe daha iyi anlıyor." dedi.

Mahmud, "Önlerinde engel çıkaran gelenek ve göreneklere rağmen kadınlar, bu tür ön yargıları aşmaya ve uzun yıllar dışlandıktan sonra siyasi hayattaki rolünü sabitleştirmeye çalışıyor." diye konuştu.

Somalili hukukçu ve aktivist Amine Araley, "Bu ülkede kadınlar siyasetten dışlanmaya yeterince tahammül etti. Bu sefer bunun daha fazla devam etmesine izin vermeyecek. Kadın, aile içi kararlarda erkekle birlikte söz sahibi oluyor. Siyasi kararlarda da söz sahibi olmasının bir zararı yok." ifadelerini kullandı.

Araley, "Geleneklerimiz, kadının siyasette yer almasına olumlu bakmıyor ve önceliği erkeğe veriyor. Bu noktada kadının siyasi haklarını engelleyen tabuların aşılması önemli. İslam dini de hak ve hukuklar konusunda kadın ve erkeği eşit görüyor." ifadelerine yer verdi.

Somali'de eylül ayında yapılması beklenen parlamento seçimleri mali nedenlerden ve parlamentodaki milletvekilleri oranındaki anlaşmazlıklardan dolayı ertelenmiş, seçimlerin 23 Ekim-10 Kasım tarihlerinde yapılacağı duyurulmuştu.

Yorumlar