Perakendeciler, AVM'lerden kira indirimi bekliyor

İSTANBUL (AA) - ALİ ATAR - Alışveriş merkezlerinde (AVM) mağazası bulunan perakendeciler, döviz kurundaki artış nedeniyle kira sorunu yaşamaya başladı.

Ziyaretçi trafiğindeki azalma, yabancı turist sayısındaki düşüş ve artan maliyetler nedeniyle zor günler geçiren perakende sektörünü, son olarak döviz kurundaki artış vurdu. Kurdaki artışla AVM kiraları yeniden gündeme gelirken, perakende sektörü temsilcileri, AVM'lerden kuru sabitlemelerini, kira indirimi ya da ciro üzerinden kira ödemesi talebinde bulunuyor.

Türkiye Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Federasyonu (TAMPF) Başkan Vekili ve Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sami Kariyo, AA muhabirine yaptığı açıklamada, AVM'lerdeki mağazaların büyük bölümünün dövizle kiralanmasından dolayı kurdaki artışın kira maliyetlerinde ciddi artışlara neden olduğunu vurguladı.

Kariyo, kiralardaki artışın yarattığı sıkıntıyı gidermek için markaların AVM’ler ile bireysel bazda sürekli temasta olduğunu ifade ederek, "Bazı markalarımızın da cadde mağazalarıyla ilgili olarak mal sahipleriyle görüşüp olumlu geri dönüşler aldıklarını biliyoruz. Kurumsal yatırım gruplarının bünyelerindeki tüm AVM’lerle ilgili olarak genel bir indirim uyguladıklarına dair bir bilgimiz yok. Ancak AVM yatırımcıları veya yönetimleri, genellikle tek tek markaların bireysel ihtiyaçları çerçevesinde önlem almayı tercih ettiklerini ifade ediyorlar." diye konuştu.

BMD üyelerinin kira ödemesinde kuru sabitleme veya kirayı Türk lirası olarak ödeme talepleri bulunduğunu, bu talepleri sektörel kuruluşlar nezdinde dile getirdiklerini ifade eden Kariyo, taleplerin gerekçelerine ilişkin olarak, şu görüşleri dile getirdi:

"Bu taleplerin gerekçeleri arasında tüketici güvenindeki düşüş, alışveriş merkezleri ve cadde mağazalarındaki ziyaretçi trafiğinin azalması, perakende markalarının gelirlerinin ortalama yaklaşık yüzde 15’ini oluşturan yabancı turist sayısındaki ve gelirindeki düşüş, artan sabit maliyetlerin bilançolarımızda ve özellikle nakit akışımızda bozulmaya neden olması gibi unsurlar yer alıyor. Ayrıca, istihdamla ilgili finansal yükler, devletin bazı alanlarda getirdiği ek vergiler de maliyetlerimizi arttırıyor. Ayrıca, yaşanan olağanüstü gelişmelere bağlı olarak döviz kurları çok kısa bir sürede yüzde 10-15 değer kazandı. Bu ortamda yatırımlara devam edebilmenin etkili bir yolu olmak üzere, maliyetlerimizin özellikle dövize dayalı kısmının yükünü bir parça hafifletebilmek için döviz kurunun sabitlenmesini, kira indirimi veya ciro üzerinden kira ödemeyi AVM'lerden talep ediyoruz."

- "(Kapalıçarşı'da) Bir orta yol bulunup anlaşmaya varılacağını düşünüyorum"

Kapalıçarşı Esnaflar Derneği Başkan Vekili Atilla Saraç da tarihi çarşıda dolara endeksli kira sözleşmelerinde mağduriyetin söz konusu olduğunu belirterek, "Ancak yıl sonundaki sözleşme yenileme döneminde mal sahibi ile kiracılar arasında bir orta yol bulunup anlaşmaya varılacağını düşünüyorum." dedi.

Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Yönetim Kurulu Başkanı Hulusi Belgü ise AVM kiralarında döviz artışından çok kira-ciro endeksine baktıklarını ifade ederek, kira-ciro endeksine göre AVM sahiplerinin bazen kira indirimine gidebildiğini söyledi.

Belgü, “AVM'lerde metrekareye ne kadar kira ödeniyor, metrekarede ne kadar ciro yapılıyor sorusu önemli. İstediğimiz sayıda turist gelmiyor. Turistin gelmesi çok önemli.” ifadelerini kullandı.

- "Şu aşamada herhangi bir kira indirimi söz konusu değil'

Gayrimenkul ve yatırım danışmanlığı firması JLL Türkiye Başkanı Avi Alkaş, böyle durumlarda sektörün hep kendi iç dayanışmasını sergilediğini ifade ederek, şunları kaydetti:

“Kendini amorti etmiş alışveriş merkezlerine kıyasla halen ticari borçlarını döviz cinsinden ödeyen alışveriş merkezleri arasında farklılaşmalar gözlemliyoruz. İmkanı olan alışveriş merkezleri bu talepleri gerçekleştirebilirken, her alışveriş merkezinden aynı uygulamayı beklemek çok mümkün değil. Zaten sektör esasta hasılat üzerinden kira ödemeye döndüğü sürece, bir anlamda fiilen de Türk lirası cinsinden kira ödemeye geçilmiş oluyor. Buradaki kredi ilişkileri de TL cinsinden oluştuğu zaman tamamen yabancı para yerine TL ile kiralamaya dönmüş olabileceğiz.”

Alkaş, AVM’lerde satışları artırmaya yönelik bir çabanın olduğunu vurgulayarak, “Promosyonlarla ve hasılatı artırma yönündeki yaklaşımlarla kiraların asgariden değil, hasılattan ödenebilecek düzeyleri yakalaması konusunda iş birlikleri devam ediyor. Dolayısıyla şu aşamada herhangi bir kira indirimi söz konusu değil. Bunlar daha ziyade kiracılar ile AVM'ler arasındaki birebir görüşmelerle yürütülen konular.” ifadelerini kullandı.

AVM’lerdeki ziyaretçi sayısına da değinen Alkaş, yaz döneminde genel bir azalmanın söz konusu olduğunu, ancak ağustos ayı ile birlikte rakamların daha iyi seyredeceğini düşündüğünü söyledi.