Lübnan'da cumhurbaşkanlığı krizi

BEYRUT (AA) - Lübnan parlamentosunda cumhurbaşkanlığı seçimi için yapılan oturumda yeterli çoğunluk sağlanamadığı için seçim bir sonraki oturuma ertelendi.

Lübnan'da 13'üncü cumhurbaşkanını seçmek üzere gerçekleştirilen 41'inci oturum, 128 sandalyeli mecliste toplantı yeter sayısı olan 86 kişiye ulaşılamadığı için 13 Temmuz'a ertelendi. Oturuma sadece 33 milletvekilinin katıldığı bildirildi.

Lübnan parlamentosu, görev süresi Mayıs 2014'te dolan Mişel Süleyman'ın yerine geçecek cumhurbaşkanını uzun süredir seçemiyor.

Ülkede geçen ay, 6 yıl aradan sonra yapılan ilk seçim olan belediye seçimlerinin başarıyla gerçekleştirilmesi dikkatleri yeniden cumhurbaşkanlığı seçimlerine çekti. Ancak belediye seçimleri sonrasında siyasilerin cumhurbaşkanlığı konusunda verdikleri mesajlara rağmen konuyla ilgili bir gelişme yaşanmadı.

Suriye savaşının yol açtığı kutuplaşma, Suudi Arabistan ve İran'ın desteklediği aktörlerin kontrolündeki Lübnan siyasetinin daha da ayrışmasına ve krizin uzamasına yol açıyor.

- Cumhurbaşkanının görevleri ve seçilme şartları

Lübnan'da 1943 yılındaki milli mutabakata göre, parlamentodaki koltuk dağılımından en küçük memur atamalarına kadar her şey mezhep temelli kotalarla belirleniyor. Meclis tarafından seçilen cumhurbaşkanının "Maruni Hristiyan" olması gerekirken, meclis başkanının "Şii", başbakanın ise "Sünni" olması gerekiyor.

Cumhurbaşkanı yasamanın başında bulunuyor. Bakanlar kurulunun, cumhurbaşkanının imzası olmadan karar alması için oy birliğine ihtiyacı var. Bu fiili durum hükümetteki tüm bakanlara cumhurbaşkanı düzeyinde veto hakkı sağlıyor. Hükümette oy birliğinin sağlanmaması ise yasama ve yürütmeyi kilitleyerek, parlamento ve hükümetin meşruiyetine gölge düşürüyor.

Öte yandan, cumhurbaşkanı seçilememesi ülkedeki genelkurmay başkanlığı, emniyet genel müdürlüğü, merkez bankası başkanlığı, büyükelçilik gibi kritik görevlere yeni isimlerin atanmasını bile imkansız hale getiriyor.

Aynı şekilde, cumhurbaşkanı seçilememesi anayasal olarak mevcut hükümetin istifasını veya yeni bir hükümetin kurulmasını da engelliyor.

- Yedi yıldır görevdeki parlamento

Lübnan parlamentosunda 128 milletvekili bulunuyor. Anayasa gereği, kontenjanın yarısı Hristiyanlara, diğer yarısı Müslümanlara ayrılmış durumda.

Ülkede son parlamento seçimleri 2009 yılında gerçekleştirildi. Parlamento, Mayıs 2013'te görev süresini önce 17 ay, daha sonra 31 ay süreyle uzatma kararı aldı. Lübnan’da bir sonraki seçimin 2017 yılında yapılması planlanırken, cumhurbaşkanı makamının boş olması, yeni seçim yasası tartışmalarından öte ülkenin seçimlere gidebilmesini imkansız hale getiriyor.