İran'daki milliyetlerin durumu uluslararası konferansta tartışıldı

STOCKHOLM (AA) - İranlı gazeteci-yazar Ahmet Rafet, federalizmin sorunun çözümü olması durumunda İran'ın etnik yapısına uygun olacak federalizm şeklini belirlemek gerektiğini söyledi.

Tebriz Araştırmaları Enstitüsü (TAE) tarafından İsveç'in başkenti Stockholm'daki City Konditoriet Konferans Salonunda düzenlenen "İran'daki Milliyetlerin Siyasi Çoğulculuğu ve Katılımının Geleceği" adlı uluslararası konferansta konuşan Rafet, İran'daki sorunların çözümü için federalizm sistemini işaret etti.

Rafet, "Şu anda en önemli kazanım, aktivistlerin İran'ın çeşitli etnik unsurları barındıran ülke olduğunu dile getirmesidir. Bu sorunların dile getirilmesinden korkulmamalıdır. İnsanları tek çatı altında zorla barındırmak yanlıştır. Bu ancak karşılıklı anlayışla mümkündür." dedi.

"Eğer federalizm sorunun çözümüyse İran'ın etnik yapısına uygun olacak federalizm şeklini belirlemek gerekir." diyen Rafet, "Ülkenin bölünmesini engellemek için iki yol vardır. Birincisi, daha önce kullanılan ancak sonuç elde edilemeyen isyanları bastırmak, diğeri ise etnik grupların taleplerini dikkate almaktır. Bu sorunun çözüm yöntemini belirlemek sorunları şeffaflıkla dile getirmekten geçer." şeklinde konuştu.

Rafet, ülkede demokrasi sistemi hakim olmadığı müddetçe diğer etnik unsurların haklarının gözardı edileceğini de sözlerine ekledi.

Türkmen Aktivist Abdurrahman Deveci ise Türkmenlerin tarih boyunca ülkenin kaderinde başrol oynayan etnik bir grup olduğunu belirtti.

Deveci, Türkmenlerin İran'da baskıya maruz kaldıklarını söyleyerek, "Türkmenler, günümüzde Türk oldukları ve Sünni mezhebine inandıkları için sert baskıya maruz kalmaktalar." ifadelerini kullandı.

Türkmenlerin ana dillerinden yoksun durumda olduğunu dile getiren Deveci, "Kendi kendilerine kültürel aktiviteler düzenleseler de Türkmenler, hükümet ve Fars aktivistler tarafından ayrılıkçı olarak niteleniyor." diye konuştu.

Ülkedeki reformcu çevrelerin her seçimden önce Türkmenlere çeşitli vaatlerde bulunduğunu hatırlatan Deveci, seçimden sonra bu vaatlerin yerine getirilmediğini belirtti ve "Türkmenlerin, artık ne devlete ne de diğer etnik gruplara inancı kalmadı." dedi.

Amerikanın Sesi muhabirlerinden Ali Rıza Kulunçlu da ülkedeki eşitsizliğin ve ön yargıların Fars olmayan toplumlarda daha derin olduğunu söyledi.

İran'daki hakim yapının, Türkleri kendi kimliklerinden uzaklaşmaya zorladığını öne süren Kulunçlu, İran yönetiminin aynı tutumu ülkedeki Araplar için de izlediğine dikkati çekti.