Güney Sudan'daki siyasi gelişmeler

CUBA (AA) - Güney Sudan'da Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit'in isyancıların lideri Riek Machar'ı Devlet Başkanlığı Birinci Yardımcılığı görevinden alarak yerine Madencilik Bakanı Taban Deng Gai'yi atamasının ülkedeki iç savaşı yeniden alevlendireceği belirtiliyor.

Siyasi gözlemciler, Mayardit'in bu atamayla silahlı isyancıları ikiye bölmeyi başardığını ifade ederek, isyancıların çoğunun Machar'ı desteklediği ve söz konusu kişiye yönelik önceki görevden alma girişiminin (2013 yılında) ülkeyi iç savaşa sürüklediği göz önüne alındığında barışın sağlanmasının zorlaştığını dile getiriyor.

İsyancıların Machar ve Gai yanlıları olarak ikiye bölünmesinin ayrıca Machar ile ordu arasında, doğuda Yukarı Nil ve güneyde Equatoria eyaletlerinde çatışmaların yeniden başlamasına yol açacağı öngörülüyor.

AA muhabirine konuşan Gelişme İçin Toplumu Güçlendirme Örgütü Başkanı Edmund Yakani Berizilious, barış antlaşmasının hayata geçirilmesinin kolaylaşması için isyancıların birleşmesi gerektiğini ifade etti.

Berizilious, şu ifadeleri kullandı:

"Muhalefetteki gerilim meşru değil. Machar ve Gai arasındaki gerilim durumu bu hale getirdi. Sivil toplum olarak, muhalefetten, barış antlaşmasının uygulanmasının kolaylaştırılması için birleşmesini istiyoruz."

- "Muhalifler arasındaki gerilim barışa hizmet etmiyor"

Siyasi analist Dr. Raşid Nemr Muga da yönetim karşıtları arasında yaşanan gerginliğin ülkedeki mevcut sıkıntıları daha artırdığına dikkati çekti.

"Muhalifler arasındaki gerilim barışa hizmet etmiyor" diyen Muga, "Bu durum ülkedeki siyasi durumu daha da karmaşık hale getirecek. İsyancılar arasındaki gerilim makam konusuna odaklandı. Bu da barış antlaşmasının uygulanmasını zorlaştırarak, ülkeyi istikrarsızlığa sürükleyecek." ifadelerini kullandı.

- Ne olmuştu?

Güney Sudan devlet televizyonunun haberine göre, Mayardit, 8 Temmuz'dan bu yana nerede olduğu bilinmeyen Devlet Başkanı Birinci Yardımcısı Machar'dan doğan boşluğu doldurmak için isyancıların tavsiyesi üzerine göreve Madencilik Bakanı Taban Deng Gai'nin getirilmesine karar vermişti. İsyancılar 23 Temmuz'da, Machar dönünce görevi bırakmak üzere cumhurbaşkanlığı birinci yardımcılığı görevine Gai'yi aday gösterdiklerini duyurmuştu.

Machar'ın sözcüsü James Gatdet Dak da söz konusu görev değişiminin ardından yaptığı açıklamada, Machar'ın görevden alınmasının sadece barış antlaşmasının ihlali değil aynı zamanda tüm barış sürecinin de sonlanması anlamını taşıdığını ifade etmişti. Dak, Machar'ın yerine atanan Taban Deng Gai'nin isyancı güçlerin fiili komutanı olmadığı ve isyancı liderlerin yüzde 95'inin hala Machar'a bağlı olduğunu belirtmişti.

Ülkedeki barış süreci, Mayardit'e bağlı güvenlik güçleriyle Machar yanlıları arasında 8 Temmuz'da yeniden başlayan çatışmalarla sekteye uğramıştı. Yaklaşık 270 kişinin öldüğü çatışmaların ardından taraflar, 11 Temmuz'da ateşkes ilan etmişti.

Sudan'dan ayrılarak beş yıl önce bağımsızlığını ilan eden Güney Sudan, Devlet Başkanı Mayardit'in 16 Aralık 2013'te yardımcısı Machar'ı "darbe teşebbüsü" iddiasıyla görevden almasının ardından iç savaşa sürüklenmiş, uluslararası kuruluşların gözetiminde yürütülen barış görüşmeleri sonucunda 17 Ağustos 2015'te taraflar arasında antlaşmaya varılmıştı. Antlaşmaya uygun olarak kurulan geçici ulusal hükümet 28 Nisan'da göreve başlamıştı.