GRAFİKLİ - Direniş hareketinden Filistin iktidar partisine Fetih Hareketi
- Fetih hareketi, sosyal demokrasi ve seküler Arap milliyetçiliği çerçevesinde bir direniş hareketi olarak 1965’te kuruluşunu resmen ilan ederek, Filistin sahasında İsrail işgaliyle mücadele alanında etkin bir role sahip oldu - Cezayir ve Suriye’de 1962-1964 yılları arasında askeri üsler kurmaya başlayan Fetih, Filistin mülteci kampları da dahil olmak üzere askeri yapılanmasını arttırarak güçlenmeye başladı - Resmi adı Hareket Tahrir el-Vatani el-Filistini olan Fetih Hareketi’nin askeri kanadı olan Asife (Fırtına) Güçleri’nin İsrail’e karşı düzenlediği eylemler Filistin’de ve dünyada önemli bir ses getirdi - Siyonizm, sömürü ve emperyalizmle mücadelede dünya halklarının artan direnişinin bir parçası olduğunu deklare eden Fetih, 1969’da Fas’ın başkenti Rabat’ta düzenlenen 5. Arap Birliği Zirvesi’nde destek gördü - Arap-İsrail sorunun sona erdirilmesi için İspanya’nın başkenti Madrid’de gizli olarak yürütülen ve daha sonra 1993’te imzalanan Oslo barış antlaşmasına giden sürece katılan Fetih, müzakere hattında yürüme kararı aldı. Bunun sonucu olarak da ulusal sözleşmesinde değişiklikler yaptı ve İsrail’in varlığının ortadan kaldırılması fikrinden vazgeçti - Siyaset sahnesinde bir hayli yıpranan Fetih’in karşısında yıldızı parlayan Filistin İslami Hareketi Hamas, 2006 yılında yapılan parlamento seçimlerinde parlamentodaki sandalyelerin büyük çoğunluğunu ele geçirdi. Hamas’ın 2006’daki parlamento seçimlerini kazanması, Fetih'in etkinliğine indirilen önemli bir darbe oldu
RAMALLAH (AA) - ESHAT FIRAT - İsrail işgaline karşı Yasir Arafat ve arkadaşları tarafından kurulan Filistin Ulusal Kurtuluş Hareketi Fetih, "Zafere dek devrim" şiarıyla direnişe başladığı 1950'lerin sonlarından bu yana geçirdiği değişim ve iç çekişmelerle Filistin halkının büyük çoğunluğunun nezdinde etkinliğini yitirmiş durumda. Bugün düzenlenecek olan 7'nci kongre ise hareketin geleceğinin belirlenmesinde önemli rol oynayacak.
Fetih hareketi, sosyal demokrasi ve seküler Arap milliyetçiliği çerçevesinde bir direniş hareketi olarak 1965'te kuruluşunu resmen ilan ederek, Filistin sahasında İsrail işgaliyle mücadele alanında etkin bir role sahip oldu.
Cezayir ve Suriye'de 1962-1964 yılları arasında askeri üsler
kurmaya başlayan Fetih, Filistin mülteci kampları da dahil olmak
üzere askeri yapılanmasını arttırarak güçlenmeye başladı.
Resmi adı Hareket Tahrir el-Vatani el-Filistini olan Fetih
Hareketi'nin askeri kanadı olan Asife (Fırtına) Güçleri'nin
İsrail'e karşı düzenlediği eylemler Filistin'de ve dünyada önemli
bir ses getirdi.
Düzenlediği askeri operasyonlarla İsrail'in Fetih'in askeri
kabiliyetini tanımaya sevk eden Asife Güçleri'ne 1968-1969
yıllarında birçok Filistinli örgüt entegre oldu.
Siyonizm, sömürü ve emperyalizmle mücadelede dünya halklarının artan direnişinin bir parçası olduğunu deklare eden Fetih, 1969'da Fas'ın başkenti Rabat'ta düzenlenen 5. Arap Birliği Zirvesi'nde destek gördü.
- Arafat FKÖ'nün lideri oldu
Fetih'in lideri Arafat, Siyonizm'i, düşünce, hedef, örgütlenme
ve yöntem açısından saldırgan emperyalist faşist bir hareket olarak
niteleyerek, Filistinlilerin uluslararası camiada temsil
edilebilmesi için Arap devletleri tarafından kurulan Filistin
Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) 1969'da liderliğini üstlendi.
Fetih'in FKÖ'de etkisinin artmasıyla beraber daha sonraki
yıllarda birçok Filistinli direniş hareketi, bu çatı kuruluştan bir
bir ayrılmaya başladı.
Mücadele yöntemlerinin değişim yılları olarak kabul edilen
1973-1983 yılları Fetih içerisinde farklı akımların oluşmasına ve
kopmalara sahne oldu.
Komuta merkezi Ürdün'de olan Fetih hareketi, Ürdün'de yaşanan
Kara Eylül olayları sonrası, merkezini Lübnan'a taşımak zorunda
kaldı. İsrail'in Lübnan'a girdiği 1978-1982 yılları arasında büyük
sorunlarla karşı karşıya kalan Fetih, oradan da Tunus'a
taşındı.
Fetih, önceleri İsrail'in varlığına karşı olmasına rağmen
sonradan, 1988 yılında, BM Güvenlik Konseyi'nin 242 sayılı kararını
kabul ederek bu görüşünü değiştirmiştir.
İsrail'le müzakerelere de başlayan Fetih'in, 1988'de başlayan 1. İntifada'nın ardından etkinliği azalmaya başladı.
- İsrail’in varlığının ortadan kaldırılma fikrinden
vazgeçti
Arap-İsrail sorunun sona erdirilmesi için İspanya'nın başkenti
Madrid'de gizli olarak yürütülen ve daha sonra 1993'te imzalanan
Oslo barış antlaşmasına giden sürece katılan Fetih, müzakere
hattında yürüme kararı aldı. Bunun sonucu olarak da ulusal
sözleşmesinde değişiklikler yaptı ve İsrail'in varlığının ortadan
kaldırılması fikrinden vazgeçti.
Fetih ve FKÖ’nün lideri Arafat, Oslo ve Washington'da imzalanan
barış antlaşması çerçevesinde kurulan Filistin Yönetimi'nin başına
geçti. Oslo Antlaşması doğrultusunda 1994 yılında Batı Şeria'nın
bazı bölgeleri ve Gazze'de oluşturulan Filistin Ulusal Yönetimi
Fetihli kadroların kontrolüne girdi.
İsrail ile Fetih arasında Oslo barış anlaşması çerçevesinde
devam eden müzakereler ise sonuç vermedi.
Fetih hareketi, 2000 yılında baş gösteren 2. İntifada'ya kadar
siyaset sahnesinin en önünde yer almaya devam etti. Ancak 2.
İntifada ile beraber Fetih yeniden silahlı mücadelenin işaretlerini
verdi ve başta El Aksa Şehitleri Tugayı olmak üzere kendisiyle
ilişkili birçok silahlı grup ortaya çıktı.
Aksa Şehitleri Tugayı'nı açıktan desteklemeyen Fetih hareketi,
uluslararası camianın baskıları sonucu yayımladığı deklarasyonla
İsraillilere yönelik şiddet eylemlerini kınadığını açıkladı, barış
ve birlikte yaşama ilkelerine bağlılığını bildirdi.
- 2006'de seçimi kaybetti
Filistin Devlet Başkanı ve Fetih'in lideri Yasir Arafat'ın 2004'te hayatını kaybetmesinin ardından Mahmud Abbas liderliği devraldı. Fetih, 2009'da ilk defa işgal altındaki Filistin topraklarında bir genel kongre düzenledi ve 6. Genel Kongre'de Abbas Fetih'in liderliğine seçildi.
Siyaset sahnesinde bir hayli yıpranan Fetih'in karşısında yıldızı parlayan Filistin İslami Hareketi Hamas ise 2006 yılında yapılan parlamento seçimlerinde parlamentodaki sandalyelerin büyük çoğunluğunu ele geçirdi.
Hamas'ın 2006'daki parlamento seçimlerini kazanması, Fetih'in etkinliğine indirilen önemli bir darbe oldu. Fetih, bu seçim sonuçlarına göre Hamas'tan sonra Filistin'deki ikinci büyük hareket konumuna geldi.
Hamas'ın Filistin'deki seçimleri kazanmasının ardından Abbas tarafından görevlendirilen İsmail Heniyye hükümeti kurdu. İsrail tarafından tanınmayan Filistin seçimlerinin üzerinden çok geçmeden 2007'nin ocak ayında Hamas ile Fetih arasında Gazze Şeridi'nde şiddetli çatışmalar yaşandı.
Fetih yaşanan şiddetli çatışmalardan sonra Gazze'den tamamen
çıkarıldı, böylece Gazze ve Batı Şeria'da, Hamas ve Fetih
liderliğinde iki ayrı otorite oluştu.
Oslo antlaşması çerçevesinde işgal altındaki Batı Şeria'da nisbi bir otoriteye sahip olan Fetih, Gazze şeridinde ise bütün otoritesini Hamas'a kaptırmış durumda.
Fetih ile Hamas arasındaki bu çekişme Filistin devletinin
kurulması ile İsrail'e karşı yürütülen Filistin ulusal mücadelesi
önündeki en büyük engel olarak görülüyor.
Abbas, 2008 yılında görevi sona ermesine rağmen hala Filistin yönetiminin başında. Fetih'in 81 yaşındaki lideri Abbas'tan sonra liderliği kimin alacağı ise ülkedeki en önemli tartışma konularından biri.
Kurucu üye olan Abbas tarafından yönetilen Fetih hareketi içerisinde çekişme yaşanıyor.
Mahmud Abbas'ın 2011 yılında tasfiye ettiği Muhammed Dahlan'ın
Fetih içerisindeki etkinliğinin mevcut yönetim tarafından en önemli
risk olarak algılandığı belirtiliyor.
Filistinlilerin İsrail'e karşı yürüttüğü direnişin en önemli hareketlerinden biri olan Fetih'in geleceği açısından bugünkü kongre büyük önem taşıyor.
Yorumlar