Filistin ve İsrail'e iki devletli çözüm çağrısı ve tavsiyeleri

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (AA) - Ortadoğu Dörtlüsü yayımladığı ilk raporunda, Filistin-İsrail sorununa tek çözüm yolunun iki devletli bir uzlaşma olduğunu bildirerek, tarafları bu konuda, politika ve eylemleriyle samimi bir taahhütte bulunmaya çağırdı.

Avrupa Birliği, ABD, Rusya ve Birleşmiş Milletlerden (BM) oluşan Ortadoğu Dörtlüsü şubat ayından bu yana üzerinde çalıştığı ilk raporunu bugün yayımladı.

Ortadoğu'daki mevcut durumun iki devletli çözümün uygulanabilirliğini tehlikeye atabileceği konusunda endişelerini dile getiren Ortadoğu Dörtlüsü raporunda, yerleşim yerleri, Filistinlilerin evlerinin yıkılması ve İsrail'in kamulaştırma yapmasının iki devletli çözümün canlılığını gittikçe aşındırdığını belirtti.

Filistin-İsrail çatışmasına iki devletli çözümü önererek ve taraflara tavsiyelerde bulunan rapor, bu konuda her iki tarafı da politika ve eylemleriyle samimi bir taahhütte bulunmaya ve nihai müzakerelerin sonucunu etkileyecek tek taraflı adımlardan kaçınmaya çağırdı.

Raporda, müzakere sonucunda varılacak iki devletli çözümün İsrail'in güvenlik ihtiyaçlarını karşılayacak ve Filistin'in 1967'de başlayan işgalini sona erdirecek ve tüm kalıcı statü sorunlarını giderecek, devlet olma ve egemenlik özlemlerini karşılayacak kalıcı bir barışın sağlanması için tek yol olduğu vurgulandı.

Filistinlilerin şiddet konusunda tahrike son vermesi gerektiği ifadesine de yer verilen raporda, iki devletli çözümün canlılığının devamlı bir şekilde zarar gördüğü belirtildi.

- Gazze'deki insani durum

Gazze Şeridi'ndeki insani duruma da değinen raporda, 1 milyon 300 bin Gazzelinin gıda ve geçici barınak dahil sürekli insani yardıma ihtiyaç duyduğu belirtildi.

Gazze'de çoğu zaman elektriklerin olmadığı bilgisine de yer verilen raporda, suyun sadece yüzde 5'nin insan sağlığı açısından güvenli olduğu kaydedildi.

Filistin yönetimine yapılan tavsiyede ise kurumların güçlendirilmesi konusundaki çabalara devam edilmesi ve sürdürülebilir bir ekonominin geliştirmesi gerektiği belirtildi.

- Yahudi yerleşim yerleri

Raporda ayrıca gelecekteki bir Filistin devletinin parçası olarak ayrılmış alanda Yahudi yerleşim yeri inşasının ve bölgede şiddetin devam etmesinin anlaşma ihtimaline zarar verdiği ve "büyüyen bir tehlike işareti" olduğu kaydedildi.

Ortadoğu Dörtlüsü'nün raporunda, "İsrail'in yerleşim yerleri inşası ve genişleme politikasına, İsrail'in kullanımına özel arazi belirlenmesine ve Filistin'in kalkınmasının inkarına son verilmeli" ifadesine yer verilirken, bazı İsrail bakanların Filistin devletinin hiçbir zaman olmaması konusundaki açıklamalarının İsrail'in uzun vadeli niyetleri hakkında yerinde soruları gündeme getirdiği kaydedildi.

İsrail'in sonrada yaptığı yerleşim yeri nüfusunda, 1993 Oslo Barış sürecinin başlangıcından bu yana iki misliden fazla bir artış olduğu dikkati çekiyor. Batı Şeria'da ve Doğu Kudüs'te 570 binden fazla Yahudi yerleşimci yaşıyor. 2009 ve 2014 yılları arasında Batı Şeria'daki nüfus 80 bin arttı.