Bosna Hersek'teki referandum tartışması

BELGRAD (AA) - Sırbistan, Bosna Hersek'teki iki entiteden biri olan Sırp Cumhuriyeti'nde (RS), 9 Ocak'ın Sırp Cumhuriyeti Günü kabul edilmesi için, entite sınırları içinde 25 Eylül'de referanduma gidilmesi kararına destek vermediğini açıkladı.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Tomislav Nikolic ve Başbakan Aleksandar Vucic, son dönemde büyük tepki toplayan ve Bosna Hersek Anayasası'na karşı olduğu belirtilen RS'teki referandum kararını görüşmek üzere, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Sırp Üyesi Mladen İvanic, RS Başkanı Milorad Dodik ve RS Başbakanı Zeljka Cvijanovic ile bir araya geldi.

Başkent Belgrad'daki görüşmenin ardından yapılan ortak açıklamada, Sırbistan'ın referandum kararına destek vermediği belirtilerek, RS'te seçimle başa gelmiş siyasilerin kararlarına karışmak istemedikleri ifade edildi.

Sırbistan'ın, RS'te yaşayan Sırpların haklarını savunmaya devam edeceği belirtilen açıklamada, "Görüşme kapsamında bölge barış ve istikrarının sağlanması ele alındı. Sırbistan, Bosna Hersek'in toprak bütünlüğüne saygı duymaktadır. Aynı zamanda RS'in entite bütünlüğünü de savunmaktadır." ifadelerine yer verildi.

Açıklamada, Nikolic ve Vucic'in referandum kararına destek vermediğinin altı çizildi.

RS Başkanı Dodik, basına yaptığı açıklamada, Sırp Cumhuriyeti Günü'nün kutlanmasına yönelik çalışmalarına devam edeceklerini söyleyerek, "Sırbistan, bizi desteklemediğini açıkladı ancak karara itiraz edeceklerine dair bir açıklama yapmadı. Kararın sorumluluğunu tamamen bize bıraktı." diye konuştu.

RS Başbakanı Zeljka Cvijanovic, kararın RS'e ait olduğunun altını çizerek, referandumun yapılmasının son derece önemli olduğunu belirtti.

İvanic, Sırp Cumhuriyeti Günü'nün 9 Ocak'ta kutlanmaya devam edeceğini söyleyerek, "Saraybosna'dan, 9 Ocak'ın Sırplar için ne kadar önemli olduğu noktasında anlayış bekliyoruz. Bosna Hersek Anayasası'na uygun bir şekilde referandumun yapılması için çalışmalarımıza devam edeceğiz." ifadelerini kullandı.

- Seçmen bilgileri verilmeyecek

Öte yandan, Bosna Hersek Merkez Seçim Kurulu (CIK), Referandum Uygulama Komisyonu'na RS'teki seçmen bilgilerini vermeyeceklerini açıkladı.

CIK Başkanı Ahmet Santic, Saraybosna'da düzenlediği basın toplantısında, referandumu uygulamak için oluşturulan komisyonun ilgili entitedeki seçmen bilgilerini talep ettiğini ifade ederek, bu bilgileri komisyonla paylaşmayacaklarını söyledi.

Komisyon talebinin CIK tarafından reddedildiğine işaret eden Santic, RS'in karara itiraz etme hakkı olduğunu anımsattı.

- "Sırp Cumhuriyeti Günü Anayasa'ya aykırı"

Sırp Cumhuriyeti’nin kurulmasına ilişkin bildiri 9 Ocak 1992 tarihinde kabul edilmişti. 9 Ocak, bu nedenle söz konusu entite içerisinde "Sırp Cumhuriyeti Günü" olarak kutlanıyor.

Anayasa Mahkemesi, geçen yıl kasım ayında aldığı kararla Sırp Cumhuriyeti'ndeki Milli ve Dini Bayramlara İlişkin Kanun'un Sırp Cumhuriyeti Günü'ne dair maddesinin anayasaya aykırı olduğunu bildirmişti.

Mahkeme, gerekçeli kararında 1992 yılındaki bildirinin Boşnak ve Hırvat halklarının katılımı olmadan kabul edildiğini ve tek taraflı olduğunu belirtmiş, söz konusu kanunun ilgili maddesinin değiştirilmesini talep etmişti.

Anayasa Mahkemesinin kararını hiçe sayarak 9 Ocak'ı kutlamaya devam edeceklerini açıklayan Sırplar, son olarak Sırp nüfusun yoğun olduğu entite sınırları içerisinde referanduma gidilmesini kararlaştırmıştı.