ANALİZ: Rusya'nın, ASEAN'da ABD ve Çin ile mücadelesi

MOSKOVA (AA) - Hakan Ceyhan Aydoğan - ABD'nin son yıllarda işbirliği ve etkisini artırmaya çalıştığı Asya Pasifik bölgesinde, diğer küresel güçlerle "nüfuz dengesinde" geri kalmak istemeyen Rusya, bu sene ilk defa kendi ülkesinde Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) liderlerini bir araya getircek zirveye hazırlanıyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in ev sahipliğindeki zirveye, birliğe üye 10 ülkenin devlet ve hükümet başkanları katılacak.

Kremlin yönetimi, Batı ile sorunlar yaşadığı günümüzde, yaklaşık 620 milyon nüfus ve 2,6 trilyon dolarlık ekonomik hacme sahip ASEAN ülkeleriyle bir yandan ekonomik ve ticari ilişkilerini geliştirmeye odaklanıyor, diğer yandan uluslararası arenada önemli bir yere sahip bölge ülkelerini ABD ve Çin'e kaptırmamayı hedefliyor.

Bu değerlendirmeyi, Rusya-ASEAN Zirvesi'nin, birliğin diyalog ortağı Washington yönetiminin bu yılın şubat ayında düzenlediği ABD-ASEAN Zirvesi'nin hemen ardından yapılıyor olması da destekliyor.

Konuyla ilgili uzman görüşlerinde de Rusya'nın ASEAN ülkeleriyle işbirliğindeki önceliğinin ekonomi ile sınırlı olmadığı tezi öne çıkıyor.

Yani Rusya, ABD ve Çin arasında açık rekabet sahası olarak gösterilen ASEAN bölgesinde, rakiplerinden geri kalmak istemiyor. Küresel politika açısından ABD ve Çin karşısında denge makasının açılmasını önlemek için çaba sarfediyor.

Rusya'nın, ABD'nin son yıllarda işbirliği ve etkisini artırmaya çalıştığı belirtilen ASEAN bölgesinde "eşit mesafe" politikası izlediği ileri sürülüyor. Kremlin yönetimi, bölgedeki meselelere daha müdahil olarak, siyasi bağlarını güçlendirmeyi, istikrar ve güvenlik gibi konularda söz sahibi olmayı amaçlıyor.

ASEAN Zirvesi, Ukrayna'daki kriz ve Kırım'ın yasa dışı ilhakı gibi nedenlerle uzun süredir Batı ile arası açık olan ve yaptırımların etkisiyle ekonomik açıdan sıkıntılı bir süreç yaşayan Rusya'nın, siyasi ve ekonomik olarak "yeni açılımlar" aradığı anlamına da geliyor.

Soçi'de, 19-20 Mayıs tarihlerinde yapılacak Rusya-ASEAN Zirvesi'nin sloganı "Karşılıklı yararlı stratejik ortaklığa doğru" olacak. Rusya ve ASEAN arasındaki ilişkinin başlangıcından bu yana geçen 20 yılda yapılanlar değerlendirilecek. Zirvede, Rusya ve birlik arasında 2016-2020 yıllarını kapsayan işbirliği eylem planının imzalanması bekleniyor.

-Rusya-ASEAN ilişkileri

ASEAN'a 1996 yılında "diyalog ortağı" statüsü verilen Rusya ile birliğe üye ülke liderlerinin bir araya geldiği ilk toplantı 2005 yılında Malezya'da, ikincisi ise 2010 yılında Vietnam'da düzenlendi. Soçi'deki zirve, bu kapsamdaki üçündü, Rusya topraklarında düzenlenecek ilk toplantı olacak.

Rusya'nın ASEAN ülkeleriyle işbirliğinde öncelik verdiği alanların başında ticaret, ekonomi ve yatırım geliyor. Kremlin'in verilerine göre, geçen yıl Rusya'nın ASEAN ülkeleriyle ticaret hacmi 13,7 milyar dolara ulaştı. işbirliğinin enerji, ulaşım, altyapı, tarım, bilgi ve iletişim teknolojileri, uzay, ve bilim gibi alanlarda yürütüldüğü belirtiliyor.

Mevcut işbirliğini geliştirmenin yollarının aranacağı zirvede, 2016-2020 yıllarını kapsayacak eylem planı ve ortak deklarasyon kabul edilmesi bekleniyor.

- ASEAN nedir?

Güneydoğu Asya Uluslar Birliği'nin kısaltması olan ASEAN, 8 Ağustos 1967’de Malezya, Endonezya, Filipinler, Tayland ve Singapur’un katılımıyla kuruldu. Brunei’nin 1984’te, Vietnam’ın 1995’te, Laos ve Myanmar’ın 1997’de ve Kamboçya’nın da 1999’da örgüte dahil olmasıyla üye sayısı 10’a yükseldi.

Yaklaşık 620 milyon kişinin yaşadığı ASEAN bölgesi, 4,5 milyon kilometre kareyi kapsıyor. ASEAN örgütünün öncelikli hedefleri arasında, bölge ülkelerinin ekonomik büyümesine ivme kazandırılması, toplumsal ve kültürel gelişim, bölgede barış ve istikrarın sağlanması yer alıyor.

ASEAN, 2,6 trilyon dolarlık ekonomik hacmiyle dikkati çekiyor.