Ahıskalı Türkler 72 yıl sonra ana vatanlarında

AHISKA (AA) - Gürcistan'ın Ahıska bölgesinden 14 Kasım 1944'te yük vagonlarıyla Orta Asya'ya sürgüne gönderilen Türkler arasında yer alan Emil Gamidov, 3,5 yaşındayken sürgün edildiği köyünü 72 yıl aradan sonra ilk kez ziyaret etti.

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) desteği, Türkiye'nin Bişkek ve Tiflis büyükelçiliklerinin katkılarıyla Kırgızistan Ahıska Türkleri Derneği yönetimi, 1944'te, bugünkü Gürcistan'ın Ahıska bölgesinden Kırgızistan'a sürülen Türklerden, hayatta olan yaşlılar ve refakatçileriyle birlikte toplam 40 kişilik heyete, ana vatanlarını gezdirdi.

Ahıska’daki Atskuri köyünü ziyaret eden 75 yaşındaki Emil Gamidov, köyüne geldiğinde taksiden iner inmez gözyaşlarına hakim olamadı.

Tiflis ile Ahıska arasında yer alan köyünü çok güzel bulan Gamidov, “Bu topraklara ayak bastığımda böyle mutlu hissedeceğimi tahmin edemezdim.” dedi.

Köyünün içinden geçen tren rayların üzerinde insanların yürüyüş yaptığını gören Gamidov, şöyle konuştu:

“Ben 3,5 yaşındaydım. Sabaha karşı kapı çalındı. Beni uyandırdılar. Sovyet askerleri bizi tren garına götürdü. Burada bir trene bindirdiler. Sonumuzun ne olacağını kimse bilmiyordu. Bugünü ben 72 yıl bekledim. Kendime hep soruyordum, acaba buraları görebilir miyim diye. Köyüm de demir yolu da yerinde. Yüreğim parçalandı. Allah’a şükürler olsun. Türkiye'mize şükürler olsun.”

Gamidov, doğduğu toprağı kalbinden hissettiğini ve anladığını belirterek, “Vatan çok özel bir sözdür. Buraya ayak bastığımda buranın bir parçası olduğumu hissettim.” diye konuştu.

Orta Asya’ya sürgüne gönderilen 86 bin Türkten biri olan babasının Kazakistan’ın Merke kentine ulaştıktan bir gün sonra hayatını kaybettiğini anlatan Gamidov, babasının Tiflis Devlet Üniversitesi Biyoloji Fakültesinden 1942 yılında mezun olduğunu ve köyünde biyoloji öğretmeni olarak görev yaptığını söyledi.

O dönem kasım ayında Ahıska’dan sürülen Türklerin bir ay süren tren yolculuğunun ardından geldikleri Kazakistan’da bir eve yerleştirdiklerini belirten Gamidov, “Bizi yerleştirdiler. Babam 30 gün süren yolculuk sırasında çok üşümüştü. Ben 3,5 yaşındaydım. Babam 24 saat sonra vefat etti. Onunla hiç konuşmadım. Sesi aklımda yok. Onun yaptıklarını ve iyiliklerini başkalarından duydum. Keşke o da buraları annem ile görmüş olsaydı. Ben bugün onun burada sesini duyar gibi oldum. Bağışlayın göz yaşlarımı tutamıyorum.” dedi.

Gamidov, topraklarına yeniden ayak basmalarına destek veren Türk yetkililere ve TİKA’ya teşekkür etti.

- Ahıskalı Türkler

Dönemin Sovyet Birliği lideri Stalin, 14 Kasım 1944'te ani bir operasyonla 100 bine yakın Ahıska Türkü'nü, ana vatanları olan Gürcistan'ın Ahıska bölgesindeki evlerinden zorla çıkartarak trenlerle Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan'a sürmüştü.

Orta Asya'ya yerleştirilen, "Osmanlı Türkleri" olarak da bilinen Ahıskalı Türklerin, bulundukları yerden ayrılmalarına ve yakınlarını ziyaret etmelerine 1956'ya kadar izin verilmedi. Stalin'in ölümünden sonra Türklerin, Ahıska'ya dönmek için yaptığı girişimler sonuç vermedi.

Türkiye'nin son yıllarda yürüttüğü çalışmalar sonucunda Gürcistan hükümeti, Ahıskalı Türklerin geri dönmelerine izin vermeye başladı. TİKA, Ahıska'dan sürgün edilen Türklerin vatanlarını görebilmeleri için Aralık 2013 ve Eylül 2015'te iki kez gezi düzenlemişti. TİKA, Kırgızistan ve Kazakistan'dan Ahıska'ya bu

ziyaret ile birlikte toplam 5 heyetin ziyaretine destek olmuştu.

Günümüzde 500 bine yakın Ahıska kökenli Türk, Kazakistan, Rusya, Azerbaycan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye, ABD ve Ukrayna'da yaşıyor.