AB katılım müzakerelerinde yeni fasıl açıldı

ANKARA (AA) - Türkiye'nin, Avrupa Birliği'ne (AB) katılım müzakerelerinde 33'üncü fasıl olan "Mali ve Bütçesel Hükümlerin" açılmasıyla, katılım müzakerelerinde açılan fasıl sayısı 16’ya ulaştı.

Brüksel'de düzenlenen Hükümetlerarası Katılım Konferansında açılan 33 numaralı "Mali ve Bütçesel Hükümler" faslı, istatistik, mali kontrol, vergilendirme ve gümrük birliği alanlarıyla ilgili konuları kapsıyor. Ayrıca 33 numaralı faslın dayandığı müktesebat, temel olarak üyelikle birlikte AB bütçesine sağlanacak fonlar için gerekli mali kaynaklarla ilgili kuralları içeriyor.

Türkiye'nin AB'ye üyelik müzakerelerinde, Kasım 2013'te bölgesel politikalar ve yapısal araçların koordinasyonu faslının açılmasından 2 yıl sonra 14 Aralık 2015'te 17 numaralı "Ekonomik ve Parasal Politikalar" faslı müzakereye açılmıştı.

Türkiye, 2005'te başlayan katılım müzakereleri sürecinde, çıkarılan siyasi engeller nedeniyle bugüne kadar müzakerelere konu 33 fasıldan 15'ini açarken, sadece 1'ini kapatabilmişti.

AB ile temasların son dönemde artması, katılım müzakerelerinde yeni fasılların açılmasını gündeme getirmişti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Ekim 2015'teki Brüksel ziyareti sırasında Türk heyeti, enerji (15. fasıl), ekonomik ve parasal politikalar (17. fasıl) yargı ve temel haklar (23. fasıl), adalet, özgürlük ve güvenlik (24. fasıl), eğitim ve kültür (26. fasıl) ve dış, güvenlik ve savunma politikaları (31. fasıl), olmak üzere 6 faslın açılmasını teklif etmiş ve bunun ardından ekonomik ve parasal politikalar faslı 14 Aralık 2015'te Brüksel'de müzakereye açılmıştı.

- 23. ve 24. fasıllara Rum engeli

Yeni fasılların açılmasının gündeme geldiği bu dönemde, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Dışişleri Bakanı Yannis Kasulidis, mevcut şartlarda 23. ve 24. fasılların açılmasına onay vermeyeceklerini açıklamıştı.

AB’nin 2011'de aldığı karar gereği, 23. ve 24. fasıllar, "öncelikli fasıl" statüsü kazanmış, aday ülkelerin katılım müzakerelerine bu iki bölümle başlanması kararlaştırılmıştı.

Bu iki faslın tarama süreçleri 2006 yılında tamamlanmasına rağmen, AB Komisyonu'nun sonuç raporlarını Ankara'ya iletebilmesi, Rum kesiminin vetosunu kaldırmasına bağlı.

- Müzakerelerde son durum

Türkiye'nin AB katılım müzakereleri, 3 Ekim 2005'te başladı.

Bu süreçte 33 fasıldan 16'sı müzakerelere açılırken, sadece bilim ve araştırma faslı kapatılabildi. Açılmayan fasıllardan 17'si Kıbrıs Rum kesimi başta olmak üzere bazı AB üyelerinin siyasi engellemelerine hedef oldu.

Müzakereye açılan fasıllar şunlar:

"Sermayenin serbest dolaşımı (4. fasıl), şirketler hukuku (6. fasıl), fikri mülkiyet hukuku (7. fasıl), bilgi toplumu ve medya (10. fasıl), gıda güvenliği, veterinerlik ve bitki sağlığı (12. fasıl), vergilendirme (16. fasıl), ekonomik ve parasal politikalar (17. fasıl) istatistik (18. fasıl), işletme ve sanayi politikası (20. fasıl), trans-Avrupa ağları (21. fasıl), bölgesel politika ve yapısal araçların koordinasyonu (22. fasıl), bilim ve araştırma (25. fasıl), çevre (27. fasıl), tüketicinin ve sağlığın korunması (28. fasıl), mali kontrol (32. fasıl) ve mali ve bütçesel hükümler (33. fasıl)".

AB üyelerinin tarama sonu raporlarını hala onaylamadıkları fasıllar şöyle:

"İşçilerin serbest dolaşımı (2. fasıl), balıkçılık (13.fasıl), taşımacılık politikası (14. fasıl), enerji (15.fasıl), yargı ve temel haklar (23. fasıl), adalet, özgürlük ve güvenlik (24. fasıl), dış ilişkiler (30. fasıl), dış, güvenlik ve savunma politikası (31. fasıl)".

- Rum yönetiminin bloke ettiği fasıllar

Rum yönetimi, 8 Aralık 2009'da tek taraflı olarak 6 faslı bloke edeceğini açıkladı.

Rumların "ilişkilerin normalleşmesi" şartına bağladığı fasıllar arasında işçilerin serbest dolaşımı (2.fasıl), enerji (15. fasıl), yargı ve temel haklar (23.fasıl), adalet, özgürlük ve güvenlik (24. fasıl), eğitim ve kültür (26. fasıl) ve dış, güvenlik ve savunma politikası (31. fasıl) bulunuyor.

- Ek Protokol nedeniyle dondurulan fasıllar

AB ile Türkiye, 2005'te Gümrük Birliği'nin yeni AB üyelerine genişletilmesi amacıyla "Ek Protokol" imzalamıştı.

Ancak, protokolde yeni üyelerden Güney Kıbrıs Rum yönetiminin isminin "Kıbrıs Cumhuriyeti" olarak zikredilmesi üzerine Türkiye, "Ek Protokol imzalanmasının hiçbir şekilde Rum yönetimini tanıma anlamına gelmeyeceğini" vurgulayan bir deklarasyon yayımlamıştı.

AB de Türkiye'nin Ek Protokol kaynaklı yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmediği gerekçesiyle Aralık 2006’da, "Gümrük Birliği'yle doğrudan ilgili" sekiz faslın açılmasını dondurmuştu.

Ek Protokol nedeniyle askıya alınan fasıllar da şunlar:

"Malların serbest dolaşımı (1. fasıl), iş kurma hakkı ve hizmet sunumu serbestisi (3. fasıl), mali hizmetler (9.fasıl), tarım ve kırsal kalkınma (11. fasıl), balıkçılık (13. fasıl), taşımacılık politikası (14. fasıl), gümrük birliği (29. fasıl) ve dış ilişkiler (30. fasıl)".